Eur.0003_SD

EVRIPIDIS POETAE TRAGICIALCESTIS, Georgio Buchanano Scoto Interprete. LVTETIAE, Ex officinaMichaëlis Vaſcoſani,uia Iacobæa, ad inſigneFontis. M.D.LVI. EX PRIVILEGIO REGIS.

CAVTVMeſtauctoritate Regia,ne quis alius præter Vaſcoſanum,hanc EuripidisTragœdiamGeorgioBuchananoScotointerprete, ante decennium in hoc FranciȩRegnoimprimat, néue alibi impreſſam uendat, ſub pœna in ſanctioneæstimata, ac librorum amiβione. LutetiæPariſiorum,VII.IdusFeb.M.D.LIII.

Exmandato henrici.ii.FrancorumRegis,D. RenatoBaillet,libellorumſupplicum in Regiamagiſtro, præſente.

Mahieu.

ImpreſſumLutetiæ,menſeDecembri,M.D.LVI.

ADILLVSTRISS. PRINCIPEM D.Margaritam Henrici ſecundiFrancorum Regisſororem,in Alceſtin Præfatio.

AlceſtinEuripidis ante aliquotannosà me Latinam factam, adtepotiſſimum,Margarita principum optima, cenſuimittendam. Nec id ea modò cauſafeci, qua cæteri ferè ſolent,quihoctempore in ſcribendoaliquid aut poſſunt,aut audent: ut uidelicet hac præro^gatiuafreti, aliorum iudicia minus reformident, & authoritate noministuiaduerſuscalumniantium malignitatem ſetueantur: ſedquòd huius fabulæ lectionem tibi multis de cauſisnon ingratam fore ſperabam.Eſtenim orationis genere leni, & æquabili, & quod Euripidisproprium eſt,ſuaui:parricidij uerò & ueneficij, & reliquorum, quibus alięTragœdię plenæ ſunt,ſcelerum,nulla prorſushîc mentio, nullum omninò ueſtigium.Contrà uerò coniugalis amoris, pietatis, humanitatis, & aliorumofficiorum adeò plena ſuntomnia, ut non uerear hanc fabulam comparare cum libris eorumphiloſophorum,qui ex profeſſouirtutis præcepta tradiderunt: ac neſcioan etiam præferre debeam. Actio enim rerum ſermone& ſpiritupenè animata, acrius quàm nuda præcepta ſenſusimpellit, & facilius in animos influit & illabitur: atque ubiillapſumfuerit,firmiushæret, & quaſiradices agit. Quòd ſiquisminusad te pertinere credat iſta,quòd eò iam in omni uirtutis genere ſisprogreſſa,ut non ſisalienisexemplisconfirmanda, ſedalios tuo exemplo aduirtutemprouoces, fallitur uehementer meo quidem iudicio: præcepta enimofficiorum, & rerumpræclarègeſtarummemoria, aliis fortaſſisutilioraerunt,qui ea legunt, ut uelut ad normam ſuosmores eò dirigant: illis certè iucundiſſimaeſſedebent,quiiam perfuncti diſcendi,& imitandi laboribus, ſubaliena perſonaſuaslaudes citra omnemadulationisſuſpicionemlegunt. habet enim hæcfabula,quantum ego quidem iudicare poſſum,earum uirtutum, quas in te non minus libenter agnoſcimus,quàm in Alceſtidelegentes miramur, adeòexpreſſamimaginem, ut quoties eam in manus ſumas,toties tuarum tibi uirtutum in mentem ueniat neceſſeeſt.eam cum laudari audies, de tuis moribus iudicium fieri exiſtimes.Eam igitur ad te ut dixi, mittimus. Quòd ſiaudiacius, à me factum uideatur, eam tu potiſſimumculpam præſtesoportet: quæ me tua auctoritate ad ſcribendumimpuliſti,& in arenam productum omni fauoris genere proſequeris,& foues. Vale.

ALCESTIDISARGVMENTVM.

Cumiam moriturus eſſetAdmetus, Apollo à Parcis impetrauit ei, ut quantum uixiſſet,alterum tantum uiueret, ſialium daret, qui pro ſemoreretur. Parens autem uterquecùmhanc pro filio moriendi conditionem recuſaſſet,Alceſtisuxor ſeobtulit. Paucos uerò poſtdiescùm ea incidiſſetcalamitas, Hercules aduenit.Isedoctus ab uno miniſtrorum,quæ Alceſtidicontigerant, ad ſepulchrumprofectus, Mortem abegit:mulieremueſteobnubit: atque Admetum orat, uteamà ſeacceptam ſeruet.Affirmabat enim ſibi,cumluctauiciſſet,eam præmio datam. Id cùm abnueret Admetus, detectam ei, quamlugebat, oſtendituxorem.

PERSONAETRAGOEDIAE.

Apollo.

Thanatos.

Chorus.

Semichorion.

AncillaAlceſt.

Alceſtis.

Seruus.

Admetus.

Eumelius.

Hercules.

Pheres.

EVRIPIDIS POETAE TRAGICIALCESTIS, Georgio Buchanano Scoto interprete.

O tecta chara regis Admeti, in quibus
Conuictoreſſepertuli ſeruisDeus.
Hucme coegit, filium Aeſculapium
Flammistriſulciscùm peremit Iupiter.
Egoimpotenti ſæuusira fulminis
FabrosCyclopas perimo: pœnas ut darem,
Mortaliseſſeme uiri ſeruumpater
Voluit.Profectus igitur huc, pecus hoſpitis
Paui,domúmque præſtitiincolumem hactenus:
Vtſanctaſanctoquæ Pheretis filio
Pareret.Ipſumliberaui è faucibus
Letiimminentis præoccupans Parcas dolo.
Nanqueannuerunt mihi Deæ, ut ſubducerem
Admetumab Orco, & funus in præſentia
Aliudloco eius Manibus ſupponerem:
Cúmqueambiiſſetille amicos, omnium
Expertusanimos, patris, ac matris ſenis
Quępeperit ipſum,nemo præter coniugem
Inuentusunam eſt,ſpontequæ prior mori
Voluit,nec alma luce poſteafrui.
Eabaiulatur nunc manus inter domi
Frigenteſenſimcorpore: hæc etenim dies
Decretafato eſt,morte uitam ut exuat.
Sedfunus hic ne polluat me, deſero
Charospenates. Mortuorum ſedprope
Thanatosſacerdosaduenit, ſubtartara
Rapturusillam. Tempori uerò huc adeſt,
Huncpræſtitutummortis obſeruansdiem.

H a,ha,ha,ha.
Quidtibi tandem hic Phœbe negotij?
Quidoberras hæc limina propter?
Iteruminiurius es Diis ſtygiis,
Quorumaboles ac tollis honores.
Nonſaterat tibi, morti Admeti
Inieciſſemoram arte doloſa
CircunuentisParcis? Iterum
Arcitenentemcur modo dextram
Armatusades Peliæ obſeruans
Natam,quæ pro coniuge charo eſt
Pollicitamori?

Bono animo es, æquum, iúſque,faſquepoſcimus.

Quorſumigitur arcu, iuſtaſipetis, eſtopus?

Hæc arma ſemperferre conſuetumeſtmihi.

Opémque ferre præter æquum his ædibus?

Hominis amici mihi dolori eſtcalamitas.

Etiam hoc ſecundofraudor abs te funere?

A tqui nec illud abſtuliinuito tibi.

Cur uiuit ergo, nec apud inferos agit?

Sponſaeredemptus morte, quam tu nunc petis.

Et quam ſilentesmortuam ad manes agam.

Perge, aufer: etenim neſcioan perſuaſero.

Mi? Munus ipſumcuius eſtoccidere.

Minimè, morantes morte ſedtollere ſenes.

Quò uerba ſpectent,& uoluntas tua, ſcio.

Alceſtidiergo non licet ſeniofrui.

Non licet. Honores, Phœbe, nos etiam iuuant.

Nil præter animam poteris unam tollere.

Ex morte iuuenum maius accedet decus.

At uetula moriens ditius tumulabitur.

Lex hæc rem habentes, Phœbe, ſolosreſpicit.

Quid? tu Sophiſtesinſciisnobis eras.

Res ampla quibus eſt,redimerent mortis moras.

Non ergo uiſumeſttibi facere gratum hîc mihi?

Minimè. Ipſemorum non meorum ignarus es.

Quos nec deorum, nec hominum ullus diligit.

Haud cuncta poteris præter æquum conſequi.

At reprimetur iſtaſæuaimmanitas
Quamlibetacerba: talis accedet domum
Pheretishoſpesimperante Euryſtheo
Thraceab niuoſaquadriiugos abducere.
Acceptushoſpesille in Admeti domum
Vitollet iſtamfœminam tibi, neque
Hanc à me inibus gratiam: & cùmingratiis
Eademperegeris, odio eſſehaud deſines.

Vt multa dicas, nil tamen profeceris.
Hæc mulier Orci pallidamuiſetdomum.
Properóquead ipſam,ut enſedelibem comam.
Damnatusille Manibus deis erit,
Cuicunqueferrum hoc uerticem libauerit.

Quæpro foribus taciturna quies?
Curconticuit domus Admeti?

Nullus adeſtqui narret amicus.
Anlugenda eſtfilia Peliæ
Alceſtisceu mortua, an aura
Fruiturſupera,quæ optima longè
Mihiq́ue,& cunctis fœmina uiſaeſt
Inconiugem fuiſſe?

Audít ne quiſquamlacrimarum, aut planctuum
Sonumper ædes, flentium aut ſuſpiria?

Minimè. ſedneque famulûm quiſquam
Adueſtibulumeſt.Vtinam ô Paean,
Auxiliatorin hac clade adſis,
Atqueſalutiferaſpiciare.

Nec tacita domus defuncta eſſet
Domina:nec clam condita tumulo eſt.

Vnde? haud uideo quid te recreet.

Támne probam clam populo Admetus
Coniugemhumaſſetfunere uili?

Nec ante portas conſpicor
Fontanæaquæ lauachra, ceu
Admortuorum ianuas
Aſſueuit:haud propter fores
Abſciſſacoma eſt,poſitain luctu
Quæ funereo cæditur, uſquam
Nequeuirgineum perſtrepitagmen.

Atqui hæc fuerat præſcriptadies,
Quatenebroſumuiſeretorcum.

Quorſumhæc memoras?

Pupugiſticor, pupugiſtianimum.

Chor.Cùm bonos Parcæ rapiunt ſeueræ,
Qui bonus uixit teneris ab annis,
Iureeos luget. Nequeenim Chimeræ
Aruaſiremis adeas, uel aeſtu
Semperarentes Garamantum arenas,
TempláqueAmmonis miſeræ,prece umbras
Faucibus tetri rapies ab orci.
Morsgradu triſtisproperat citato:
Necfocos uxta uideo Deorum,
Quemſacerdotumprecibus fatigem.
Simodò argutis oculis decorus
FiliusPhœbi hac frueretur aura,
IlladeſertisStygiis tenebris,
Noctis& portis Acheronte ab ipſo
Viuarediret.
Nanquedefunctos reuocabat orco,
Antequamtelo trifido timendus
Iupiterſæuosiaculatus ignes,
Perculitillum.
Nullaſpesuitæ reliqua eſt.peregit
CunctaRex: omnes pecudum cruentis

StragibusDiuûm cumulantur aræ.

mali eſtuſquamfuga certa certi .
Sed uda lachrymis quæpiam egrediturdomo
Ancilla. Miſerumme, quid afferet noui?
Veniammeretur luctus hic, ſiquicquam heris
Acciditacerbum. Scire at illud geſtio,
Vitafruatur mulier, an iam perierit.

Viuam uocare, & mortuam pariter licet.

Quîpoterit idem uiuus eſſeet mortuus?

Vix ducit ægraſpiritumad thalami fores.

Vxore quali qualis orbabere miſer?

Iamconiuge orbus dominus iſtudſentiet.

Nec ſpesſalutisulla reſtatamplius.

Fati prementis inſtatilli terminus.

Ergo apparantur iuſtaritèfuneri?

Mundus paratus eſt,quemhumo condat ſimul.

Pręſtanteſeſeconiuge orbatum ſciat,
Suborbe cælinulla qua melior fuit.

Quidni? quis aliter ſentiat?quîfœmina
Potuiſſetulla facere glorioſius,
Suúmqueamorem prodere manifeſtius
Ergamaritum, quàmſuamſiimpenderit
Vitamilli? At iſtacuncta nouit ciuitas.
Atobſtupeſces,ſimodo audies, domi
Quæperpetrarit. Deſtinatumcùmdiem
Adeſſeſenſit,lauta uiuo flumine
Corpusdecorum cedrino ex armario
Effertamictum: compta deinde ſplendidè
Mundoſuperboconſtititdomeſticam
Veſtamante, tales ora ſoluensin preces:
O Dea, ego triſtesabeo ad umbrarum domos.
Tibi a^duolutate precor nouiſſimùm
Orbostuere liberos: huic coniugem
Charam,maritum filiæda ſplendidum.
Nec,uelut acerbo rapta mater funere eſt,
Præcipitetillos parca præcox:ſedſuain
Patriabeati tranſigant,ac ſuauiter
Iucundauitæſpatia.Cunctas Regiæ
Acceſſitaras, ſupplicauit,ſingulas
Feſtacorona myrteæ cinxit comæ:
Necora fletu cor madida, nec ſuſpirio
Indicedoloris, uis nec inſtantismali
Vultusdecori priſtinumcarpſitdecus.
Atconiungalem ut attigit thalamum, ac torum
Lacrimisprofuſisſoluitora talibus:
Olecte, ubi mihi morte quem redimo mea
Soluitpudorem uirginalem uir, uale.
Necte quidem odi, me tametſiextinxeris.
Namdum recuſoconiugem, & te prodere,
Morior.At alia te tenebit fœmina
Noncaſtior,fortaſſefortunatior.
Tumdeuoluta exoſculaturlectulum,
Totúmqueinundat lacrimarum flumine.
Vbitandem abundè fletuum profuderat,
Reuolutaſtratoex ædibus ſeproripit.
Acſæpèthalamo egreſſarediit denuo,
Supráquelectum denuò incubuit. Peplos
Flebanttenentes liberi: illa amplexibus
Modò hunc, modò illamcomprimebat, ſcilicet
Morituraiamiam: flebili tota domo
Famuli tumultu fata lugebant heræ.
Atilla dextram ſingulisdedit, neque
Quiſquaminter omnes adeò contemptus fuit,
Quemaffata non ſitmutuis ſermonibus.
Atqueiſtaturbant nunc domum Admeti mala,
Quæmorte poterat fugere: mortem dum fugit,
Nuncſempiternumſibidolorem accerſiit.

His ingemiſcitigitur Admetus malis,
Quemfata nupta diuidunt ab optima?

Luget profectò, coniugem charam tenens
Vlnis,rogánſquemorte ne ſedeſerat:
Abſurdapoſcens,quæq́uefieri non queant.
Tabeſcitilla, & languidum manus onus
Proiectainertis debilem etſiſpiritum
Vixfeſſaducat, intueri ſolemauet,
Almæq́uelucis ultimo aſpectufrui,
Viſuranunquam ſplendidumpoſthaciubar.
Sedabeo, téque adeſſenunciauero.
Necſemperomnes Regibus ciues fauent,
Necrebus adſuntturbidis alacriter:
Attu uetuſtusamicus es meis heris.

O Dii, quæ fuga ſupereſtcladis?
Quæfuga ſortis,quæ imminet aulæ?
Exítne aliquis? lacerémne comam?
Pullóne tegam corpus amictu?

Certa res eſt,certa, amici:
Sedprecemur numina.
Nam poteſtaseſtDeorum,
Vísque longè maxima.
OApollo ſancte,cladis
Exitum huius inueni.
Affer,affer remedium nunc,
Vtprius commentus es.
Nuncades ſalutifer:
Pellefatum lugubre.
Ditisimplacabilis
Pectusatrox mitiga.

Heu, heu. uae, uae.
Onate, nate Pheretis: Admete ô miſer,
Quaclade premeris orbus iſtaconiuge?
Paterisferro rem fugiendam,
Etgrauiori clade piandam,
Quàmſilaquei de trabe celſa
Teretinectas uincula collo.
Nonenim charam modò, at
Coniugemchariſſimam
Hacmorientem luce uidebis.
Sediam maritus ipſeprogreditur domo.
Pheræatellus ingemiſce,illachryma.
Optimalongè fœmina morbo
ContabeſcensDitis ad umbras
Subcaua rapitur uiſceraterræ.
Nunquamthalamos plus lætitiæ,
Quàmtriſtitiæferre fatebor:
Partimid ueteris caſibusæui
Doctus,partim hac clade recenti
Regis, quem longe optima coniunx
Morterelinquens, non ſinetunquam
Dehinc uitalem uiuere uitam.

O ſol,lúxque diurna,
Cœleſtéſquerotatæ
Celeriturbine nubes.

Me, téque miſerosaſpicitduos, tua
Nilpromerentes morte dignum cælitus.

O tellus, ô atria, thalami
Ogeniales patriæ Iolci.

Suſtolleteipſamô miſera,neu me deferas,
Sedflecte precibus omnium dominos Deos.

Biſcalmamuideo, uideo ratem:
Atqueumbrarum portitor hærens
Contoaccerſitme properè Charon.
Agefeſtina.quæ cauſamoræ?
Præſtocætera cuncta: moraris
Nosſola,gradu celeri propera.

Heu, nauigationem acerbam iſtammihi
Memoras,malorum quanta nos moles premit.

Eripit, eripit quidam tibi me
(Nónneuides) ad tecta ſilentum.
Fronteſubnigralumina Pluto
intentat celer huc. Quid facis? aufer.
Quodmiſerabilisiter inſiſto?

Acerbum amicis, ac mihi, atque liberis,
Queisluctus hic eſtproprius, miſerrimum.

Iam dimittite, dimittite me.
Genualabant. iam deponite me.
Oculos denſæcondunt tenebræ.
Pueri, ô pueri, iam uestra parens
Nullaeſt,nulla eſtiam ueſtraparens.
Valete nati, & lumen almum cernite.

Hei mihi: triſtisuox ferit aures,
Acmorte mihi durior omni.
Neme deſere,ne per ſuperos
Tolera.nam te lumine caſſa
Viuereacerbum eſt.pendet ab una
Temea mors, ac uita, ita nobis
Tuiamor penitus fixus inhæret.

Admete, cernis quo in loco res ſintmeæ.
Quæſentitanimus, ante mortem proloqui
Volo.Salutem prætuli meæ tuam.
Perfata lucem cùm liceret cernere,
Morior,fuiſſetcùm integrum haud pro te mori:
Sedmihi maritum, quem luberet Theſſalum
Eligere,ſedes& beatas regio
Incolereluxu: abs reuulſauiuere
Renuiorphanis cum liberis. uitae meæ
Minimèpeperci, ætate quanuis integra:
Cùm,qui genuerat te pater, quæq́uepeperit
Teprodidiſſetmater, auras linquere,
Quibusdecorum iam per ætatem foret,
Etglorioſamorte uitam filio
Suoredimere, quippe quibus unicus eras,
Necſpemrelictam procreandi liberos
Tefuncto haberent. Viueremus tu, ac ego.
Nectu doleres ſolitudinemtori
Vidui, nec orbos educares liberos.
Sed hæc Deorumquando quiſpiamgradu
Hoc ire uoluit, ſiceant. at gratiam
Hanc tu referto, quam peto, haud meritisparem:
(Nampar rependi pretium animæ nullum poteſt)
Sedquam ipſeiuſtamdixeris, cùm diligas
Aequè,atque ego iſtos,ſiſapis,pueros, meæ
Dominiface iſtiſintdomus: nec liberis
Inducnouercam fœminam minus probam
Parente,natis quæ manum impingat meis,
Tuíſque,liuor triſtisubi ſtimulosciet.
Vtiquecaue iſtudfaxis oro. prioribus
Inimicanatis cùm nouerca inducitur,
Nihilocruenta uipera eſtclementior.
Inpatre magnum filius præſidiumhabet,
Sermonecum quo mutuo poſsitfrui.
Tunata uerò quomodo educaberis
Inuirginali ætate honestè? quam tuo
Nuptamparenti ſorsdabit, quæ nec nota
Tefœdet ulla, nec tuas ipſoin aditu
Florentisæui nuptias contaminet?
Nequeelocabit mater unquam te, neque in
Dolorepartus aſſidensſolabitur,
Vbinil parentis charitate eſtſuauius.
Morineceſſeeſtme: timori nec malum
Crasiſtud,aut in tertium eſtmenſisdiem.
Iamiaminter umbras luce caſſascenſeor.
Valete,læti uiuite. at tu uir potes
Tegloriari coniugem nactum optimam,
Et uos, parentis optimæ uosfilios.

Bono animo es: huius polliceri hoc nomine
Ego nil uerebor, menteni prorſuscaret.

Ne metue, fient iſta,fient. Nam mea
Viuaut fuiſtiſola,ſolamortua
Dicêreconiux: nec tuo ulla me loco
Suumuocabit ſponſaTheſſalisuirum:
Quamuisſuperbosgeneris enumeret auos,
Formædecore quamlibet pręfulgeat.
Satliberorum eſt,liceat iſtismodò frui
Deosprecamur, quando te frui haud licet.
Necfinietur luctus hic ſpatioannuo:
Sedomne in aeuum, quod ſupereritdehinc mihi,
Lugebo.Matrem, que peperit, odio, ac patrem
Habebo,amici quando uerbo, non re erant.
Tibiego ſalutemdebeo, quæ pro mea
Animadediſti,quod homini eſtchariſſimum.
Noniure, tali quando priuor coniuge,
Durainter æuum tranſigamſuſpiria?
Neccœtus, aut æqualium conuiuia
Pòſtme iuuabunt: nec coronæ floreæ,
Cantúsue dulces: noſtranec citharam manus
Dehinctanget unquam, nec Libyſſæad tibiæ
Sonoscanoros animus oblectabitur.
Namcuncta uitæ tu abſtuliſtigaudia.
Quin& periti dextera artificis, tua
Inlecto imago ficta collocabitur.
Amplectarillam manibus, illi procidens
Tuumuocabo nomen, ulnis coniugem
Charam tenere non tenens fingamtamen.
Eſtea uoluptas frigida: at moleſtiam
Animileuabit. umbra me per ſomnia
Vtinamreuerſaoblectet. Etiam lurida
Subnocte amicos ſuaueuultus cernere,
Quocunqueſeſein tempore offerent. Mihi
Silingua adeſſetOrphei, & blandum melos
Furuæcanendo pectus ut Proſerpinæ,
Duriuel Orci flecterem, ac reducerem
Te,promptus irem: centiceps nec me canis,
Necqui ſilentesportitor manes uehit,
Prohiberet,almum uiua per me denuò
Donecuideres lumen. Illic mortua
Nuncpræſtolare,donec illuc mortuum
Mefata mittent, ac domum ambobus para,
Vnàut habitemus. Nam ſepulcrocorpora
Vnoimperabo collocari, & conſeri
Laterilatus te propter extenſummeum:
Necipſamors me poterit abs te auellere,
Quæſolanobis uſquefida inuenta ſis.

Mœrore digna eſt.Itaque luctus particeps
Huiusero, amicum uelut amico conuenit.

Ipſihæc loquentem filij audiſtispatrem.
Nullamdeinceps ſpondetaliam coniugem
Sibifore, nec me luce caſſamnegliget.

Nunc aſſeueroid, atque perfectum dabo.

Cape pignus horum de mea pueros manu.

Accipio charum pignus è chara manu.

His tu puellis mater eſtomeo loco.

Te morte rapta cogit id neceſſitas.

Intereo, nati, par fuit cùm uiuere.

Quænam futura eſtuita mihi ſuperſtiti?

Te mitigabit temporis longinquitas.
Quiperiit autem, in poſterumiam fit nihil.

Duc, duc me ad orcum per Deos tecum ſimul.

In morte noſtraſatſupérquecladis eſt.

Sors ſæua,quali uiduor abs te coniuge?

At at tenebræ iamiam oboriuntur oculis.

Perii profectò, ſimodò abs te deſeror.

Nil me putaris iam, uelut nuſquamforem.

Attolle uultus, liberos neu deſeras.

Non sponte certè, ſedualete, liberi.

Oculos ad illos tolle, tolle, & aſpice.

Sum nulla poſthac.

Quid agis? ita me deſeris?

Valeto.

Miſerisheu pereo miſermodis.

Periit, nec uſquameſtuxor Admeti amplius.

Hei mihi miſero,periit mater.
Opater, adiit manes: neque iam
Dulcifruitur lumine ſolis.
Medeſeruit,me orbum infelix.
Languiduloscerne oculos, rigidas
Cernemanus. ô genetrix audi,
Audigenetrix, ego te appello:
Tuaprocliuis ad oſculapullus.

Nil audientem, nil uidentum affare. ego,
Vósqueambo, ſæuaclade perculſiſumus.

Puer, ô genitor, matre orbatus,
Solusdeſeror.ô me miſeris
Preſſumærumnis, téque ſororem,
Quampremit eadem ſors.ô genitor,
Infrugiferos, infrugiferos
Thalamos nactus es:haud tetigiſti
Haccum coniuge clauſtraſenectæ.
Priuserepta eſt.te pereunte
Genetrixpariter domus euerſaeſt.

Admete, clades has neceſſeeſtperpeti:
Necprimus es, nec ultimus mortalium
Vxoreuiduatus proba. Atque id cogita
Nosuniuerſoseſſemorti obnoxios.

Scio. nec iſtame repentèperculit
Aerumna:pridem præſciusmalo premor.
Sedefferendæfunus huic parabitur.
Adeſte,& alternante planctu lugubri
Dateiusta. Diti dicite implacabili
Pæana.Sc^eptrisTheſſalumquiſquismeis
Paret,mulieris huius ergo publicè
Lugereiubeo raſilitonſoscoma,
Pullóqueamictu. Quadriiugóſqueiungite
Currus:ſuperbamſonipedumècollo iubam
Tondeteferro: tibiænuſquamſonus
Strepatper urbem, uel ſuauiloquælyræ
Bisluna ſenosdonec orbes impleat.
Namneque cadauer hoc ſepeliamcharius
Vllum,nec in me paribus officiis, neque
Honoribuseam proſequidignis queam,
Quæme redemit ſolamorte uicaria.

O Peliæmihi nata, uale,
QuæOrci habitas ſineſoledomos.
At ſciatarbiter hoc Stygius
Nigricomans Deus, atque ſenex
Portitorexanimem populum
Quiuehit, & ſubigitreſidens
Pupperatem celerem, mulier
OptimalongèAcherontis aquas,
Optimafœminatranſuehitur
Ratebiſcalma.
Pieridumtu carmen alumnis
Decantaberediu: montigena
Teteſtudineſeptemneruis
Reſonantecanent, ac ſinecithara
Memoresrepetent carmine laudes,
Cumredeuntis circulus anni
MenſemSpartæCarneium iterat,
Lunáquepernox uere benigno
Plenopernitet orbe decora.
Inq́uebeatis diuitis agri
DecantabereſemperAthenis.
Talesmors tua ſufficithymnos
Vatibus.ôreuocare liceret
Site ſuperasrurſusad auras
EtenebroſisſedibusOrci,
ECocyti fluctibus, alno
Efluminea, quæuehit umbras.
Tufœmineigloria ſexus
Solareperta es, coniugis Orco
Quæmutata anima animam eriperes.
Terraleuis fibi ſitſuperoſſa.
Quòdſitaedis uir tuus aliis
Captus erit, mihi iure inuiſus,
Natíſquetuis deget, quando
Nectua mater, nec qui genuit
Teſeniorpater, abdere uellent
Pronato ſuacorpora terra,
Necſeruarint,etſiſeris
Candidaſparſitempora canis.
Attu primo in flore iuuentæ
Iuuenisredimens fata mariti
Deſerisauras. ômihi talem
VitæſociamDij date ſponſam,
Quæiucundum tranſigatæuum
Mecum:at uitæcognita paucis
Eſtmortalibus iſtauoluptas.

Ciues Pheræamqui colitis urbem, an domi eſt
Admetus?

Intus eſtPheretis filius.
Atquæte ad urbem cauſaadegit Theſſalam,
HoſpesPheræasaduenires ut domos?

Obeo laborem EuryſtheoTirynthio.

Quòtendis? error quis uagabundum trahit?

Diomedis ut Thracis quadrigas huc agam.

Quîpoteris? hoſpesan uetus forſantibi eſt?

Minimè.nec unquam Biſtonumattigi ſolum.

Potiare ut illis, ferro oportet cernere.

Sed nec labores refugere, ut uelim, licet.

Cæſoredibis Rege, uel cæſuscades.

Diſcrimeniſtudnon adeo nunc primitus.

Quid promouebis, dominum ubi deuiceris?

Captos tyranno tradam equos Tirynthio.

Fręnarecaptos alter haud facilis labor.

An fortè flammas euomunt è naribus?

Auidis uirorum membra laniant dentibus.

Memorasferarum, non equorum pabulum.

Præſaepetabo ſordidumintuebere.

Quo patre iactat educator ſeeditum?

Marte, & opulentam frænat armis Thraciam.

Fatis laborem debitum agnoſcomeis,
Peraſpraſemperquæ petunt ſublimia.
CumMarte natis optimum fuerat manum
Noncontuliſſe,primitus Lycaone,
Acdeinde Cygno.Tertius porrò hic mihi
Cumdomino, equiſq́ueexhauriendus eſtlabor.
Mortaliumſednullus intuebitur
Hoſtispauentem dexteram Alcmena ſatum.

Atqui ipſedominus huius Admetus ſoli
Huctecta linquens dirigit rectà gradum.

Ioue nate ſalue,Perſeiclarum genus.

Admete ſalue,rector inclyte Theſſalûm.

Vtinam. Beneuolum te mihi certò ſcio.

Tonſurauerò quid ſibihæc uult lugubris?

Hodie cadauer efferendum eſthinc mihi.

Auertat iſtudfors malum à natis tuis.

Viuunt creati liberi de me domi.

Maturus annis fortè genitor occidit?

Et ille ſuperat,atque mater, Hercules.

An igitur uxor periit Alceſtistua?

De uxore nobis ſermoſeſeoffert duplex.

Fató ne functam dicis? an ſuperatadhuc?

Obiit, nec obiit: méque luctu conficit.

Perplexus es iuxta atque pridem intelligo.

Fatí ne noſtiquæ premat neceſſitas?

Pollicita mortem nempe pro te occumbere.

Si pepigit iſtud,quomodo hanc uiuam putas?

Lugendo clades interim ne præueni.

Cui mors propinqua eſt,iam periſſeillum puto.
Quiperiit autem, iure nuſquamdixeris.

Non eſſe,& eſſediſcrepantlongiſſimè.

Sic tibi uidetur, Hercules: aliter mihi.

Quid ergo luges? quiſnamamicorum occidit?

Mulier. Mulieris mentio facta eſtmodò.

Aliena uobis, an propinqua ſanguine?

Aliena quanuis iuncta neceſſitudine.

Quinam ergo uitam finiit domi tuæ?

Hic educata eſtorba patre mortuo.

Vtinam dolore comperiſſemliberum.

Expecto quorſumtendat iſtaoratio.

Alterius hoſpeshoſpitisdomum petam.

Bona uerba. facinus iſtudauertat Deus.

Ingrata lugenti hoſpitispræſentiaeſt.

Ingredere tu ædes, mortui ſintmortui.

Hoſpitiepulari turpe funeſtain domo.

Ducam ſeorſumte hoſpitumad cœnacula.

Sine abire, inibis gratiam à me maximam.

Minimè. Nec alios hoſpesaccedes lares.
Heustu, præito, reclude poſticumædium.
Iube atrienſesapparare largiter
Hoſpitibusepulas. Limen autem claudite,
Quod medium ab aula ſeparatcœnacula.
Non eſtdecorum, luctus ut conuiuio
Obſtrepat,& aures hoſpitumoffendat dolor.

Admete, quid agis? tanta cùm te calamitas
Premat,recipies hoſpites?ita deſipis?

Atqui domo illum ſiexpuliſſem,& mœnibus
Hoſpitiiegentem, an id probares? neutiquam.
Minushoſpitalis,non minus miſerforem.
Adcalamitates illud etiam accederet,
Vthoſpitumhoſtismea uocaretur domus.
Nunchoſpitemillum habebo rurſusoptimum,
Siticuloſumquando ad Argos uenero.

Cur ergo, amicus ſiquidemis eſt,uti tu ais,
Hunceſſepaſſusneſciumærumnæ es tuæ?

Siquidem ille noſtrumſciſſetinfortunium,
Nunquamſubiſſetatrium domus meæ.
Atfacere ſtultème ille forſanrebitur,
Nechæc probabit. Mea ſedaula haud hoſpites
Hucuentitantes ſcitrepellere turpiter.

O uiri hoſpitaliberi
Semperatria, quæ incola
Se dignatus Apollo
EſtPhœbus citharæ ſciens.
NecDeum puduit domus
Huiuslanigeros greges
Curuispaſcereuallibus:
Etper prata uirentia
Paſtoraliacarmina
Blanda pangere fiſtula.
Quin& uerſicolorum
Lyncumturba ſuauibus
Emollitamodis, gregi
Iunxitintrepido latus.
Armentúmqueleonum
Venitfuluicomantum
ExOthry nemoroſo.
Adtuæ ſtrepitumlyræ
Applauſitmaculoſus
Pictorumhinnuleum chorus,
Pernicipede deſerens
Abietumalticomum nemus,
Doctocarmine concitus.
Ergo tu pecoris domum
Fertiliſſimamcolis
Limpidumpropter lacum
Bæbiæ,arui & iugera:
Etpatentibus ſoli
Terminosconuallibus,
Quaiubar ſoliscadens
Nubecurrus induit,
Admoloſſospertinet:
Etfreta Aegei maris,
Aeſtuoſa& littora
Celſumad uſquePelion.
Nuncapertis ædibus
Humidisfletu genis
Hoſpitemrecipit tamen,
Coniugis modò mortuæ
Flens adhuc funusrecens.
Nampudori pronus eſt
Candoringenuus, neque
Vllapars ſapientiæ
Abeſt,cùm probitas adeſt.
Etmentem bona ſpeshabet,
Succeſſurahomini pio
Omniarectè.

Ciues Pheræi qui hîc adeſtisſedulò,
Famulicadauer ritè compoſitumad rogum
Sublimèportant, ac ſepulchriad aggerem.
Atuos ſupremamprodeuntem iam uiam
Demore defunctam ultimùm alloquamini.

Atqui ſenilicerno genitorem gradu
Hucſeferentem, coniugi & mundum tuæ
Portarefamulos Manibus donaria.

Mœroris adſumparticeps, fili, tui.
Proba& pudica ſanèes orbus coniuge.
Sediſtaquamuis dura perpeſſu,tamen
Ferasneceſſeeſt.Accipe hunc mundum, ac humi
Vnàreconde. Honore corpus proſequi
Illiusæquum eſt,quæ prior pro te mori
Suſtinuit:ac ne ſobolisorbus degerem
Triſtemſenectam,& luctuoſamte ſine
Perfecituna: cæterîſquefœminis
Tamilluſtrefacinus auſapeperit gloriam.
Oſoſpitatrixfilij, quæ mortuos
Nos ſuſcitaſti,iam uale. Ac Manes tibi
Placidos, bonóſqueſubAcheronte imo precor.
Tales hominibus utiles tedas reor,
Autuincla nunquam noſſeconiugalia.

Nec has rogatu noſtroad inferias ades.
Pręſensamicûm nec mihi in numero es, neq^ue
Huncinduetur illa mundum, aut indiga
Rerumtuarum ſepelietur.Tum æquius
Dolerefuerat, fata cùm me tollerent.
Anqui ſtetiſtitum eminus, quíque alteram
Senexpuellam ſiuerispro te mori,
Illachrymabisfuneri huic? Nec mihi pater
Verusfuiſti,nec peperit ea me parens,
Falſòparentem quæ meam ſedictitat:
Sedſtirpeſeruilieditum in lucem tua
Meadmouit uxor uberi furtim ſuo.
Ettu quis eſſesprodidit periculum.
Namnec patrem te exiſtimouerè meum:
Autſies, pauore nemo te mortalium
Superatinerti, qui ſupremoin limine
Vitæ,ſenectalanguidus, nec uolueris,
Necfueris auſusemori pro filio.
Sedhas mulierem hanc exteram in ſeſumere
Partestuliſtis:quam genetricem, & patrem
Solamuocare iure poſſumæquiſſimo.
Atte facinoris tam decori gloria
Ingensmanebat, filium ſuperſtitem
Simorte genitor liberauiſſestua:
Cùmpoſſetaeui reliquus haud longus tibi
Reſtarecurſus.Quod ſupererattemporis,
Mecum iſtauiuo uiua conſeneſceret,
Tedisnec orbus macerarer luctibus.
At tu beata uita quicquidparturit
Fructus,tuliſti:ſceptraqui florentibus
Tenuerisannis, méque regni filium
Hæredemhabueris, orbus ut ne liberis
Vacuamalienis diſſipandamlinqueres
Domum.Nec illud dixeris, te à filio
Prodi,ſenectamquòd tuam contempſerit,
Vtqui reueritus ſemperunus maximè
Teſim.Rependis gratiam hanc contrà mihi
Cummatre genitor. ſednec alios liberos
Dehincgignere potes, qui ſenectutemtuam
Alant,& ornent. Neq; enim humabere hac manu.
Etenimquod ad te pertinet, ſummortuus
Iamdudum.At alium ſiſalutisuindicem
Sumnactus, atque intueor eius munere
Hoclumen almum, me illius natum puto,
Vicéſqueſenijhuic educandi debeo.
Vanèprofectò poſtulantſenesmori,
Etde ſenectalongiore expoſtulant.
Simor propinquet, nemo iam cupit mori,
Nemoſenectamqueritur amplius grauem.

Abſquehis malorum iam ſateſt.Quieſcite.
Nectu paternam nate bilem exaſpera.

O nate, probris quem laceſſisarrogans?
Venaliúmne de grege, aut Lydum, aut Phryga,
AnTheſſalumme Theſſaloneſcispatre,
Planéque ſtirpegeneris ingenui ſatum?
Nimisinſolentercontumelioſuses:
Et uerba iuuenis in patrem petulantia
Iactas. At iſthichaud procax gratis eris.
Dominusfamiliæ te edidi ut fores meæ:
Deinde educaui, non prior ut extinguerer.
Nechanc habemus traditam à maioribus
Legem,ut parentes morte ſeruentliberos.
NecGraius hic mos. Siue felix, ſeumiſer,
Tibinatus uni es. Cuncta ego officia patris
Tibicumulatè præſtiti:latè imperas
Populis,& agri fuſalatè iugera,
Quæmihi reliquit genitor, hæc linquam tibi.
Quafraudo te in re? quámue facio iniuriam?
Nemorere pro alio, nec ego prote. Cernere
Tibidulce lucem eſt,dulce patri itidem puta.
Namreputo mecum, quot manendum ſecula
Sitinter umbras, quàm breuibus anguſtiis
Sintclauſauitæ ſpatia,ſedblandula tamen.
Attu recuſasimpudenter emori,
Vltráquefato destinatum terminum
Vxorecæſauiuis: ac redarguis
Deinme pauoris, fœmina, timidiſſime,
Inferioripſe,quæ tuam iuuenis uicem
Formoſefuncta periit. Atenim callidè
Rationeminiſti,qua perennè uiueres,
Siut quamque nactus coniugem ſis,ne mori
Prote recuſet,perſuaderepoteris.
Deindeipſetimidus impetis conuitiis,
Qui facere renuant hæc, amicos. heustace.
Tecúmque reputa, uita ceu dulcis tibi eſt,
Dulcemeſſecunctis. Siingeras opprobria
Haud falſarurſum,& plura forſanaudies.

Iam fit malorum ſuperiorumacceſſio.
Senex,omitte exaſperarefilium.

Ceu me locuto cuncta prome. ueritas
Siaudita te urit, abſtinenduminiuria.

Pro te fuiſſetgrauius erratum mori.

Nil ergo refert iuuenis obeat, an ſenex?

Vna anima oportet, non duabus uiuere.

Quin uiue, ſecladonec anteeas Iouis.

Sic immerentes hem parentes deuoues.

Te nempe uitæ longioris amor tenet.

At pro te, opinor, hoc cadauer efferent.

Quod te pauoris arguit timidiſſime.

Pro me periſſehanc haud opinor dixeris.

Vtinam aliquando tibi opus opera ſitmea.

Sæpè eſtoconiux, efferas ut plurimas.

Tibi hoc pudendum, qui recuſarismori.

Suaue lumen hoc, ſuauecernere.

Ignauus animi es, nec uiri quicquam tenes.

Non funus effers lætus, ac ridens ſenis.

Vtcunque moriere, moriere inglorius.

Audire malè poſtfata non curæ eſtmihi.

Ohe,ſenectusplena ut impudentiæ eſt.

Haud impudens hæc, illa ſedſtolidafuit.

Abi, atque humare me cadauer hoc ſine.

Abeo. ipſehumabis, quippe qui ipſeoccideris.
At tu propinquis coniugis pœnas dabis.
PoſthacAcaſtumnemo cenſebituirum,
Germanæ inultam ſiferat tacitus necem.

Nunc apage túque, & uxor orbi liberum
Viuentenato: digni ut eſtis,carpite
Miſeramſenectam,nec eadem mecum domus
Voscapiet. Ite. Patrium præconio
Siquidemliceret tibi larem interdicere,
Nihilmoratus hunc tibi interdicerem.
Atnos, ferendum quippe præſenseſtmalum,
Eamusignem mortuæ ſupponere.

Fortibus ô miſerabilisauſis,
Ogeneroſa,atque optima longè
Salue.Sittibi bonus, ac placidus
Atlantiades,Plutoque facilis
Teſuſcipiat.Siqua bonorum
Illincpræmia, cum Perſephone
Vitæfructus carpe bene actæ.

Pleroſquememini plurimarum gentium,
Domóque,& epulis hic ab Admeto hoſpites
Olimreceptos: hoſpiteiſtoat nequior
Sein hos penates nullus unquam contulit.
Funeſtaprimùm tecta non exhorruit
Intrare,luctu ſqualidumcernens herum.
Deinfortuitos apparatus inſolens
Nonconſulebatclade perſpectaboni.
Siquid deeſſetimmodeſtèclamitans
Idflagitabat. Cymbium & manibus capax
Tollensmeraco ingurgitat ſeſanguine
Nigræparentis, uſquedum affuſaundique
Calfecit artus flamma uino exæſtuans.
Deindeimpeditus fronde myrthea comam
Agreſtelatrat: diſſonoslicet ſonos
Audirepariter. Ille ſecurusanimi
Inclade noſtracantitat. Nos autem heram
Lachrymisprofuſisflemus optimam. haud tamen
Spectante,fletu commadeſcimushoſpite,
Quandoita uoluntas fert herilis. interim
Egoperegrinum hunc excipio dapibus domi
Furemſceleſtum,& impium ſicarium.
Efferturilla, funeri nec prodij
Comes,manú ue nuda planxi pectora,
Dominámue luxu, quæ parens fuerat mihi,
Seruíſquecunctis, quæ mariti mollibus
Frangebatiras uocibus, mille & malis
Noseruebat. Itaque iure hunc odero,
Quitecta ſubiitin calamitate hoſpitem.

Heus tu, ſeuerumcur tuere, ac tetricum?
Haudeſſetoruo erga hoſpitesuultu decet
Seruum,ſedanimo excipere læto comiter.
Tudomino amicum ſuſcipisſupercili
Seueritatetriſti,& ore turbido,
Intentusanimum cladis in luctum exteræ.
Accede proprius huc, utiſapientior
Reddare.Noſti lege qua mortalia
Naturagenuit? haud opinor. unde enim
Idnoſſepoſſesſeruus?at de me accipe.
Morineceſſeeſtomnibus mortalibus.
Necullus hominum nouit, an ſitcraſtinæ
Viſurusortum lucis. etenim lubrica
Fortuna cæcas temperat rerumuices,
Quæ nec doceri, aut arte comprendi queant.
Hæcdoctus ex me, genium age exhilara. Bibe.
Quodcunqueuitæ ſinguliafferunt dies,
Idcrede noſtrum,ſortiseſſecætera.
Prætereahominibus cælitum ſuauiſſimam
LongèDionem cole: benigna etenim dea eſt.
Hæcalia omitte, & mihi monenti obtempera:
Siquidemuidentur uera, quæ tibi conſulo.
Atqueadeò opinor, exolutus his malis,
Comámqueuinctus flore nobiſcumbibes
Iſtiusinanis liber ægritudinis.
Necdubito, quin ſiproluat ſemelcyphus
Inuerſushic te, ex uultuoſo& tetrico
Effingetalium. Quando mortales ſumus,
Exuſuopinor ſaperenos mortalia.
Namtetricorum & triſtiumærumna potius
Quàmuita, uita me putanda eſtiudice.

Hæc ſcimus.Atqui familiæ pręſensſtatus
Nihilhabet aptum riſui,& conuiuiis.

Mulieris obitum ne exteræ ſupramodum
Defle,familiæ quando ſaluiſuntheri.

Salui? fugit te quanta clades nos premit.

Niſifortè dominus me fefellerit tuus.

N imis ille, nimis eſthoſpitalisomnibus.

Minimè: nec ad cum funus externum attinet.

Nimis hoc profectò familiare funus eſt.

Fors me malorum quippiam cælauerit.

Perge eſſelætus, nos heri tangant mala.

Hic ſermoluctus exteræ haud exordium eſt.

Nec tibi epulanti mœſtitudinemafferam.

Iniuriam tuli haud ferendam ab hoſpite.

Alieno adiſtihanc hoſpesaulam imtempore.
Namlutuoſacuncta cernis, raſile
Caput,& amictumlugubrem.

Num liberûm
Deceſsitaliquis, an grauis ſeniopater?

Extincta coniux hoſpesAdmeti occidit.

Quid ais? deinde me recepit hoſpitem?

Suis pudebat te repellere ab ædibus.

O quali es orbus, ômiſerrime,coniuge.

Quæclade eadem pariter omnes perdidit.

Quin ſentiebamid uda cernens lumina,
Triſtémqueuultum, raſilémqueuerticem.
Tamenexterum illi funus eſſecredidi:
Acui coactus hanc ſubiuiianuam:
Atquein ſtatuiſtoturbido rerum bibi,
Ethoſpitalishominis aſſediin domo
Conuiuademens flore uinctus tempora.
Sed culpa, qui non indicaueris, tua eſt,
Aerumnatanta cùmfamiliæincumberet:
Sedubinam humatur? qua profectus reperiam?

Lariſſæad alta nobilis qua mœnia
Rectàitur, urbis ante portam protinus
Tumulumuidebis artifice factum manu.

O anime, córqueexercitum moleſtiis,
Oſtendequalem Electryonis filia
Alcmena ſobolemprocrearit te Ioui.
Subtraherefato fœminamextinctam eſtopus,
Suóſquerurſusad penates ducere
Alceſtin,Admeto ut rependam gratiam.
Ibo,& nigrantis ſqualidoferrugine
Stolætyranno Manium inſidiasdabo.
Atqueíllum opinor deprehendam ad aggerem
Tumuli bibentem uictimarumſanguinem.
Quòdſiè latebris clanculum inruens eum
Prendam,& lacertis ſtrinxerocircundatis,
Vtcunquelatera uerſet,eripiet mihi
Huncnemo, donec coniugem Admeti auferam.
Sinaucupantem hæcprædame fefellerit,
Necad cruoris adſithauſtus,inferum
Regesadibo, & regna ſolisneſcia,
Poſcámque,necnon impetraturum reor,
Alceſtin,ut eam coniugi tradam in manum,
Quime recepit hoſpitem,nec reppulit
Quanuisacerbo ſauciatusuulnere,
Animoſedalto id me reueritus abdidit.
QuisTheſſalûmeſtin hoſpitesbenignior,
Graíumue? certè ſordidonon dixerit,
Generoſusanimi cùm ſit,beneficium datum.

Heu mœſtumaditum, triſtemaſpectum
Viduitecti. Quò feror? ubi ſum?
Quidloquar? aut quid taceam?
Quipeream? ô me miſerofato
Genitum.functos morte beatos
Duco.his gratulor. hos amo. cum illis
Degere dehinc libet. haud libetauras
Cernere ſuperas.haud iuuat almæ
Dehincueſtigiafigere terræ.
Obſidetali deſpoliatum
Morsme ſæuopignerat Orco.

Subi, ſubitenebras
Tecti:ſubi.tuliſti
Dignalachrymis: tuliſti
Calamitatemlugubrem.
Conditosnil lachrymæ
Coniugismanes iuuant.

Hoc, hoc uerbo uulnera renouas.
Quæmagis homini eſtaſpracalamitas,
Quàmſpoliariconiuge fida?
Vtinamtedæ,thalamíque exors
Sociahaud ulli tecta habitaſſem
Lectosuacuos coniuge, & orbam
Sobolisuitum duco beatam.
Vnamin uitam impendere curas
Eſtmoderati ſarcinaluctus:
Atlanguentia pignora morbo, &
Deformatifunere thalami
Intolerandieſtcumulus luctus:
Præſertim,cùm coniugis orbam &
Sobolisliceat ducere uitam.

Sors,ſorsineluctabilis
Premit,nec ullus lachrymis
Moduseſt.Acerba fers, tamen
Perfer.etenim nec coniuge
Tu primus orbus es. alios
Mortalium aliacalumitas
Dolore ſæuoconficit.

Longi ô luctus, ô amicorum
Deſiderialuce carentum.
Curuetuiſtime præcipitem
Triſteſepulchrimittere in antrum,
Etcum coniuge fida pariter
Tumuliunius mole recondi?
Accepiſſetgeminas pro una
AnimasPluto, tránſquefretaſſent
Duofidiſſimapectora pariter
Stygiasundas.

Mihi uir quidam ſanguineiunctus
Puerumamiſitlachrymis dignum,
Solamgeneris ſpem,moderatè
Tamenærumnamhanc pertulit, etſi
Orbusſobolisuertice cano,
Etpræcipitilanguidus æuo.

O mutati facies tecti.
Quînamingrediar, quînam habitabo
Verſisfatis? hei mihi quantum
Diſtatab illa domus hæc,olim
QuamPeliacælumine tedæ,
Etfeſtisululatam hymenæis
Ingrediebardexteræinhærens
Charæconiugis, ac multiſono
Conuiuarumſtrepituà tergo,
Quibeatos dicerent
Meque, & illam mortuam.
Quippe utroſquenobiles,
Et utrinque ex optimis
Editos maioribus
Coniugaliuinculo
Copulatos.At modò
Nuptialiscarminis
Luctusoccupant locum:
Próquecandidis peplis
Pullaueſtisad toros
Mereducit cœlibes.

Mali inexperto tibi fortunæ
Dolorhic curſumrupit amicæ:
Atſeruaſtiuitam animámque:
Mortuaconiux liquit amantem:
Quænoua mentem turbat imago?
Multosconiuge mors orbauit,
Soluensſocijfœdera lecti.

Etſialiter aliis uiſum,amici, coniugis
Felicioremduco, quàm ſortemmeam:
Ereptananque plurimis moleſtiis,
Cumlaude ſummatriſtenil dehinc ſentiet.
Atego, periſſequem fuerat æquum,meo
Fatoſuperſtesuitam agam illætabilem:
Quodadeò iamnunc ſentio.Namquî domum
Subirepotero hanc? quem alloquar? cuius fruar
Sermone?mentem quo domi oblectem? gradum
Quòuertam? ubique ſolitudoin ædibus
Mœrorementem conficit, cùm coniugis
Vacuum cubile cerno, cùm uacuamthroni
Sedem relictam, & ſqualidumſituſolum.
Circáquegenua procidentes liberi
Deflent, parentem lachrymantes. ſeruihera
Seſequeruntur deſtitutosoptima.
Atqueis domi rerum eſtſtatusmihi. Atforis
MeTheſſalorumnuptiæ,me fœminis
Cœtusfrequentes enecabunt, different
Doloremiſerumuxoris æqualesmeæ:
Quasquo intuebor ore? Tumſiquis malè
Animatusin me eſt,ſoluetora talibus:
Enquem cupido fœda uitædetinet,
Metúſquemortis, qui redemit coniugis
Semorte ab Orco ignauus: ac uir poſtea
Sibiuidetur. Tumparentes proprios
Infenſusodit, ipſenon auſusmori.
Hicrumor inter improbos me differet.
Ecquemergo uita mihi uoluptatem feret,
Quemfama lacerat, & calamitas obruit?

Ego ignota profano
Percompendia uulgo
Muſarumcomes iui:
Etſermonibusaurem
Doctisapplicui meam
Nonrarò. At remedij genus
Nondumullum reperi, cui
Cedatdura neceſſitas.
Hanccontra medicamina
Doctinec dedit Orphei
Threſſisin tabulis manus:
Nec cum Aſclepiadispa^ter
Phœbuspharmaca p^roderet,
Vtmortalibus ægris
Morbomembra leuarent ,
Hancaduerſusopem tulit.
Solashuius ad aras
Noneſtire Deæ,neque
Adſimulachra,nec ulla
Eſtplacabilis hoſtia.
Odiua, ô, uiolentior
Adme ne ſolitoueni.
Namtu conſiliiscomes
QuicquidIuppiter annuit,
Certum ducis ad exitum:
Tudextra facili domas
Durirobora ferri.
Necfaſtumtibi mentis
Infrænemcohibet pudor.
Etdextræinfragili ſuæ
Vinclote implicuit Dea.
Perfer.Nam neque fato
Functosæthereastrahes
Flendorurſusad auras.
Morsetiam notha pignora
Diuumfalce metit ſua,
Dumnobiſcumerat omnibus
Chara,& mortua chara erit.
Tulecti tibi comparem
Supra omnes generoſames
Sortitus. Neque coniugis
Buſtumullus numeret tuæ
Interfunereas ſpecus,
Aggerequætumuli premunt
Vitafuncta cadauera.
Diuinisſedhonoribus
Aequetreligio hoſpitum
Manes.Atque aliquis uia
Flectensdixerit olim:
Hæcmoriendo uiri ſui
Vitamſponteredemit.
Nuncauget numerum Deûm.
Salueô ſancta.ope ſoſpita
Nospræſens.Ita uotis
Illam,atque ominibus bonis
Longumpoſteritascolet.
Seduiſafallunt me, niſiAlcmena ſatus
Admetead ædesdirigi greſſumtuas.

Admete amicos liberè eloqui decet,
Necin receſſupectoris ſilentio
Abdere,quod ægreeſt.amicihaberes me ut loco,
Dignusuidebar, clade cùm in tua afforem:
Attu propinquo coniugis iam funere
Nonindicato me recepiſtihoſpitem,
Ceucura premeret te doloris exteri.
Atego coronis tempora euictus deis
Libauiapud te in lugubri lætusdomo.
Iraſcorequidem, iraſcorhac iniuria
Affectus abs te, ſedtuis iam luctibus
Acerbitatis nolo quicquam apponere.
Cauſámque,cur huc ſumreuerſus,denuò
Narrabo. mulierem interim hanc ſeruamihi,
DumRege cæſoBiſtonumhuc redux agam
Thracesquadriiugos. Sin quod abſitaccidat,
(Namme ut reducant ſoſpitemprecor Deos)
Hancdono, dicóque familiæancillam tuæ,
Quæparta nobis eſtlabore maximo.
Propoſitananque publico in certamine
Sudoredigna deprehendi præmia,
Vndehanc reporto uictor. è certamine
Leuioremunus erant equi uictoribus.
Maioraſedqui uicerant, ut cæſtibus,
Luctáuefortes dona referebant boum
Armenta.poſthæcultimo fœmina loco.
Cúmqueincidiſſemfortè, turpe ſumratus
Cumlaude pariter præmiumcontemnere.
Sedut antè dixi, fœminam curætuæ
Commendo,quam non prædoper uim ſuſtuli,
Sedcomparatam maximis laboribus
Adduco.fors factum ipſepòſtlaudaueris.

Quòd clam te habuerim calamitatem coniugis,
Neinterpretere contumeliæ,Hercules,
Idergo factum, aut quòd ſiniſtrèſentiam
Dete. Doloriſeddolorem adieceras,
Alteriusædesſisubiſſeshoſpitis.
Namflere clades ſatmihi fuerat meas.
Sedhanc puellam, ſipote, obſecroiube
Aſſeruetalius Theſſalûm,quem non pari
Sors calamitate perculit. Multi hoſpites
TibiſuntPheræi.Memoriam cladis meæ
Renouareomitte. non potero ſiccisdomi
Oculistueri hanc. uulneri uulnus nouum
Neappone: ſatiseſtcladium, quod nunc premit.
Quaparte poterit ædiumſeruarier
Caſtèpuella? uestis adoleſcentulam,
Cultuſq́ueloquitur. an uirûm in commercio?
Quîpoterit inter aſſiduoiuuenes agens
Caſtamtueri ſe?nec in promptu Hercules
Regere iuuentam eſt;ac mihi cura eſttui.
Functænefato coniugis thalamo hanc alam?
Etquî in cubili collocabo hanc illius?
Offenſionemhic metuo duplicem, & ciuium
Necriminetur quiſpiamme, & optimè
Deme merentis proditorem coniugis
Dicatpuellæalterius amplexu frui.
Sponſámqueuereor mortuam, cuius mihi
Eſſeſacroſanctammemoriam meritò decet.
Memulta circunſpicerepar. O fœmina
Quæcunquetandem es, es profectò Alceſtidi
Modo,& ſtaturacorporis ſimillima.
Memiſerum.ab oculis per Deos procul meis
Apagemulierem hanc, né ue perdas perditum.
Nanqueintueri coniugem uideor meam,
Cumintueor iſtam.pectus horror obſidet,
Fontesab oculis lachrymarum profluunt.
Nunccalamitatis huius, heu miſer,miſer,
Acerbitatemluctuoſamſentio.

Laudare ſortemnon equidem poſſumtuam.
Tamen ferendum, quiſquises, quod dant Dei.

Si mihi poteſtaseſſethæcdiuinitus
Conceſſa,ab umbris coniugem ut reducerem,
Eamq́uepoſſemtibi referre gratiam.

Scio referres promptus. at cuinam hoc datum?
Necluce caſſisluce pòſtfrui licet.

Perfer modeſtè,néue te afflictes nimis.

Lenire uerbis facile, quod durum eſtpati.

Quid promouebis, perpetim ſilugeas?

Scio. dolendi ſeduoluptas me huc rapit.

Extinctam amare lachrymandi occaſioeſt.

Etiam miſeriusquàm loquor me perdidit.

Vxore es orbus optima. quis id neget?

Nullo ut fruatur pectus hoc pòſtgaudio.

Tempus leuabit, quod recens nunc eſtmalum.

Tempus profectò, ſimori tempus uocas.

Te mitigabit uxor, ac tedæ nouæ.

Au, quid ais? ex te haud iſtudexpectaueram.

Expers iugalis exiges uitam tori?

Nulla accubabit mulier unquam huic pectori.

Prodeſſereris poſſete ſicmortuæ?

Vbi, ubi ſit,illam honore ſemperproſequar.

Hæclaudo ſanè,laudo. ſedſtultèfacis.

Sponſumnec ulla me uocabit fœmina.

Quin coniugem erga laudo nimirum fidem.

Si negligam etiam mortuam, peream malè.

Nunc recipe tecto hanc ſtirpenobili ſatam.

Per qui creauit te Iouem iſtuddeprecor.

Hoc ſirecusas, perperam tibi conſulis.

Hoc ni recuſo,macerabor luctibus.

Obſequere,& huius non pigebit gratiæ.

Vtinam haud tuliſſespræmiumhoc certaminis.

Et mecum es huius particeps uictoriæ.

Probè es locutus, ſedrecedat fœmina.

Siquidem eſtneceſſe:at num neceſſeſit,uide.

Neceſſe:niſiob id fortè tu ſuccenſeas.

Non temerè id à te tantoperè contenderem.

Age, uince: quanuis grata minimè poſtules.

Factum probabis poſtea:pare modò.

Siquidem hanc ſubiretecta oportet, ducite.

Seruis mulierem hanc neutiquam commiſero.

Quin ipſein ædesducito illam ſilubet.

Tibi profectò mulierem tradam in manum.

Ego haud tetigero. tecta ſubeuntipatent.

Tuæſtatuni dexteræhanc concredere.

Coactus iſtud,atque nolens perpetro.

Protende promptus dexteram, tange hoſpitam.

Protendo, ueluti Gorgonis ſectumad caput.

Tenés ne?

ſanèteneo.

ſeruaiam, & Ioue
Natumfatebere generoſumolim hoſpitem.
Ipſamintuere, ſimilisuxori an tuæ
Sit,ac beatus luctuum iam deſine.

O Dij boni. ô miraculum inopinum, ac nouum.
Oculisprofectò coniugem intueor meam:
Autme Deorum quiſpiamludibrio
Recreat,inani corda lactans gaudio.

Non ita: ſedipſamconiugem cernis tuam.

Ne larua ab umbris miſſaſit,circunſpice.

Caue eſſecredas hoſpitemtuum Magum.

Sed quam ſepelii,coniugem intueor meam?

Sic. At fidem tu, & iure ſortinon habes.

Tango, alloquórque coniugem ut uiuam meam?

Alloquere. uotis quicquid optabas habes.

O corpus, ocule ô coniugis chariſſimæ,
Spempræterhabeo te, uidere poſtea
Quamnon putarampoſſeme?

Ne dubita: habes.
Modòne Deorum quiſpiaminuideat tibi.

O clara ſobolesmaximi Iouis, utinam
Beatusæuumtranſigas,ac ſoſpitem
Teſeruetidem, qui creauit, Iuppiter.
Namme iacentem ſoluserexti. è Styge
Quonamreduxti ad lumen hanc rurſusmodo?

Depræliatuscum tyranno Manium.

Vbi nactus illum præliocongreſſuses?

Propterſepulcridexteram inieci aggerem.

Quid muta tandem perſeueratfœmina?

Nondum tibi fas eius alloquio frui,
Diisantequàm ſeſeexpiarit Manibus,
Terríſquelucem tertia oſtendetdies.
Ducconiugem intrò iam tuam, ac in poſterum
Admete,iuſticultor, atque in hoſpites
Piuseſſeperſta.Vale. Ego Stheneli filio
Abeoimperatum mihi laborem ut exequar.

Mane, ac penates, & dapes adi ſacras.

Id fiet aliàs. nunc celeritate eſtopus.

Dij rem ſecundent,téque reddant ſoſpitem.
Edicocunctis ciuibus regni mei,
Ob res ſecundasut choris indulgeant.
Et uictimarum ſanguinearas imbuant.
Mutatauitæin melius eſtfacies modò.
Felicitatemnec tego ingratus meam.

Fortuna uices lubrica uerſat
Variasdocilis ſumereformas.
InopinaDei plurima peragunt.
Nonſucceduntquæfore ſperas:
Quæfore nemo poſſeputaret,
Sæpeexpediunt numina. Qualem
Hæcſortitaeſtfabula finem.