Aristot.0006_Semidiplomatic

Document Type	Semi-diplomatic
Code	Aristot.0008
Printer	Thomas Snodham
Type	print
Year	1623
Place	London
Notes	Londini

ARISTOTELIS DE POETICA LIBER,LATINE CONVERSVS, ETANALYTICA METHODO ILLVSTRATVS. LONDINI, Typis Thomae Snodhami, cIɔ.Iɔc. XXIII.

CAROLOMAGNÆ BRITANNIÆ Principi.

AvſpiceTe, nuper migravit ab Hellade, Magnus

Rhetor,in Obſequium, Carole Magne, Tuum:

NuncHelicon Majora ſonat, Vatiſque Stagîræ

Creſcit,ab Æmathijs Laurea miſſa jugis.

Hicnemus Aönidûm eſt; hic fons, qui labra Poëtis

Perluat;hinc Pythio pectora plena Deo.

Huctua (ſive beas Pacis-Moderamine gentes,

SiveInvictum-Animum Martius-Ardor agat,)

Numinaſi veniant; hôc ſi de Nectare Divûm

Vberiore,Tuis-Vatibus ora riges;

Nilmeditans Mortale, Tibi Caput (ô Iubar) aſtris

Inſeret,& Palmas Dîa-Camæna Tuas.

CelfitudiniTu^a

Quàmdevotiſsimus ^{TheodorusGovlston.}

Synopſislibri Poëticæ.

ARSPOETICA: Actionum Divinarum, Humanarúmvè Imitatrix Ejus.

SPECIES NATVRA vniverſalis,

acDiſtributioin ſpecies; Cap. 1.

IuxtaquèOrigo,& Progreſſus; 2.

GRANDIORES

TRAGOEDIA: Cujus eſſentiam obſolvunt partes ſeu formę ſex: [Cap.3]

-1 Fabula,μῦθος:σύστασιςRerum-Conſtitio:quæ præcipua Tragœdię pars: Ac

1Quæ illa, & Qualis; 4

2.Quotuplex

AliaSimplex:cujus eſt παθοςPerpeſſiotantùm;

AliaImplexa:Cui Agnitioineſt,vel Peripetia;5

PartesTragœdiæ,in quaſi ipſa, ceu in membra, diſpertiri ſolet:

3.Quæ Metæfugiendęvel obſervandæ in Fabulis examsìmtexendis:6 &

VndeOpusTragœdiæ exiſtat?(i. Rei-Terribilis ac Miſerandę Imitatio;)7.

-2, PerſonarumMores, ἤθη.Ingenia varia; 8.

Agnitionis(quamſuperiù definivit) cap. 5°,) Speciesvariæ; 9

Fabulaę& Mirum fingendorūMethodus;quaſi Praxinappelles10.

Scripturientis-Poëtæ

3,Sententiaanimi,διάνοια.Ratiocinatio; 11.

4,Elocutio,Φράσις.Dictio,λέξις;12, 1³,&

5,Melodia,quæad artem Muſica;

6,Apparatus,qui ad Hiſtrionicam refertur. 14.

EPOPOEïA, i. Heroïca Poëſis: Cujus

NaturaGeneralis,elicitur ex Collatione cumTragœdia;15

Conſtructio,&Methodus; 16.

ApologiaPoëtarūm,ſeu de Problematib.corumq;Solutionibus;17

CollatioPoëſeos-Epicæcum Tragœdia;18.

HVMILIORES:COMOEDIA, &c.

Actres de Poëtica libros conſcripſiſſe Ariſtotelem memoratLaërtius; quorum vnum hunc habes, reconditæ eruditionis atqueElegantiæ plenum; r^eliquisduabus, non ſine gravi literatorum diſpendio, vetuſtate abſumptis.Primus iſte, PoëſestibiGrandioresexpoſuit, Epicam ac Tragœdiam. Humilesac Ridiculę,materia fuêre ſecundi libri; vtpote Comœdia, Satyrica, &^c.Id quod perſpicue intelligitur ex hujus cap. 1°, part. 3; & 2°,par. 37; necnon ex Rhetor. lib 3°. ca. 8. p. 11. Tertiũ verò(cuius interitum dolemus maximè) περὶκαθάρσεως,^¹ſive κατορθώσεωςdiſceptâſſecrederem, h. e. de Animorum-Purgationeà Pravis-Affectibus, deque Emendatione-Morum.Quem quidem apud veteres, Poëticæ-Imitationis probè conſtitutæpræcipuum ac proprium fuiſſe ſinem, nil dubium eſt. Sedquia, propter multiplices vitiorum formas, complura καθάρσεωςillius capita, fuſiorem-tractatum deſiderârint; obitèr illamſanè, nec niſi verbo tetigit Philoſophus in Politicis^²,ejuſque rationem ad hoc opus, tanquam ad latiorem campum, fuſiùsac ſigillatìm explicandam retulit.

ARISTOTELIS ARTIS POETICÆLiber Vnvs.

Denatura vniuerſali Poëticæ, ſc: Imitatione, ejuſque Differentijs.Cap.I.

Πρόθεσις,ſeuexordium totius operis. par. i.De Remoto Genere Poëticæ, ſc: Imitatione, par. 3. Ejuſq́;differentijs tribus;vnâ, ab Inſtrumentis, Quibus imitamur;a par. 4;(Digreſſio,de nomine Epopœïæ, a par. 9:) Alterâ, à rebus Quas imitamur;par. 16: Tertiâ, à modo imitandi, par 23.Corollarium, de Convenientiâ Tragœdiæ, Comœdiæ, &c. par. 27.

DeArtePoëticâ,& ^³Ipsâinvniuerfum, ^⁴&priuatìmdeipſius Speciebvs,^⁵QuamVim adpravosaffectusexpurgandos habeat vnaquæq́;:Et^⁶QuomodòQuibuſq́;legibusoporteat Componere Fabulas, ſi habitura ſit ſe rectè Poëſis exijſdem Fabulisconflata:^⁷Prætereà verò, ex Quot, & Cujuſmodi partibus conſtentſingulæſpecies: ^⁸Similitèrautem, & de Aliis quibuſcunque, quæ hujuſce ſunt Doctrinæ,&Methodidicamus. 2. Initio ſecundum rerumdicendarum Naturamducto, primùm à primis. ¶ 3 ^⁹Iam ergo Epopœïa, quæheroas canit;& Tragœdiæ Poëſis, quæinfœlices Principum caſus;prætereà, Comœdia, quæRidiculis vtitur;& Dithyrambopœïa, quæcanit Bacchum;Itèm Auleticæ artis,Cithariſticæq; major potiorq;pars, omnes ineo conueniunt,vt ſint Imitationesinvniuerſum: ¶ 4 ^¹⁰Differunt autẽ inter ſe tribus; Aut enim quòd Rebus tanquàmInstrvmentis,genere Diuerſis imitentur; aut quòd Diuerſas Res,&Perſonas:autquòd Diuerſo, & non eodem imitandi Modo.5.^¹¹Vt enim aliqui (Pictores,Statuarii,&c.)Multa (aues,pecudes,plantas,&c.) Coloribus imitantur, & Figuris, ita vt effigiem eorum exprimant,(partim per Artificium ſummum;partìm per Conſuetudinem &vſum.)Alijautem, i. e. Phonaſci,imitanturperNaturalemVocem:^¹²Sicetiamin Artibus Imitatricibusiam dictis; Omnes quidem illæ, faciunt Imitationem, alijsatq; alijs Inſtrumentis;exgr.Nvmero,i. MotuRhythmico,Oratione,& Harmoniavocum;^¹³Atq; iſtis aut Sigillatìmſeorſimq́;Sumptis, aut inter ſe Mixtis, ſimúlqtemperatis. 6. ^¹⁴Veluti Harmoniâ quidem & Numero vtuntur ſolæ, & Auletica,i. e. Tibiaminflandi ars,& Cithariſtica, quæneruos plectropulſat;^¹⁵& ſi quæ aliæ Artes, ejuſmodi imitandifacultatemhabeant. Velut, illa (imperfectiorlicet) arsFiſtularum. 7. ^¹⁶Ipſo autem eodemNumero, ſine Harmoniâ, imitantur, ex Saltatorũ genere nonnulli.Etenim iſti, per Figuratos Numeros (quosGeſticulatione effingunt)imitantur & Mores, & Affectus, & Actiones. 8. ^¹⁷Epopœia verò, necNumero imitatur,necHarmoniâ,ſed ſolùm Sermonibus Nudis, ſiue appellaremalumus,Metris: ^¹⁸Et Metris,ità vt aut Pluraeorum generapermiſcuerit inter ſe,(quod aliæ Imitationes faciunt;)^¹⁹autVno aliquo Metrorum genere vſa ſit, ſc:Hexametro:quod, àpriſcis temporibus,ad noſtrum vſque factitatumeſt. ¶9 ^²⁰Niſin. Imitatio perSermones vel Metra dicatur,nullum haberemus commune Nomen, quo appellari poſſent Sophronisatque Xenarchi Mimi, & Socratis Fabellæ alternisverſibus conſcriptæ;10.^²¹Nèque, ſi quis per Trimetra, vel Elegos, vel alia quædam ejuſmodigeneraCarminum,Imitationem fecerit. 11. ^²²Præterquàm quòd homines, vulgò adiungentes ipſiMetro, τὸπωιεῖν,FingereſeuPangere;exiſtis,aliosquidem,Elegorum-Fictores, alios verò Epicorum-Fictores nominant; tanquàmipſosnonſecundumImitationem, (quodoportuit;)ſed communitèr ſecundum Metrum, quoutuntur,appellentPoëtas. 12 ^²³Etenim ſi quod illiMedicinæaut Muſicæ opus, vbinulla prorsùseſtImitatio,per Metra ediderint; ſic tamenappellareconſueverunt.^²⁴Nihil autem commune eſt Homero, quiimitatur,& Empedocli, quires naturales exponit,præter Metrum.Quamobremillum quidem, Poëtam appellare,æquumeſt; hunc vèro, Phyſiologum magis, quàm Poëtam; 13.^²⁵Similitèrverò etiam, ſiquisomnia Metrorum genera vnoin operepermiſcens,Imitationem inſtituerit; (QuemadmodumChærêmoCentaurum fecit, Rhapſodiam mixtam ex omni metrorum genere:)^²⁶non ſtatìm Poëtæ titulo, obCarmen, ſed ob Imitationem,inſigniendus. Atq; hæc quidem, hunc in modum explicata ſint. 14.^²⁷Sunt autem nonnullæ Imitatrices,quæ omnibus vtuntur ijs, quæ dicta ſunt: Intelligo autem, velutNumero, & Concentu, & Metro: ſicut tùm Dithyramborum, &Nomorum Poëſis, tùm etiam Tragœdia, atque Comœdia. 15. ^²⁸Differuntverò hæinter ſe,quòd illæ quidem, omnibus iſtisvtantur Simùl;^²⁹Hæ verò, ſingulis, ſecundum quaſdamſuasPartes, cùmipſiscommodum ſit.Atq; has quidem dico ImitatriciumArtium differentias, eorumreſpectu,InQvibvsfaciunt imitationem. ¶ 16 ^³⁰Quandoquidemautem ij qui Imitantur, factisdictiſueimitantur eos, qui quidpiamAgunt.Atq; his rursùs,quiagunt,neceſſe eſt, vt aut Honeſti &virtute præditiſint, aut Praui. (His namq; ſemper ferè ſolis conſequentes ſuntMores: Vitio enim, Virtuteq; imprimis,interſedifferunt Mores omnium;) ^³¹Idcircò aut Meliores, quàm qui noſtrà ætate viuunt,vtHeröas;aut Peiores; aut etiam Tales, qualestempeſtasnoſtra fert;neceſſe eſt Imitari. 17. Vt ex Pictoribus, Polygnotus quidem,Meliores, ^³²quàmverè eſſent;Pauſon verò, Deteriores; at Dionyſius, omninò Similes effingebat.18. ^³³Perſpicuum autem eſt, quòd etiam ex iis, quæin PrioriDiſtinctionedictæ ſunt, Imitationibus, vnaquæq;, ſortietur has differentias,quæ inhâc Poſteriori: planeq́;diuerſa euadet Imitatio, eò quòd Res,Perſonaſq́;diuerſas expreſſerit, hunc in modum; Imitandoſc. Meliores,Deteriores,autPares.19.^³⁴Nam & in Saltandi arte, & ^³⁵in Auleticâ ac Cithariſticâ, fieri poteſt, vt eiuſcemodi ſintdiſſimilitudines. 20. ^³⁶Et inEpopœïa herclè,circa Orationem & Metra abſq;Numero,&Harmoniâpoſita. Velut, Homerus quidem, Meliores, quàmtunc erant,imitatur:vt,Vlyſſem,Achillem;Cleopho verò, Similes; At Hegemo Thaſius, (qui ridiculasParodias derebus vilibusprimus finxit,) & Nicocharis (qui Deiliaden. i. ActionesTimidorum,)Peiores. 21. ^³⁷Similitèr verò etiam, circa Dithyrambos, & circa Nomos; vt ſiPerſasMeliores,quàmerant,Timotheus quis;contraq́;Cyclopas, Sæuiores,^³⁸Philodenus aliquis,imitatus eſſet. 22. ^³⁹In hâc verò eâdem differentiâ, etiam Tragœdia & Comœdia,ſeparantur àſe inuicèm.Hæc n. Peiores; illa verò, Meliores imitari ſtudet, quàm ij ſunt,qui eâ ætate viuunt. ¶ 23.^⁴⁰Prætereàverò, duabushis differentijs, tertia accedit,Qvo quiſq; Modo, ſingula horum imitari debeat. 24.^⁴¹Iiſdem Inſtrumentis,iuxtadifferentiam primam;& (iuxtaſecundam) EaſdemRes, Perſonaſq;imitari licet, ſedModis diverſis:Aut vt interdùm easExponat Poëta & interdùmipſe, Aliudquid, i. AliaPerſona,fiat; vt Homerus facit; 25.^⁴²Aut vt Idem, quiab initio fuit, Maneat,nec mutetur inPerſonam aliam.26. ^⁴³Aut vt Perſonæ,ſic omnia imitatione Exprimant, quaſi Negotium Gerant, ſedulòq́;inipſarumrerum actu verſentur. ¶ 27.^⁴⁴Ergo in tribus his differentijs omnisImitatioeſt, vti dicebamus à principio; tùm Quibus Imitantur;tùm Quas res; tùm etiam Quomodò. ^⁴⁵Quare vnius reſpectu, idem erit Imitator cum Homero, Sophocles; quòdambo, Præſtantes imitentur. 28.^⁴⁶Alterius verò, cum Ariſtophaⁿe;Ambo n. Negotiando aliquid & Agendo imitantur: ^⁴⁷Vnde & ipſorum Poëſes,δράματα,quidam appellari dicunt, eò quòd δρῶντες,i. Agendoimitentur. 29. ^⁴⁸Quãobrem etiam ſibi vendicant, & Tragœdiam & Comœdiam,Dorienſes, Athenienſibuspræreptam: ^⁴⁹Comœdiam quidem, illi, qui & Megarenſes; ſiue ij, qui hancDoridisregionem incolunt (tanquàm eo tempore àſe inventam,quo ipſorum florebat Reſp. Popularis:) ſiue ij, qui è Siciliaoriundi.Indè enim Epicharmus Poëta, multò priùs fuit, quàm antiquißimiAthenienſium Comici,Chonnides & Magnes. Et Tragœdiam, aliqui eorum Dorienfium,qui ſunt in Peloponneſo. 30. ^⁵⁰Ducentes à nominibus ſignum. ^⁵¹Hij n. (Dorienſes,)Vicos ſuburbanosvocare ſeComas aiunt; cùm Athenienſes, vocentDemos; quaſi Comœdi, non à κωμάζειν,à Comeßando,dicti eſſent; verùm eò quòd, qui àditioribusignominiâ eſſent notati, κατὰκώμας,pervicosvagarentur ex vrbe. 31.^⁵²Et Facere, ſeuPoëma pangere,ipſi quidẽ ſeoſtendunt,appellare δρᾶν;Athenienſesverò,πράττειν. Ac de differentijsquidem Imitationis, & Quot, &Quæſint, tot nobisdictaſint; exquibus,Poëseωνsingularumdefinitiones facilè colligas.

Origo& Progreſſus Poëticæ.Cap.II.

DeCauſis Poëſeos, à par. 1. Hiſtoria, tàm generalis de PoëticæOrigine, ac Diſtributione; Quo pacto in diuerſas partes abiit: àpar. 7.Quàm ſpecialis, tùm de Ortu Progreſſuq́;Tragœdiæ & Comœdiæ Simùl;à Quibus & Quomodò vtræque mutatæ fuerint;à par. 19.Tùm Seorsïm, de Tragœdiâ;àpar. 20.& de Comœdiâ à par. 26.De Epopœiâ;à par. 33.

^⁵³Videnturautem genuiſſe Poëticam invniverſum,Cavsaduæ, atque hæ nonhominum Studijs excogitatæ, ſed Naturâinſitæ. 2. Nam & ^⁵⁴Imitari,innatum hominibus,^⁵⁵A pueris eſt; ¶3. Atque ^⁵⁶hâc re differunt ipſi ab aliis animalibus, quòd homoſit Animalmaximè Aptum ad Imitandum; ^⁵⁷Primaſq; rerum Perceptiones sibiipſe faciatper Imitationem, nonmagiſtrorum praceptis, ſed exemplis aliorum ductus.4. Et ^⁵⁸Gavdereomnes rebus Imitatione expreſſis, naturaleeſt;velutiPicturis, Sculpturis, & ſimilibus.5. ^⁵⁹Cuiquidem rei, ſigno, eſt id, quod contingit in Operibus artificum:Quæ n. ipſa perſe,non ſine moleſtia quâdam cernimus, horum Imagines exactiſſimèexpreſſas dùm intuemur, gaudemus; ^⁶⁰veluti, & belluarum formas immaniſſimarum, & cadauerum; inquibus niſi imitatio gigneret voluptatem,nihilillic erat,quodoblectare poſſet.6. ^⁶¹Cauſa verò, etiam huius rei eſt, quòd Discere,non ſolùm Philoſophis (quodquidam cenſent) iucundiſſimum^⁶²eſt, ſed etiam aliis, qui ſimilitèr quidem,tametſi minùs exactè, iucunditatiseius participes fiunt. ^⁶³Obhanc n. cauſam gaudio afficiuntur, dum cernunt imagines rerum;quià contingit, Spectando Perdiſcere, & Quid vnumquodq; ſit,Ratiocinari; veluti, HancImaginem, Illum Eſſe:^⁶⁴Siquidem niſi tibiillum priùs contigerit vidiſſe, Tabulahæc,non propter effigiemimitationeexpreſſam, voluptatem feret, ſedpropterartificis ſedulitatem, aut colorem,auteiuſmodi aliquam aliam cauſam. ¶7^⁶⁵Cum verò ſecundùm naturam nobis inſit,ipſumImitari,&partes ſeu inſtrumenta ipſius;ſc: Harmonia, & Numerus latèacceptus:(Nam Metra, particulas eſſe Numerorum^⁶⁶,manifeſtum eſt:) 8. ^⁶⁷Certèà principio, qui naturâ apti erant ad hæc ipſa maximè, paulatimpromouentes, Poëſin genuerunt ex ijs, quæ ExTempore,nonpræmeditatò protulerunt.9. ^⁶⁸Quamvisautem exhoc vno fonte manâritPoëſis, diſperſa tamenvarièeſt,ſecundùmproprios PoëtarumMores. 10. ^⁶⁹Namqui animo Excelſiores erant, Honeſtasſplendidaſq;imitabantur Actiones, & eiuſmodi hominum Illuſtrium Fortunas:11. ^⁷⁰Humiliores verò, Improborum turpiumq;.12.Ità vt primùm, hijcarmina,inaliorumVituperium, pangerent; quemadmodùm alteri illi,Hymnos Deorum,hominumq;Encomia Verſibuscomplexiſunt.13 ^⁷¹Ac eorum quidem, qui Homerum ætateanteceſſerunt, haud poſſumus huiuſmodi nominare Poëma, quodVituperia in ſe contineat.Veriſimile autem eſt, quitale condiderint,extitiſſe multos. ^⁷²Ab Homero autem exorſis, licet: velut, eſt illius Margites; &talia nonnullaaliorumopera. 14. In quibus inſupèr, quòd maledictis maximè congrueret,Iambicum ſuâſponteacceſsit Metrum. Quamobrem etiam Iambæum, i. Conuivitiatorium,vocatur nunc; quià in hoc Metro, convicijs ſe invicèm lacerareſoliti ſunt. 15. Atque ità,ex Priſcis illis,(quò generacarminum,materiæ ipſorum convenirẽt) facti ſunt, alij quidem, Heroïcorum:alij verò, Iamborum poëtæ. 16. ^⁷³Quemadmodùm autem, & in Grauibus ſerijſqueimitandis,maximè Poëta appellandusfuitHomerus:(Solus n. vereq́;ſummusfuit, non ſolùm, quià Rectè apteq́;,ſedetiam quià Initatione, grandiorũrerum,Dramaticas ſecit:) ^⁷⁴Sic & Comœdiæ Figuras (quaſipernebulam)ſubmonſtrauit Primus; non Vituperia & Maledicentiamantiquorum,ſed Ridiculum tantùm,Dramaticæ Imitationisformâ complexus. Nam Margites, proportione ſehabet; vt Ilias & Odyſsea ad Tragœdias, ſic & ipſe, adComœdias. 17. ^⁷⁵Cùmautem patefacta apparuiſſet Tragœdia & Comœdia; qui advtramvis Poëſin ferebantur, ſecundum proprium naturæ cujuſq;inſtinctum,^⁷⁶alij quidem, inhumili genere poëſeos,pro Iambicis, Comici Authores facti ſunt; ^⁷⁷alij verò, pro Epicis, Tragici-Magiſtri; eò quòd maiores achonoratiores Figuræ eſſent hæ, (Tragœdia& Comœdia,)quàm illæ, quibusanteà dediti fuiſſent.18. ^⁷⁸Ac conſyderare inſupèr, an Tragœdia (quamrecentiorum perpoliuit ætas)ità quoad Formas ſuas adhuccompleta sit,vt ſatis ipſi poſſit eſſe, necne; tùm ſi res ipſa seorsìmper ſe, àdoctis virisiudicetur, tùm ſi ad eos, qui in Theatro ſedent, referatur,alterius diſputationis eſt. ¶19. ^⁷⁹Cùm igitur Poëſis, à Principio Tenuiilloextemporaneoq; orta fuiſſet; ^⁸⁰poſteàrelongiùs perductâ,& hæc ipſa,Tragœdia,& Comœdia, adauctaeſt;Tragœdia quidem, ab iis qui Dithyrambum, inBacchi aliorumq;Deorumlaudes,ſolennitèr canebant: ^⁸¹Comœdia verò, ab ijs, qui Phallica, i.e. obſcœnapoëmata,deDijsRuſticiscantata(quæ vſq́;ad hoc etiam tempus, multis in ciuitatibus, tametſinon probentur,reſtant tamen legibus conſtituta:) abijs,inquam,paulatìm aucta eſt; dùm ſemperulteriùs illudproducerent Poëtæ, quantũ quantũ ipſius Comœdiæ,tuncfieret manifeſtum. ¶ 20. ^⁸²Etcertèmultas mutationes cùm ſubiiſſet Tragœdia, conquieuit; quià ſuamipſius naturam iamconſecuta eſt. 21. Ac ^⁸³Numerum Hiſtrionum, quiin ſcenam fimil inducerentur (cùmapud Priſcos Tragicos,Vnustantùm,perſe,velcum Choro loqueretur;)ex vno, ad Duos Interloquentes,primus perduxit Æſchylus; ^⁸⁴&partes Chori Prolixiores minuit; & ^⁸⁵orationem Primarum-Partium, i. Prologiipſius,adaperiendam reminſtituit. 22. ^⁸⁶Tres autem Hiſtrionesinſcenacolloquentes,& ^⁸⁷Scenæ-Ornamentum,picturaſq́;adjunxitSophocles. 23. ^⁸⁸Prætereà verò, Magnitudo ipſius,ex Paruis profectaFabellis, & Locutione Ridiculâ (ſiquidem ex Satyrico humiliq́;loquendigeneremutationem accepit) ſerò maieſtatem ſuam nacta eſt. 24. ^⁸⁹Et Metrum quoque, ex Tetrametro ſeuOctonario,Iambicum ſeuSenariuseuaſit, vtgranditatieiusmagis aptum:^⁹⁰Nam primùm quidem, Tetrametro vtebãtur; ^⁹¹proptereà quòd tunc Satyrica, magiſque Saltatoria erat, hæcPoëſis. ^⁹²Locutione autem natâ, quæTragœdiamdeceret; Natura ipſa, ſuâviproprium congruumqueadinuênit Metrum: Ex omnibus n. Metris, Sermoni Quotidianoaccommodatum ^⁹³maximè eſt, Iambicum. Cui rei id ſigno eſt, quòd plurima nosIambica proferamus imprudentes, in Collocutione mutuâ:Hexametra verò rarò, &tunc ſolùm,cùmGrandiore oratione vſi,excedimus eam, quæ ſermoni ſamiliariquadrat,harmoniam. 25. ^⁹⁴Prætereà verò, Epiſodiorumtandem Multitudines,& aliæ partes ſingulæ, àiunioribus Tragicisadornatæ eſſe perhibentur. Ac de his quidem, tot nobis jam dictaſint: Immenſi n. operis fortaſſè fuerit, percenſere ſingula. ¶26. Comœdia verò,^⁹⁵eſt, vtì dicebamus, ^⁹⁶Imitatio Deteriorum quidem, non tamen quoad Omne Vitii genus, ſedquoad eiuſmodi Tvrpe,quodRiſum Mouet;ſiquidem particula quædam ipſius Turpis, ſit Ridiculum: Etenim ^⁹⁷Ridiculum, eſt peccatum quoddam & turpitudo, citra dolo^rem,nec vim habens interimendieum,cuiusanimo corporive hæſit: ^⁹⁸Veluti (quod in promptu eſt) Ridicula alicuius Facies, eſt Turpequiddam (quodmaculam in ſe magnam habet)ac diſtortum; ſine hoministamen dolore, cruciatuvevllo.27. ^⁹⁹Ac Tragœdiæ quidem Migrationes proceſſuſq́;,Quæ, & Quorum operâ factæ ſint, propterPoëmatis dignitatemhaud latuêre: Comœdia verò, quia in ipſa, propt^ereius humilitatem,à principio poſitum diùſtudium non erat, homineslatuit. 28. Etenim Chorum Comœdorum; Magiſtratus, quiludis præpoſitus fuit,ſerò Poëtisè ſumptu publicodedit; ſed àprincipioſponte, qui volebant, Chorumingrediebantur, parteſq́;eiuscanendo ſuſtinebant.29. ^¹⁰⁰Deinceps verò, cùm Figuras quaſdam, Comœdia ipſ^aiam nacta eſſet, ij qui ipſius ferantur Poëtæ, commemorantur.30. ^¹⁰¹Quis au^temPerſonas ſeuLaruasaſſignauerit, aut Prologos ſeparatos,aut Multitudines Hiſtrionum, & quæcunque id genus, ignotum eſt.31. ^¹⁰²Fabulas autem Fingere, adComœdiam conſtituendam,Epicharmus & Phormis incœpêre: Cùmigitur illiambo,Siculifuerint,à principio quidem, è Sicilia venit Fabula;32. ^¹⁰³Eorum verò qui Athenis orti ſunt, Crates primus, cùm Iambicamformam abijeciſſet, cœpit abſolutè, a^bſq;Singularisalicuiusinſectatione,Conficere Sermones, ſeu Fabulas. ¶ 33. ^¹⁰⁴Ac Epopœïa quidem, Tragœdiæ, (tanquàmex eodem loco profecta,)ſolo Metro tenus, comitata eſt, nempè quòd per orationem MetricamImitatio ſit Studioſarum, grauiumquePerſonarum.34. ^¹⁰⁵In eo autem, ^¹⁰⁶quòd Epopœï^a,Metrum Simplex habeat, abſqueHarmoniâNumeroq́;addito;& ^¹⁰⁷Annunciatio rerum ſit, nonautem Actio,hâc, inquam,ratione interſediſcrepant: 35. ^¹⁰⁸Prætereà verò, Longitudine Operis; cùm hæc quidem, quàm maximè poteſt,conetur ſub Vno Solis Ambitu conſiſtere, aut ſaltèmpauliſpèrvariare &excedere:^¹⁰⁹Epopœïa verò, Indefinita eſt Tempore: Et, ſiquo temporis ſpatio definiatur,in hoc etiamab illâdiffert: ^¹¹⁰Quanquam primis temporibus, ſimilitèr in Tragœdijs hoc idemfaciebant; (vtin longum tempus excurrerent,)atque, in Carminibus Epicis. 36. ^¹¹¹Partes autem, quædam, eædem ſunt vtriſque,quædam Tragœdiæ propriæ: Quocirca, quicunq; Tragœdiæ eximiæ,ſeuperſectæcognitionem attigit, & malæ; idemetiam attigerit Poëmatis Epici. Quæcunque. n. Epopœïa habet, eaTragœdiæ inſunt; quæ verò ipſi inſunt, non omnia habetEpopœïa. 37. Ac de Poëſi Epicâ,quæ Imitationem Hexa- metris facit, nec non de Comœdiâ, poſteriùsdixero.

TragœdiæDefinitio, & Partes eſſentiales. Cap.III.

DefinitioTragœdiæ, à pa. 1. Partes (quænoturam eius conſtituunt,)ſ^ex:Apparatus, pa 4.Melopœïa, & Elocutio:par.5. Mores, Sententia, & Fabula: par. 6. Harum omnium ordines,dignitatiſq́;gradus explicantur, à par. 9.

^¹¹²DeTragœdiâ nuncdicamus, ſi priùsEſſentialem ipſius Definitionem, ex antedictis enatam,aſſumpſerimus. Eſt igitur Tragœdia, ^¹¹³Imitatio Actionis Studioſæ & ^¹¹⁴Perſectæ,Magnitudinem idoneamhabentis,cum ^¹¹⁵Sermoneper Formas quaſdamcondito; itàut ſingulæ illæ,in partibus Poëſeωςſingulis,Separatim, ^¹¹⁶Agendoimitentur; & non per Enarrationẽ rei,ſed per ^¹¹⁷Miſericordiam, Metumq; factisexpreſſum,^¹¹⁸eiuſmodivehementesanimorumPerturbationes vndiquaquè Purgans, expianſque.2. Sermonem-Conditumdico, cui triaſuntcondimenta:Rhythmus, ſeu Numerus,Harmonia ſeuCantusMuſicus,et Metrum; ſeu Carmen.3. ^¹¹⁹Illudautẽ, vt SingulæFormæSeparatim,intelligo,quod quædam Tragœdiæpartes,ſolùmperficiantur per Metra ^¹²⁰; vbiChorusnoncanit:& rursùs aliæ, tantùm per Melodiam; vbiacceditChoriCantus: Cui interdùmadiungiturNumerus; cùm grex ille, movetur &Saltat.¶ 4. ^¹²¹Quoniamautem Tragici,Agendo Imitationem faciunt, ^¹²²primùmquidem, Tragœdiæ pars aliqua, quæcunqueilla ſit,exneceſſitate, ScenicorumeritApparatvvmOrnatvs;¶ 5. ^¹²³Deindè,Melopœïa,ſeuMuſica;& ^¹²⁴Elocvtio:quia,cùm his, tanquaminſtrumentis vtantur,imitationemobeunt. Ac Elocutionem dico,ipſamMetrorum Compoſitionem; Melopœïam verò, idipſum quod ſenſibusmanifeſtamſuamomnem vim habet; vtin numero Saltationis,vociſqueconcentu.¶ 6. ^¹²⁵Et quoniamImitatio,ſempereſt Actionis cuiuſdam; ^¹²⁶Agitur verò quodque ab Agentibus quibuſdam;^¹²⁷quosneceſſe eſt Cuiuſdãmodi eſſe, etquoadMores,(bonos, malos, &c.)et quoadAnimi-Sententiam;ſuadentem,laudantem, &c.(Nam propter hæc duo,etiam Actiones, quæindènaſcũtur;dicimus eſſe Cuiuſdãmodi: Quantomagis,indidèmCuiuſdammodi dicantur homines?)^¹²⁸Certèà natura, duæ ActionumſuntCauſæ; Sententia-Animi,& Mores;^¹²⁹Ac ſecundùm hos duoset aſſequuntur ſuum finem omnes, et contrà, etiam indèdepelluntur. ^¹³⁰Eſt autem Fabvlaquidem, ipſaActionis Imitatio: Dico enim Fabulam hanc, quâde hîc agitur,eſſe Rerum Compoſitionem, rectèqueordinatam Structuram.^¹³¹Moresverò, ſecundùm quos, (quicunq;illi sint,)Cujuſdammodi eſſe dicimus eos, qui agunt. ^¹³²At Sententiam animi,ea omnia, quorum ope, qui verba faciunt, Demonſtrant aliquid, veletiam ſententiam vniverſalem Enunciant. 7. ^¹³³Neceſſe igitur eſt, Omnis Tragœdiæ partes, eſſe Sex, ſecundùmquas cuiuſdammodi eſt, eſſentiamqueſuam habetTragœdia: Atque hæ ſunt; Fabula, & Mores, & Elocutio, &Sententia, & Apparatus, & Melopœïa. ^¹³⁴AdInſtrumenta. n. QvibusPoëtæ imitantur, pertinentpartes duæ; Melopœïa& Dictio:Ad modum, Qvoimitantur, vna; Apparatus:Ad Homines,& Res,Qvasimitantur, tres; Fabula,Mores,&Sententia:^¹³⁵Etpræter has, inuenituralia nulla. 8. ^¹³⁶Atq;his quidem, velutFormis (vt ità dicam,) vſi ſunt Poëtæplerique. Etenim & Apparatum habet cuiuſqueDrama,& Mores, & Fabulam, & Dictionem, & Melos, &Sententiam, eodem pacto. 9. ^¹³⁷Maximum verò horum eſt, & inconficiendâTragœdiâpræcipuum,RervmConstitvtio.^¹³⁸Tragœdia.n., Imitatio eſt, non Hominum, ſed Actionum; nimirùm & vitæalicuius; & fœlicitatis, atque Infœlicitatis. Etenim fœlicitas,in actione conſiſtit; & finis humanævitæ,eſt actio quædam, non animiqualitas, ſeuhabitus.^¹³⁹Suntautem homines,ſecundùm Mores quidem, CuiuſdammodiſeuQuales quidam; At ſecundùm Actiones, fœlices, vel contrà. ^¹⁴⁰Itaquèpoëtæ, non vt Mores poſteàimitentur, Agunt, i. DramaComponunt:ſed Mores vnâ operâ complectuntur, propter (idquod potiſimim ſpectant,)Actiones. ^¹⁴¹Quare Actiones & Fabula, ſeuRerum-Structura,ſunt Finis Tragœdiæ: At Finis, eſt omnium (quoniamilluc omnia referuntur)Maximum. 10.^¹⁴²Prætereà, ſine Actione quidem, nullo modo fieri poſſet Tragœdia;At ſine Moribus poterit. ^¹⁴³Nam Recentiorum Tragœdiæ quàm plurimæ, ſine Perſonarum-Moribusſunt; & omninò Poëtæ pleriq;, cuiuſcunquegeneris,reperiunturhuiuſcemodi; ^¹⁴⁴velutietiam ex Pictoribus, Zeuxis, ad Polygnotum ſe habet: Nam Polygnotus,qui imitatur bonos, Deſcriptor-Morum eſt; At Zeuxidis-Pictura,Mores habet nullos. 11. Prætereà, ^¹⁴⁵(exdiuerſis,putà,Tragœdijs)ſi quis deſumpſerit,ſeriatìmquè collocârit Sermones-Moratos, Dictiones, Sententiaſquebellè confectas; nondùm illudeffecerit, quod Tragœdiæ eſt Opus: verùm, quæ his partibusimpolitiùs vſa ſit; modò Fabulam habeat, Rerumque-Compoſitionem;multò potiùs dicendaerit Tragœdia. 12. ^¹⁴⁶Adhæc, maximæ res, quibus capit, ^¹⁴⁷atqueallicitanimos Tragœdia, ſunt Fabulæ partes; Peripetiæ, inquam,& Agnitiones. ^¹⁴⁸13.^¹⁴⁹Prætereà,id ſigno eſt, quòd, etiam qui aggrediuntur Poëma conſcribere,priùs Dictione & Moribus, cætera adamuſsìm abſolverevaleant; quàm Res-Fabulamq;coagmentare: veluti etiam primi Poëtæ ferè omnes, quùmnondùmperſecta eſſetPoëſis.Prima igitur pars, & velut anima Tragœdiæ, eſt ipſa Fabula.14. ^¹⁵⁰Proximoautem loco, ſunt Mores:^¹⁵¹His.n.aſſimile quiddameſt, etiam in re-Pictoriâ. Siquis namque tabulam,pigmentis licet pulcherrimis, temerèfusìmq́;illeverit; non perindè ſpectantemoblectet, ^¹⁵²ac ſi, albo licetcolore, imaginem delineârit certam:Parimodo,inTragœdijs,abſqueConſtitutione-Rerum,minùsvalent Mores,quàmMorum-expers Fabula. ^¹⁵³Eſtetiam omnisImitatio, proprièquidem,ipfiusActionis, & per hanc, eorum eſtmaximè, qui Agunt; quibusprimitùshærentMores.15. ^¹⁵⁴Tertium verò, eſt Sententia:Id autem eſt, Dicere poſſe eaomnia,quæ Rei, quâde agitur,inſunt, aptéqueconueniunt. ^¹⁵⁵Quodquidem, circa orationes perficere,& Politicæ-ScientiæMunus eſt, & facultatisRhetoricæ. Nam vetuſtiſſimi Poëtæ,quos introducebant, Politicè faciebant loqui, i.ex Rationibus rei Proprijs:^¹⁵⁶Qui verò noſtri ſunt temporis, Rhetoricè; i.ex Communibus.16. ^¹⁵⁷Sunt autem Mores ^¹⁵⁸quidem,huiuſcemodi quid, quod præelectionem animi,qualis illa ſit, aperiat; idq;in ijs rebus,in quibus, vtrùm is, qui loquitur, eligat quidpiam,aut fugiat, nondùm ſatis liquet; Quo fit, vt Mores non habeant,orationes aliquæ: inquibus ſc:nonclàm,quideligas fugiaſve,inſinues,(quodMoratæorationis eſt;)ſedpalàm illud aperteq́;prodas.^¹⁵⁹Sententia ^¹⁶⁰verò,eſtinijsrebus,quibus homines, perſpicuè Demonſtrantquidpiam, aut eſſe, autnoneſſe; vel univerſale aliquid Enunciant.17.^¹⁶¹Quartum autem, eſtipſarumorationumElocvtio:Elocutionem autem voco, (quemadmodùm priùs dictum eſt, ^¹⁶²)eam, quæ per Appellationem idoneamfit, Animi-Interpretationem: Quod quidem vtrobíq;,& inMetricis,& in Orationibus-Solutis,eiſdeminſtructumeſt viribus. 18. ^¹⁶³Reliquasveròquinquepartes, Melopœïa,ſeuModulatio,facilèſuperat, vtmaximum quoddamcondimentuminTragœdijs.19. ^¹⁶⁴Apparatusautem,eſt quiddam, quod magnamin ſe alliciendorum animorum vim habet, ſed præcæterismaximè eſt artis huiusexpers; miniméque Poëtices proprius: cùmnon Poëtæ pareturſtudio,ſedadportetur forìs.20. ^¹⁶⁵Siquidem Tragœdiæ Propria Vis omnis, etiam abſque Certamine &Hiſtrionibus, perfectaſit.21.^lPrætereà verò, in Apparatu concinnando; illius quiScenæ-Inſtrumenta parat, plus poteſt facultas, quàm ars Poëtarum.

Fabula,Quæ &. Qualis:Cap.IIII.

Fabula,ſeu Rerum Contextus, præcipua & maximè neceſſaria Tragœdiæpars eſt: quæ,1°.Qualis debeat eſſe, conſtat ex ejus conditionibus tribus;quarum 1^a,par. 2^a.Altera a par. 5^a.Tertia, a par. 10.Corollarium de Poëtæ Munere,à part. 14. 2°.Comparantur Fabulæ inter ſe,vtScias, Quæ Deterrimæ ſint,a.par. 25.& Quæ Optimæ, à par. 27.

EXPLICATISautem his, ^¹⁶⁶dicamusdeinceps, Qualem eſſe oporteat Rerum Conſtitutionem, ſeuFabulam;quandoquidèm hoc, & primum et maximum ^¹⁶⁷eſt in Tragœdiâ; vtineo ornando,plurimum ſit operæ ponendum. 2. ^¹⁶⁸Poſitumautem nobis eſt, ^¹⁶⁹Tragœdiam eſſe Perfectæatque TotivsActionis Imitationem,quæ Magnitudinem in ſe habeat aliquam: Eſt n. etiam Totum quidpiã,id, cui nulla Magnitu- do notatudigna;vt,formica,pulex,&c. 3. ^¹⁷⁰Totumautem eſt, cui Principium, Medium, & Finis ſeuvltimumineſt. ^¹⁷¹Principiumverò eſt, quod ipſum quidem, aliud, ex neceſſitate non ſequitur,(quâPrincipium eſt:)poſt illud verò, alterum, naturâ comparatum eſt, eſſe autfieri, NeceſſariòvelinPlurimis:^¹⁷²Finisautem, ſeuultimum,contrà; quod ipſum poſt aliud, naturâ comparatum eſt eſſe, autex neceſſitate, &Semperaut plerumque; poſt hoc autem, aliud eſtnihil: ^¹⁷³Medium verò, quod & ipſum poſt aliud eft, & aliud poſtipſum Neceſſariò,velvt Plurimùm.4. ^¹⁷⁴Oportet igitur benè-Compoſita Fabulas, neque Vndecunquè ſorstulerit, incipere, neque temerèVbilibet terminare;ſed Formis vti, PrincipijMedij,Finiſque,iamdictis. ¶ 5. ^¹⁷⁵Prætereàverò, quoniam quod Pulchrum eſt,(& animal ſc:& aliud quiduis, quod ex partibusquibuſdam conſtiterit) non solùm has partesOrdinatas habere oportet, ^¹⁷⁶verùmetiam vt Magnitvdoipſisadſit, ^¹⁷⁷non Quælibet tamen:(Nam Pulchrum in Magnitudine et Ordine manet:) Quamobrem, ^¹⁷⁸neque omninò Perexiguum Animal, eſſe poterit Pulchrum; (ſiquidemconſpectio eius,quum propè inſenſibili tempore fiat, confunditur; nepartium Reſponſiomutua,diſtinctè appareat;)^¹⁷⁹Neque omninò Permagnum: Ipſan. remotarum-partiumConſpectio, (qualiseſſe vnius corporis debet,)haud ſimùl ſit; ſed Vnum ac Totum, quod ex eâ ſpectatione naſcidebuit,ſpectantibus elabitur atqueeuaneſcit: veluti,ſi decem-millium ſtadiorum eſſet Animal. 6. ^¹⁸⁰Proptereàoportet, quemadmodùm in corporibus, ità & in animalibus, ineſſequidẽ Magnitudinem; Hanc autem eſſe, quæ facilè-conſpiciqueat, ſipulchra illa videri debeant;Sic & in Fabulis, quòPulchræ ſint,habere quidem Longitudinem; hanc autem talem eſſe, quæ Facilèretineri poſſit Memoriâ. 7. ^¹⁸¹Longitudinisautem Finitio, quæ ad Poëtarumatque ActorumContentiones ^¹⁸²refertur,atque ad SpectantiumSenſus, nequaquam illa,Artis eſt: Si n. centum Tragœdias in Certaminibus ſimùlagi oporteret, ad clepſydras, i. horologiorummenſurasvtiquè agerentur; vnicuique,temporisportiunculâdatâ;(quemadmodum quondàm nec ſemèl factumeſſe perhibent.) 8. ^¹⁸³VerùmFinitio Rei-Geſtæ, quoad ipſius Naturam, ſemper quidem, quòmajor eſt,tantiſpèr dùm Totaſimùl Perſpicua ſit, eò pulchrior eſt, ſecundùm Magnitudinem.9. ^¹⁸⁴Vtautem ſimplicitèr definiendo dicam; in quantcunque MagnitudineRebusſecundùm Veriſimile vel Neceſſarium deinceps enaſcentibus,accidit tandemin Proſperam fortunam ex adversâ, vel ex proſperâ in Adverſammutari, idoneus isterminus erit Magnitudinis. ¶ 10. ^¹⁸⁵Fabulaautem eſt Vna,non, vt quidam putant, ſi circa Vnam Perſonamſit: Multa. n. & infinitaattributaetiam vni rei accidunt; ex quorum aliquibus (accidentalibusſc:) nonconficitur aliquod Vnum; cùm,totoipſa genere dijunctaſint:Sic verò, & Actiones Vnius hominis,multæ ſunt, ex quibus nulla Actio ſit Vna. 11. ^¹⁸⁶Quamobrem peccare omnes viſi ſunt Poëtæ illi,quicunque Herculeïda, i.Labores-Herculis,Theſeïda, i.Actiones Theſei,& eiuſmodi Poëmata fecerunt. Falsò.n. putant, quoniam Vnus erat Hercules, conuenire, vt etiamHerculis-Fabula,Vna ſit; quantumvisActionesipſiuseſſentPlures.12. ^¹⁸⁷Homerusautem, quemadmodùm & in alijs excellit, ſicetiam, hoc, quodreliquos omnesfefellerat,videtur præclarè vidiſſe; ſive propter artem aliundèacceptam,ſeu propter bonitatemnaturæ atqueingenij: ^¹⁸⁸Odyſſeam.n. dum confingeret, non cecinit Omnia, quæcunque ipſi Vlyßianteactâætateacciderunt;(veluti, “Eum,dùmvenaretur,abapro accepiſſe Vulnus in Parnaſſo,& SimulâſſeInſaniam,inCollectione Exercitus;Ex quibus, quià alterum factum fuit, minimè Neceſſarium autVeriſimile fuit, alterum exconſequenti,factum iri:) Sed quæ circa Vnam ſolum Actionem, qualem Odyſſeamdicimus, conſtitêrunt. ^¹⁸⁹Similitèrverò, etiam dùmconficeretIliadem, i. Actionemadverſus Troiam.13. ^¹⁹⁰Oportetigitur, vt in alijs ArtibusImitatricibus, (Cithariſticê,Auleticê,&c.)Vna Imitatio, Vnius Rei eſt; putâPrælij,Naufragij,&c.Sic & inhâcarte,Fabulam (quoniam eſt Actionis Imitatio) & Vnius eſſe, & ^¹⁹¹huiusTotius; & ^¹⁹²Partes-Rerumſic Cohærentesconſtitui, vt ſi qua tranſpoſita, vel ablata fuerit, Diuerſumreddatus, & moueatur Totum: Quod n. cùm adeſt, aut non adeſt,nihil, quod perſpicuum ſit, facit, id ne pars quidem eiuseſt.¶ 14. ^¹⁹³Manifeſtumautem eſt,etiam ex ijs quæ dicta ſunt, non eſſe Poëtæ Mvnvs,eaQuæ, SingulatìmFivnt,dicere; (quippèquorum nihil intermedijs hæret:)^¹⁹⁴Sed eamemorare,Qualia factum iri contigerint, & QvæPossibilia fuerint,ſecundùm Veriſimile, vel Neceſſarium. 15. ^¹⁹⁵Nam Hiſtoricus et Poëta, non eo, quòd hic, Numeris-Adſtrictadicat, ille Soluta, interſedifferunt: Licebit namque, Herodoti opus in Metra vertere; nequeminùs Hiſtoria iamerit cum Metris, quàm priùsfuitſine illis; ^¹⁹⁶Verùmin hoc Diſcrepantia eſt, quòd Hic (Hiſtoricus,)QvæFactaſint, dicit; Ille (Poëta,)Qvaliafactaeſſe contigerit. 16. ^¹⁹⁷QuamobremPoëſis, etiam magis Philoſophica, magiſque ſtudioſa res eſt,quàm Hiſtoria: Nam Poëſis, potiùs, Vniverſalia, Hiſtoria,Singularia magis dicit. Eſt autẽ inhiſcerebusVniversale,nihilaliud,quàm ^¹⁹⁸QvaliHomini,^¹⁹⁹QvaliaOmninò, (non,QvæCuiq;)accidant, dicere vel agere ſecundùm Veriſimile, vel Neceſſarium:^²⁰⁰Id quod apprimèſpectat Poëſis, dùm NominaPerſonisimponit: Quippequibus(cùmvniverſales fictitiæq; ſint) nomen ſuum certaq; natura deſuit.^²⁰¹Singvlareverò, eſt; veluti,Quid Mali Alcibiades, ingenioillo ſuo acri,Athenienſibusfecerit; aut Quid abijſdempaſſus ſit. 17. ^²⁰²Acin Comœdiâ quidem, iam hoc perſpicuum ſemperfuit: ^²⁰³Poſtquàm. n. Fabulam ſicconſtituerint, vt ex Veriſimilibus, omniavideantur ducta;ſic deindè Perſonisiam introductis,Nomina indiſcriminatìm,hæc vel illa imponunt; 18. Non autem, vt Iambici veteres,(quisingulos viritìmproſcidêre)de RebusPerſoniſq;certisPoëmafaciunt. 19. ^²⁰⁴In Tragœdia verò Nominibus ijs,quæ priùs facta atq;vſitata,adhærent. Cuiusreicauſa eſt; quià, ^²⁰⁵quod Fieri-Poteſt, idem Aptum ad-Perſuadendum eſt. ^²⁰⁶Acquæ quidem Facta non ſunt, nondùm fieri poſſe credimus: itàvt nec adperſuadendumſint apta:Quæ verò Facta ſunt, manifeſtum eſt,ea poſſe fieri; Neque n. facta fuiſſent; ſi ex genere eſſenteorum, quæ Impoſſibilia ſunt:^²⁰⁷Nuncigituripſorumeuentus,dubitationemdeillis tollit omnem.20. ^²⁰⁸Nec tamen non in Tragœdijs, nonnullis quidem, vnum aut duoadhibentur Nota Nomina; reliqua verò, Excogitata&ficta. 21. ^²⁰⁹Inquibuſdam autem, nullum: vt in Agathonis Flore: In hâc. n. &Res-Geſtæ, iuxtaque PerſonarumNomina, Ficta ſunt, miniméquepriùsnota;nihilóque minùs, ſpectanteslegenteſq; oblectantomnes. 22. ^²¹⁰Adeòne id quidem vſquequaquè curandum eſt, vt Fabulis antè Traditis,de quibus Tragœdiæ extant, omninòhæræamus^²¹¹:Hoc. n. anxièquærere, ridiculum nimìs:Siquidem etiam Perſonæac Nomina,quæ Antiquispernota fuerint, nunc paucìs vulgo innoteſcant; tametſi oblectentvniuerſos. 23. ^²¹²Perſpicuumigitur &x his eſt,Poëtæ agendum eſſe illud, vt tantò potiùs Fabularum, quàmMetrorum, ſit Artifex; quantò magis, ex eo, Quòd imitetur, ſitPoëta: Imitetur autem nihilaliud,quàmActionesipſas. 24. ^²¹³Quamvisergo acciderit, eaquæ Facta ſunt, canere, nihilominùs Poëta eſt: Eorum n. quæVerèFacta fuerint, nihil prohibet, quò minùs talia ſint nonnulla,qualia veriſimile eſt, vel fieri poteſt, vt Verèſint Facta; quo nomine, ipſorum ille eſt Poëta. ¶ 25. ^²¹⁴Inter Simplices autem Actiones, ^²¹⁵&Fabulas, (quæImplexis ſemper Sequiores;)Epiſodicæ, ſunt Deterrimæ. ^²¹⁶FabulamEpiſodicam dico, in qua Epiſodia (i.ornamẽta aliundè aduecta,)alia poſt alia eſſe, ſequeconſequi,neque Veriſimile, neque Neceſſe eſt;ità vtnexumhabeantnullum.26. ^²¹⁷Actales Fabulæ,conficiuntur, 2 Malis quidem Poëtis, ob ipſorumInſcitiam;^²¹⁸ab Eruditis& Bonis, interdùmpropter Hiſtrionum ſtudia:Inillorum.n. gratiam,dùm Certamina quædam conſcribunt, Fabulamque extendunt ſupra idquod ferat; (Epiſodioimportuniùsinſerto;)ſæpenumerò diſtorquere coguntur, quod ex ordine eſt. ¶ 27. ^²¹⁹Quoniamverò Imitatio-Tragica,non ſolum eſt Perfectæ Actionis Imitatio,ſed etiam Terribilium-&-Miſerabilium; ^²²⁰Hæc autem præcipuè fiunt talia, cùm Præter-Opinionem; ^²²¹&magis,cùmAlia-ex-alijs facta fuerint, vtexſuis Cauſis.28. Ità. n. plus Admirationis in ſe habebunt, qudm ſi à Caſu, &Fortunâ fierent:^²²²Siquidem & inter ea, quæ Fortunâ fiunt,hæc maximè Admirabilia videntur, quæcunq; tanquàm ex Induſtriâconſilioque,apparent fuiſſe facta. (veluti, quòd ſtatua Mityïs, virtutisergò,Argis erecta,Improbumeum, qui cauſa interitûs Mityï fuit, lapſainterfecit;cùm in eius caput, tuncintuentis, incideret. Videntur. n. talia, non Temerè, ſedConfilioDeorum,acRationeeſſe facta.) ^²²³Quareneceſſe eſt,tales Fabulas, extalibus FormidoloſisMiſerandiſquecontextas,Pulchriores eſſe.

DeFabularum generibus;Simplici& Perplexâ. Cap.V.

Fabularum(i. Actionum, quæ Fabulis exprimuntur) genera duo: Vna, Simplex;par. 2. Alia, Perplexa, Quæ Peripetiam habet, vel Agnitionem; àpart. 3. Ex his, colliguntur Speciales Fabulæ Partes tres: Quarumduæ sunt Implexarum Fabularum propriæ, Agnitio & Peripetia: apar.4^a:3^a,eſt omnium communis; ſc. Perpeſſio; a part. 13.

^²²⁴Fabularumautem, ^²²⁵aliæ, Simplices apertæqueſunt; aliæ contrà,Implexæ atqueimpeditæ: EtenimActiones,(quarumImitationes ſunt, ipſæFabulæ,) ſtatìm ſuâvi,abſquePoëtæ ſtudio,ſunt tales. ¶ 2. ^²²⁶Appello Simplicem-Actionem,cui quidem, (cùm Continua ^²²⁷(vtì definitum eſt) & Vna ^²²⁸facta ſit;) Tranſitus, ſeuProgreſſusin Bonam ſeu Malam Fortunamfit, ſine admirabiliPeripetiâ (i.ſubitâ-Rerum-Mutatione-in-contrarium,)vel Perſonæ-diù-IgnoratæAgnitione: ¶ 3. ^²²⁹Implexamverò, ex quâ Tranſitus-Rerumin aliumſtatum,cum Agnitione ſit, aut Peripetiâ, aut (quodſæpè fit)ambabus: itàvt longè aliter deſinant,quàm ab initio iudicâſſes.¶ 4. ^²³⁰Has autem, (Agnitionem& Peripet. &c.)factas exortaſqueeſſe oportet, nonFortuitò,ſedex ipſa Conſtitutione-Fabulæ, adeò vt ex Antefactis, autNeceſſario vinculo,aut ſecundùm Veriſimile, accidat, eaſdem fieri: Multum. n.intereſt, vtrumHæc Propter-Hæc,^²³¹vteffecta ex cauſis;an Post-Hæc,abſquenexualiquo,fiant. 5^a.^²³²Eſt autem Peripetia,Admirabilisac Subitaeorum, quæ aguntur, in contrarium Mutatio, itàfacta,vt dictum eſt; ^²³³ſc:Antecedentium-RerumVt;Atque hoc quidem, vtì dicimus, ^²³⁴ſecundùm Veriſimile, aut Neceſſarium:6.^²³⁵velut, ^²³⁶in Oedipode; “cùmveniſſet Nuncius,tanquàmlætitiam allaturusOedipodi,regem illum à Corinthijs deſignatum;eumquematris inceſtandæ metu (quodab Oraculo accepiſſet,)liberaturus;ſimulatqùe aperiret, Quiſnam eſſet, et Quopactoeducatus;contrarium eius,quod propoſuerat, effecit. 7.^²³⁷Et in Lynceo; cùm LynceusHypermneſtræ maritus,duceretur, vt moriturus; Danaus ſocer,proſequeretur, vt interfecturus; ex Fabulæ Rebus-Geſtis, huicquidem accidit, repentina-mors;illi, inopinata-ſalus.8. ^²³⁸Agnitioautem eſt, vt etiam nomen ſignificat, ex Ignorantiâ, inCognitionem Mutatio, aut ^²³⁹ad Amicitiam contrahendãtendens, aut ad Simultatem inter eos, ^²⁴⁰quià Poëta, abinitio,ad Proſperam demùmFortunam, vel Aduerſam determinati ſunt. 9. ^²⁴¹Pulcherrima verò Agnitio eſt,cùm Peripetiæ, Simùl, nonPoſt aliquod Spatiumfiunt; nempèeomodo, quo illa,in Oedipode: Qui,ſimulatqùe agnoſceret Laïum patrem,vnâſe intellexit, eſſe miſerrimum.10. ^²⁴²Ac ſunt quidem etiam aliæ, præteriam explicatam,Agnitiones: ^²⁴³Etenim& Res Inanimatas, atque alia quælibet, vtì dictum eſt^²⁴⁴,Agnitio conſequi ſolet, ^²⁴⁵Et ſi quæ Fecit quis, aut Non-Fecit; eaquoquelicet Agnoſcere: ^²⁴⁶Sed, quæ maximè pertineantad Fabulam atque Actionem, eſtea PerſonarumAgnitio,quæ dicta eſt. ^²⁴⁷^²⁴⁸Talis namque Agnitio ac Peripetia, & Miſericordiam excitabit &Metum: Qualium Actionum (quæMetu ſc: & Miſeratione dignæ,)Tragœdia eſſeImitatio, ſuppoſita fuit ^²⁴⁹.^²⁵⁰Prætereà verò, eiuſmodi Perſonis,quæAgnitionihuic idoneæ ſunt,idaccidit, vt Aduersâ Fortunâ vtantur, & Proſperâ; cùmidinalijs vſu non veniat.11. ^²⁵¹Quandoquidèm igitur Agnitio, (vtnomen indicat,)quorundam eſt Agnitio; Agnitionum aliæ quidem, erunt AltervtrîusPerſonæad Alterum ſolùm agnoſcendum;cùm, Alter ille, Quis ſit; anteà perſpicuum notumquefuerit: 12. ^²⁵²Aliquandò verò Ambos oportet, ſeInvicèmAgnoſcere: velut Iphigenia, quæDianæ Sacerdos iam erat,ab Oreſte fratre agnita eſt ex Miſſione Epiſtolæ, quam dabatilliferendam in Græciam:Illi autem, versùs Iphigeniam, aliâ opus fuit Agnitione; Argumentisſc:àPoëta Fictis.¶ 13. ^²⁵³Duæigitur Fabulæ partes, circahæc,quægeruntur,ſunt; Peripetia, & Agnitio: ^²⁵⁴Tertiaverò, eſt Perpessio:^²⁵⁵Atq; ex his quidem, Peripetia & Agnitio, expoſitæ ſunt: 14. ^²⁵⁶Perpessioverò, eſt Actio quædam, vim habens Interimendi, autgrauesDolores afferendi: velutì, quæ inAperto,&Manifeſtè fiunt;& Mortes ſc:allatæ quibuſdam,& Cruciatus acerrimi,& Vulnera impoſita,& quæcunque id genus.

DePartibus Tragœdiæ Integralibus, ſeu Quantis.Cap.VI.

Tragœdiæpartes, quoad eius Quantitatem ſpectatæ, 2^ces:aliæ,ſunt omnium Tragœdiarum Communes: Aliæ,quarundam duntaxat Propriæ: De Communibus, a par. 4.De Proprijs, p. 9.

Partes^²⁵⁷autem Tragœdiæ, quibus, tanquàm Formis-Eſſentialibus,vtendum eſt, priùs diximus: At ſecundùm Quantitatem, & inquas ipſadiuiditur, LocoSeparatas, hæ ſunt: ^²⁵⁸Prologus,Epiſodium, Exodus, Choricum, i.Locutio,velCantusChorivniuerſi.2. Et huius Chorici,vna quidem pars, Mobilis,diciturParodus; altera verò, Stabilis,Staſimon. Atque hæ quidem, communes ſuntTragœdiarumomnium: 3. ^²⁵⁹Propriæverò quarundam,ſuntHiſtrionumè Scenâ lugentium,& Chori,iuxtaſcenam fedentis,Commi

Quarumquidem partium luculentiſſima ſuppetunt exempla,exOedipode-Tyranno Sophoclis:Quamcæteris Tragœdijs vnam præpoſuiſſe videtur Ariſtoteles.

¶^²⁶⁰4 Ac ^²⁶¹Prologvs,eſt pars integra Tragœdiæ, collocataante Parodum, i.primum ingreſſumChori.

InPrologo, Creon (ad aperiendam fabulam) ſciſcitatur de cæde Laii:Quæ, quià peſtilentiæ cauſa Thebis eſſet, ex oraculi monitu,expianda fuit.

Κρε:“ἦνἡμίν, ὦναξ, Λάιός ποθ'ἡγεμών.

Finitoautem Prologo, ſuccedit Parodus; de quo infrà, p. 7.

5.^²⁶²Episodivm,eſtpars integra Tragœdiæ, interiectainter plenos Choricos cantus; quiſc: ab vniuerſo fiebant Choro.

Incipithæc pars, ab eo Parodi loco, vbi Tirefiam vatem, (cuiusPerſona, adſcititia eſt,)alloquitur Oedipus:

Οῖδ.“Ὦπάντα νομῶν τιρεσια.verſ.303.

Etprotenditur vſque ad illud cantantis chori,

χορ.“Ὦγενεαὶ βροτῶν verſ.1190.

VtOmne illud, quicquid 2^busiſtis, quaſi extremis; interiacet, exceptis cantibus Chori, proEpiſodio habeatur.

6.^²⁶³Exodvs,eſtpars integra Tragœdiæ, poſt quam non eſt Chori cantus;

Incipitautem, vbi Nuntius, ſic:

᾽Αγγ“Ὦγῆς μέγιστα τῆς δι’ἀφ’ τιμώμενοι.ver.1227.

Definitquevnâ cum Tragœdia.

7.^²⁶⁴Choriciautem, Parodvsquidem,eſt prima dictio Chori totius.

InitiumParodi eſt vbi Chorus, qui conflat ex ſenioribus, affaturOedipodem:

χορ.“Ὥσπερμ’ἀραῖονἔλαβες verſ.280.

Moxcantum celebrat trochaïcum, ex Anapœſto & Trochæo, quiSaltationum erant Numeri:

χορ.“τίςὅντιν’ ἀθεσπιέπεια;verſ.467.

8^a.^²⁶⁵ Stasimonverò,eſtCantus,totiusChori, (quemeodem loco ſtantes canebant,)fine Anapœſto & Trochæo.

Cuiparti initium facit ille cantus:

χορ.“Ὦγενεαὶ βροτῶν verſ.1190.

¶9.^²⁶⁶AtCommvs,eſtcommunis lamentatio Chori-iuxtà-aßidentis,& Voces-Hiſtrionum,quæprodeunt èſcena.

Sicplangit Chorus extra ſcenam, in Exodo:

χορ.“Ὦδεινὸν ἰδεῖνπάθος ἀνθρώποις ver.1300.

cuiOedipus,miſerabilieiulatu reſpondet in ſcena.

Οιδ.“῏Αι,ἆι, ἆι, ἆι. verſ.1313.

AcPartes Tragœdiæ (inquam)quibus, vtFormis,vtendum eſt, priùs ſunt expoſitæ ^²⁶⁷;Quæ verò penes Quantitatem ſumuntur,& in quas ipſa diuiditur, Separatas, hæ ſunt.

DeScopis in Fabulâ texendâobſervandis:Déque Opere-Tragœdiæ. Cap.VII.

Poëta,quò Tragædiam pulcherrimam det, meditanti, curandum id, vt quaſdam,quaſiMetas,quibus progrediendum, obſervet. Ità n. præclarum Tragœdia-Opvs,quod quæritur, ad vmbilicum rectè perducet. Metæ, quas attingasdeclineſve, ſpectantur in eo, ſi Perſonas eliges,Caſuſq;peridoneos Fabulæ.Opvs-Tragœdiæ,eſt, vt Caſus illos, (quanto poteſi, ſtudio) Terribiles efficias,ac Miſerandos. Primum ergo de Perſonarum Caſibus ac Fortunis; apart. 2^a.vndè Præceptum, de Optima Structurâ Fabulæ: à part. 7.et Theorema, de Argumento Optatiſſimæ-Tragœdiæ, à port. 11.Deindè, Terribile & Miſerabile,docet,1^o,Non ex Apparatu Scenico, ſed ex ipsà Fabulæ Structurâ perfici: àpart. 15.2^o,In Rebus-Fabulæ-Geſtis, artificiosè inſeri, atque intexioportere;a part. 19.

^²⁶⁸Qvæverò oportet, vtScopos,ſpectare; & Quæ oportet, vtScopulos,cavere, dùm conſtituimus Fabulas; & ^²⁶⁹Vndè perficietur Tragœdiæ-Opus, (inre Miſerabili & Terribili-Fingendâ poſitum,)Sequitur, vt dicamus, poſt illa, quæ adhucdicta ſunt. ¶ 2. ^²⁷⁰Quoniamigitur ^²⁷¹Conſtitutionem Pulcherrimæ Tragœdiæ oportet eſſec, nonSimplicem, ſed Implexam; ^²⁷²eamque,Terribilium & Miſerabilium Imitationem: (Hoc enim, propriumhuiuſmodi eſt Imitationis, minimequècum cæteris Poëſeωngeneribuscommune:)^²⁷³Primùm quidem, perſpicuum eſt, in scena, Neque egregièProbos-viros,&pietate infigni præstantes,Mutatos, lapſoſqueapparere oportere, ex Fortuna-valdè-Proſperâ,in Res-Maximè-Adverſas:^²⁷⁴Id. n. non tàmTerribile eſtaut Miſerabile, (quodTragœdia spectat,)quàm Conſceleratum acimpium.3. ^²⁷⁵Neque Improbos,ex grauiInfortunio, in Proſperam-Fortunam provectos:(Id. n. maximè omnium à Tragœdiæ ſtudio alienum eſt;quià nihil habet eorum, quæ Optimæ-Conſtitutioniineſſeoportet: Neque enim, quod Humanitatis-Senſu-Tangat, ibìineſt, cùmimprobi præter modum ornentur;Neque Miſerabile aut Terribile:) 4. ^²⁷⁶Nequerursùs valdè-Pravum, ex Proſperâ Fortunâ in Adverſam incidere:Nam quod Humanitatis-Senſu-Tangat, idquidemforsàn tali Conſtitutioni inerit; ſed neque Miſeratio ineſt,nec Metus; Illa. n. eſt erga eum, qui Indignè ^²⁷⁷&contra fas,Adversâ-Fortunâ vtatur; Hic verò, circa Perſonam,ipſisſpectatoribus conditione-Similem^²⁷⁸.Erga eum, inquam,qui Indignè Affligitur,Miſeratio; circa Similem verò, Metus. Quare quiàPravi-homines,omniſuppliciodigni viuũt,probiſqueprorsùs abſimiles:Nec Miſerabile, nec Terribile erit id, quod ijſdẽ accidit. 5. ^²⁷⁹Reliquis igitur, quimaximè idoneus habẽdus,eſtinter-hos-Interiectvs.Eſtautẽ talis, ^²⁸⁰quineque Virtute inſignieminet,& iuſtitiâ; ſiquidèmfacinus admiſitvltionedignum:^²⁸¹Nequepropter animiVitium, & pravitatem, mutatur,caditquein Adverſam-Fortunam: Sed propter Erratum aliquod humanum;&proindè Pravusprorsùsdici nequit.6. ^²⁸²Nequeeſt Vnus è Populo,ſedex eorum numero, qui apudvulgus,in Magnâ-Exiſtimatione, & fortunati habentur: quòmaior appareat Mutatio:veluti, Oedipus, & Thyeſtes, & qui ex talibus familijs,potentiâopibusquefuêre illuſtres viri. ¶ 7. ^²⁸³Neceſſeergo eſt, egregiè ſehabentem Fabulam, ^²⁸⁴eſſemagis Exitu-Simplicem,quæſc: Vnum vnius Perſonæ Caſum exprimat,quàm (ſicut quidam aiunt,) Duplicem, quæDuarumDuos.8. ^²⁸⁵NecMutari in Proſperam-Fortunam exAdverſâ,ſed contrà, ex Proſpera in Adverſam: 9. ^²⁸⁶Nonpropter Improbitatem, ſed propter ErroremMagnum:^²⁸⁷Eumq;,auttalisPerſonæ-Illuſtris,qualem dixi; ideſt,interBonos Pravoſque Mediæ;aut, ſirecedatàmedio,Melioris viripotiùs,quàm Pejoris.10.^²⁸⁸Signo autem eſt,etiam id, quod Poëtisvſuvenit: Nam ab initio quidem illi, Quaſcunque Fabulas nacti eſſent,in numerumTragœdiarumreferebant; Nunc verò, (vſurectiùsdocente)circa Paucas Domos Pulcherrimæ componuntur Tragœdiæ: ^²⁸⁹velut, circaAlcmœonem,^²⁹⁰TragœdiaTheodecti;& Oedipodem, Sophoclis;& Oreſtem, Euripidis;& Meleagrum, Antiphontis;& Thyeſtem, Carcini; & Telephum, Agathonis;& quibuſcunque alijs accidit, aut Gravia et Atrocia, abalijsPati, aut inſeipſos,crudelitèr,velin alios,exPerturbatione vebementi,autper InſcitiamFacere.¶. 11. ^²⁹¹Atqueex hâc quidem Conſtitutione, quoad Artis-Normam, Pulcherrima ^²⁹²&perfectißimaeſt Tragœdia: ^²⁹³Quamobremetiam qui inſimulant Euripidem, eâdemrationepeccantipſi:Quòd hoc in pleriſquefaciatTragœdijs ſuis;(caſum,vniusſc: perſonæ,ſeufamiliæ;nonDuarum:)Quòdquemultæipſius Tragœdiæ,in Adverſas-res definant; nonin Lætas:^²⁹⁴Illud enim, Rectum atq;ex arteeſt, vtì diximus. ^²⁹⁵Cuireiid ſigno vel maximè eſt, quòd in Scenis & Certaminibus, talesTragœdiæ, (inquibui Tranfitus illiuſmodi ſit)velmaximè apparent Tragicæ; modò aliàsoptatum exitum nacta fuerint. ^²⁹⁶Et ſanèEuripides, tametſi alioquì, PartesFabulæ,Reſqueipſas Geſtas,parùm rectè; aptâqueOeconomiâ diſponat ^²⁹⁷,hâctamen inparte,(quùmVnius Perſonæ, ſeu familiæ Rebus,finem-Lugubremimponat,)inter Poëtas reliquos,maximè apparet Tragicus. 12. ^²⁹⁸Secunda verò Conſtitutio,quæ à quibuſdam Prima dicitur, eſt quæ & Duplicem habetConſtitutionem, i.Diuerſorumhominum Actiones Duas;(ſicut HomeriOdyſsëa;) ^²⁹⁹&deſinit ex Fortunarum-Contrarietate;quâ Perſonæ-MelioresſintProſperitate;& Pejores, Infortunioaffectæ.13. ^³⁰⁰Videtur autem inſcitioribusTragiciseſſe Prima, propter Theatrorum ſeuSpectantiumimbecillitatem; quoshuiuſmodi Conſtitutio capit maximè: NamPoëtæ deteriores,Spectatoribus ſe accommodant, ad vota delectationemqueeorumPoëmata conſcribentes: 14. ^³⁰¹Hæcautem, quæcapitur è Fabulæ parte Fœlici,non ea eſt, quæ à Tragœdia expectatur,Voluptas, ^³⁰²ſedpotiùs Comœdiæ propria: Ibì enim (inComœdia,)ſiqui Inimiciſſimi fuerint in Fabula; velut ipſeOreſtes, atque Ægiſthus; Amici tandem facti, è Scenâ exeunt,neque ab alio quiſquam confoſſus occumbit.

Tabulaſequentium:

OpusTragœdiæ alitèrpoſuêre alij:

Pleriſq;eſt,τὸφοβερὸν καὶ ἐλεεινὸνimitationeexpreſſum: idq; 2b. modis Par. 15.

1Per Apparatum Luctuoſum hiſtrionis,& ſcenæ;&c

2Per Conſtitutionem-Rerum, ſeu Fabulam.

IneptioribusPoëtis,eſtτὸτερατῶδες;idqueApparatu Monſtroſo oſttenſtum. Par. 18.

¶15.^³⁰³AcTerribilequidem et Miserabile,^³⁰⁴exAſpectu ſeuApparatufieri licet; cùmneces,vulnera,tormenta,promanturin Scenam,&c.Licet verò, etiam ^³⁰⁵exipſâ Rerum-Conſtitutione,citra Adſpectum,&ſolummodò pronunciatâ:16. ^³⁰⁶Idquod prius eſt, & Poëtæ melioris ^³⁰⁷:Oportet enim, (etiam ſublato Spectaculo,) Fabulam ſic Conſtitutameſſe, vt qui tantùm audit res, quæ aguntur, & hæreat &Miſereatur, ex ijs Caſibus, quiillîcaccidunt: In quas vtiquè Perturbationes penèneceſſariòcadet, quicunque Oedipodis-TyranniFabulam audiat. 17. ^³⁰⁸Hoc autem Terrificum&Miſerabile,per Aſpectûs ſeuApparatûs interventum velleefficere; & ^³⁰⁹artificijmagis expers eſt^³¹⁰,& ^³¹¹Choragi ſumptus magnos,acpræparationesrequirit ^³¹².18. ^³¹³Quiverò, per Apparatum, non Terribile nobis,ſed Monſtroſum tantùm ſpectaculoexhibent;velut,Hydras,Polyphemos,&c;nihil commune habent cum Tragœdiâ; tametſihæc,ſuomore Delectent.^³¹⁴Nequen. omnem à Tragœdia oportet Voluptatem quæri, ſed propriam &ſuam.¶ 19.^³¹⁵Quoniamverò ^³¹⁶Poëta,eam quæ ex Miſeratione Metuque oritur, conficere ImitandoVoluptatem debet; manifeſtum eſt, hoc imitandi-Opus,FabulæſeuRebus-Geſtis imprimendum eſſe; quòTerribiles ipſæ videantur,& Miſerabiles.20. ^³¹⁷Ex ijs igitur, quæ accidunt, Qualia tolerantibusGravia ^³¹⁸,quæhominibus Timorem;& Qualia Lugenda, quæMiſerationemmovent;iam ſumere aggrediamur.Neceſſe autem eſt, huiuſmodi facta, aut ^³¹⁹Amicorumeſſe hominuminter ſeſe, aut Inimicorum, aut Neutrorum, i. interhos Mediorum.^³²⁰Siigitur Inimicus, Inimicum occiderit, velalio graui mala affecerit,nihil Miſerabile (neque dùm hoc facit, neque dùm mox-facturus eſt)oſtendit: præterquàm in ipſâ Perpeſſione; quæpoſtquàm peracta ſit,atrox eſſedeſinit:^³²¹Nequeſi ſeNeutro modo habentes, occiderent &c.21. ^³²²Quandò autem in Amicitiis, &conſanguinitatibusinſerantur huiuſmodiPerpeſſiones, &iniuriæ atroces;velut, ſi Frater, Fratrem; vtEteocles,Polynicen;aut Filius, Patrem; vtOedipus,Laïum:aut Mater, Filium; vtMerope Creſphontem:aut Filius, Matrem; vtOreſtes,Clytemneſtram;perignorantiamocciderit, vel paulòpòſtocciſurus fuerit, vel tale quid aliud fecerit, quodpietatem violet;hæc ſedulo,èVeteriMemoriâquærere, &capeſſereoportebit. 22. ^³²³Ac Receptas quidem Fabulas Diſſolvere ^³²⁴,i.præcipuum earum Eventum(quoperpeßiones tales continentur,)Mutare,non licet: (Dico autem, veluti, “Clytemneſtram Occiſam ab Oreſte,& Eriphilen ab Alcmæone;) ^³²⁵Sedipſum Poëtam,vel Novas, his Similes, deſuoInvenire; vel ^³²⁶Traditis illis Pulchrè vti, atqueemendareoportet. 23. ^³²⁷Quid autem vocemus Pvlchrè,apertiùs exponamus. ^³²⁸Licetn. ſic Actionem fieri, vtì antiqui, (quibusimpolita res;)faciebant: vtſcelus ſc: Patrent hominesScientes, & cognoſcentes,quidagant:Quemadmodumetiam Euripides, occidentem liberos Medeam ^³²⁹facit, quamtamen nihil tale molientem induxiſſet Carcinus:24. ^³³⁰Licet verò, etiam vt Agant quidem, verùm Ignorantes, rem Agantatrocem: poſtea verò eorum,inquos patratum eſt ſcelus,Amicitiam &propinquitatem Agnoſcant;vt fecitSophoclis Oedipus, qui patrem Laium interémit. ^³³¹Atquehoc quidem, Extra ipſumDrama: Siquidemin eo,nonPatratur facinus,ſedvt ante illum diem,geſtumCommemoratur:^³³²Inipſâ verò Tragœdiâ, dùmActio repræſentatur,atrocemrem Agunt:velutì, Alcmæon Poëtæ Aſtydamantis: ^³³³velTelegonus, in Vlyſſe-Vulnerato. 25. ^³³⁴Quinetiam præter hæc, tertium datur:cùm quis ſævum aliquod facinus per Ignorantiam facturus erat; &priuſquàm faceret, Agnovit. ^³³⁵Quibusinſupèr adiungi poſſet modus quartus, cùm Sciens facturus, nonfecit. 26. ^³³⁶Et præter iſthæc quatuor; aliter fieri non licet: Aut n. Facereneceſſe eſt,aut Non Facere; & Scientes, aut Neſcientes.

27.^³³⁷Exhis autem, peſſimè contextumeſt illud,cùm quis perſonamSciens, Facturus iam erat, nec tamen Fecit: ^³³⁸Etenimet Conſceleratum-quidhabet, (proptervoluntatem;quiàper ipſum nonſtetit;quìnexpleret:)^³³⁹& minimè Tragicum; vtpotè, quià Perpeſſione careat; Morte,Vulnere,&c.Quamobrem, licetà Priſcis frequentata ſit,hæccoagmentandi ratio;Poëtarumtamen Recentiumnemo, ſimilitèr facit, niſi admodùm rarò; velut, in AntigonâSophoclis,Creontem patremÆmon Sciens,perimereconatus eſt,necperſecit tamen.28. ^³⁴⁰Namproximumeſt,cùm quis Sciens nefarièFacturus fuit,Effeciſſe: 29. ^³⁴¹Meliusautem eſt,eumIgnarum quidem, rem Feciſſe; cùm verò fecerit, Amicitiamvel conſanguinitatemAgnoviſſe: Quippe eifacinoriSceleratum non adeſt: quià,Perſonamsibi conjunctam eſſe Ignorans,fecit:^³⁴²&PerſonarumAgnitio,Stuporem ſpectantibusinducit. 30. ^³⁴³Optimumverò eſt,poſtremum. Dico autem, velut, in Creſphonte Euripidis,Merope interfectura quidem filium erat, vthoſtem;verùm non interfecit; cùmfilium ſuumeſſe,agnoviſſet; Et in EiuſdemIphigeniâ-in-Tauris:Soror, Oreſtemimmolatura,Agnoviteſſefratrem: Et in eiuſdemHelle, Filius Phrixus,cùm matrem inmanus hoſtiumdediturus eſſet, agnovit. Similiquemodo,inSimilibus familiarum illuſtrium Perpeßionibus.31. ^³⁴⁴Obhanc enim cauſam, Tragœdiæ, (quod pridèm dictum eſt ^³⁴⁵)Non circa Multas conflantur Familias: Huiuſmodî n. Conſtitutionesin Fabulis dùm quærerent Poëtæveteres;nõ Arte &doctrinâ(cuiusexpertes erant,)ſed Fortè fortunâ ipſasinvenerunt.Itaquè conferre ſe coguntur ad huiuſmodi Domos, quibuſcunquetales acciderint Perpeſſiones. ^³⁴⁶Acde Rerum-Conſtitutione in Tragœdiâ, Quales, ^³⁴⁷Quaſq; Fabulas eſſe oporteat, &c.ſatis dictum eſt.

DeMoribus Personæ-Tragicæ conformandis. Cap.VIII.

DeMoribus, quibus, præditæ finguntur Perſonæ (provt, in vitacolendâ, hij, ad hanc rem proclives eſſe ſolent;illi,adaliam:)primùm notat, Quæ, Poëtis Cuſtodienda sint,inMoribus bonis, a par. 1^a;& Quæ Fugienda in contrarijs, à par. 7.Deindè Methodum, & Regulas quaſdam proponit de Moribus aptèpoliteq́;exprimendis, à par. 10.

Cæterùm,de Indole,ac Moribus eorum, ^³⁴⁸qui introducuntur,quatuor ſunt, quæ ſpectareoportet. 2. ^³⁴⁹Vnum quidem, & primum; vt Bonicommodiq;ſint. ^³⁵⁰Exhibetautem Perſona,Mores; cuius, vt dixi ^³⁵¹,oratio vel actio, manifeſtum reddat confiliumfeupræelectionem quandam:Pravosquidem, ſi pravam; Bonos, ſi bonam. 3. ^³⁵²Suntautem iſti, (Boni& Pravi,)in quoque genere; ^³⁵³(Fortunâ,& Sexu.)Nam & Vir, & (quanquamrariùs)Mulier, eſt inſuo genere,bona; & Servus, inſuo.Tametſi ex his, fortaſsè Illa, naturâeſtpeius quidViro;Hic autem (Servus,)omninò &vndiquèmalus;verùmex malis,minimum,probono habendum.4. ^³⁵⁴Secundum eſt,vtperſonis Congrventesſint;inquo multis poteſt modis peccari:Fortem. n. eſſe inrebus gerendis,vel Terribilem & Gravem,Viriles quidem ſunt laudatiquemores: Mulieri ſiaffingas,nihil minus congruet, nihilſequiùs.5. ^³⁵⁵Tertiumverò, vt præſentiſint ſæculoPerquàmSimiles^³⁵⁶;Hoc. n. aliud quiddameſtab eo, quod antè dixi ^³⁵⁷:“[Bonos feciſſevel Congruentes Mores.] 6.⁴Quartum autem, vtÆquabiles;tenoreeodem ſervato,nediſſentiant ſibijpſis:^³⁵⁸Quamvis.n. Perſona, Inæquabilisſit,quæ præbet imitationem ſui,taleſque Mores ſpectantiſubjiciat, modòvt harum sit partium,modòillarum;Tamen inomni ſuo facto,Æquabilitèr Inæquabilem decet eſſe, quô perpetuò fibi conſtet.¶ 7. ^³⁵⁹Improbitatisautem Morum, (quæ minimè Neceſſariaeſt,nequeſatis iuſtam ob cauſam intro-ducta,)exemplum habes,in Oreſte Euripidis:vbiMenelaus,inſignitèrNequam fit;quùm ſine tantâclari viri maculâ,adExitum Res commodèperducipoſſet.8. ^³⁶⁰Eorumverò, qui Minimè Deceant, nec Perſonætantiſpèrcongruunt, eſt & Muliebris-EjulatioVlyſſis,aliôquiviri-fortis,in Scyllâ: ^³⁶¹Et Subtilisatque accuruta puellæ-MelanippesDictio, exopinione Anaxagoræ.9. ^³⁶²AtInæquabiliumexemplum,eſtIphigenia inAulide:Dùm. n. primùmtimidè,vt virgo,proſeSupplicat, nulla-tenùs ei, quæ mox apparet, conſimilis eſt; vbi,magnâ-Naturæ-Mutatione,Mortiſe lubens Offert,pro ſalute Græcorum.¶ 10. ^³⁶³Opus verò eſt, etiã in Moribus, ſicut, & in RerumConſtitutione^³⁶⁴,ſemper quærere, quodSeriatìm Cohæreat,vtNeceſſarium ſcil.aut veriſimile: ità, vt, & Perſonam, tali-indole-præditam,talia ^³⁶⁵Dicere vel Agere, Veriſimile, aut Neceſſe ſit. ^³⁶⁶Et inomnibus(tàmMoribus,quàmquæ exindè elucent,Dictis,&c:)Hoc-Post-Hocfieri, Neceſſarium quoquèsìt,aut Veriſimile. 11. ^³⁶⁷Hincigitur manifeſtum eſt, & Solutiones-Fabularum (quæNodum expediant)ex ipſâ oportere Fabulâ evenire, ſeminibusreipriùs iactis;non autem aliundèà Machina: ^³⁶⁸Sicut in EuripidisMedeâ; quæ,cùmè Corinthoelabinon poſſet,Solaris-Vehiculiauxilio,Maritiſuperfugitvim:& ^³⁶⁹inTragœdiâIliade, fingunturilla, circa Renavigationem-à-Troiâ; 12. ^³⁷⁰Sed Machinâ vtendum eſt, ad ea quæ Extra Drama, (i. ActionemIllius Diei) manent;quæcunque ſc:^³⁷¹velanteà erant Facta, vt nemo illa poſſet aſſequi; ^³⁷²aut poſteà Futura ſunt; ſiquæ Prædictione egeant, acNunciatione divinâ. Nam Omnia-Videre, tàmSequentia,quàmAntegreſſa,exomniumconſenſu,tribuimus Dijs; quiquæ libuerit,mortalibuspatefaciunt.13. ^³⁷³In ipſis autem Fabulæ Rebus, nihil Abſque Ratione ^³⁷⁴,aut ſuprafidemineſſe volumus. ^³⁷⁵Sin minùs, eâin parte ponatur,quæExtra Tragœdiam eſt;Velut, illud in Oedipode Sophoclis; vbìfingitur Tyrannus,modum,quoperijſſet Laïus,neſciviſſe.14. ^³⁷⁶Quoniamautem Tragœdia, Meliorum Imitatio eſt: (vtComœdia,Sequiorum:)^³⁷⁷Fictores-imaginumBonos imitari debemus; qui, cùm ſingulisſuampropriamque dent formam, faciendo ſimiles; quantumres patitur,Pulchriores Fingunt: Ita & Poëta, dùm imitatur iracundos,Socordes, alijsque id genus Moribus imbutos; ſummumpotiùsProbitatis-Exemplar faciet, quàm Aſperitatis-Morũ: velut, Achillẽ,nonIracundũ&c. Sed Magnanimitatis Exẽplar quoddamfinxêre,Agatho,&Homerus. 15. ^³⁷⁸Ergohæc vtin Rebus,ità in Moribusobervanda ſunt; & adhæc,Doctrinæillæ, quæ Senſus attinguntoculorum auriumque;quos Poëtico ſtudioComitari neceſſe eſt: vt,nequid ſpectandum,audiendumvepræbeatur,quodnon reſponderit Sententijs.Etenim ſecundùm ipſas, niſiacritèr animadverſæ fu-erint,ſæpe numerò peccare ſolent, exiſtimationiſqueiacturamfacere.Dictum autem eſt ſatis de ipſis, in editis earundemlibris.

DeAgnitionum Speciebus.Cap.IX.

Agnitio,(quæ Perplexæ Fabulæ pars fuit;)Generalirationefuperiùsdefinita eſt, cap. 5. Differentias eius complures, quià necbrevitèr ibidèm, nec alibì importune potuit interponere, (necoufusiorem redderet Methodum;)hîc tandèm ſeorſim explicare maluit. Cùm igitur multũ illæhonoris Poëmati adiungant;præſertìm ea, quæ maximè ingenioſa Agnitio eſt, artiſqueplena;Idcircò, expoſitis Differentijs singulis, à par. 1^a;Quæ omnium potiſsima;Quæquehuic ſuccedanea fit;habes à part. 14:vt poſthabitis cæteris,cùm id facere poſſis, eam potiſſimùm conſectêre,quam voles.

Perſonæverò, quæ diù fefellit, Agnitio, quid ſit, dictum eſt priùs. ^³⁷⁹Species, autem Agnitionis, hæſunt:^³⁸⁰Primaquidem, (quæ minimè artificioſa eſt; &quâplerique, præ ſubtiliorisviæpenuriâ, vtuntur) eſtilla,quæ per Signafit: 2. ^³⁸¹Quorumalia, ſunt Innata; veluti, Lancea, quam Thebis,Terrigenarum familia, incutegeſtat, tanquàmIndicium Originis ſuæ:Aut Stellulæ àprimo ortu impreſſæ;quales in Fabulâ Thyeſte, fingitCarcinus:^³⁸²Alia, Adventitia, atqueAſſumpta:& ex his, ^³⁸³quædam,In Corpore ſita;velutì cicatrices, exictu:^³⁸⁴Quædam,Extra; vttorques incollo:Et, velut, inTragœdia Tyrone,per Cunabulum, inquo infans cubuit.3. ^³⁸⁵Licetautem, his omnibus,aliàs Meliùs vti, aliàs Deteriùs; veluti, Vlyſſes abapro in crure vulneratus;per cicatricem, alitèr agnitus eſt ab Euryclëâ-nutrice,quæCaſu eum reperit;^³⁸⁶alitèrà ſubulcis; quibuscredere nolentibus IpſeAperuitſe.4. ^³⁸⁷Namillæ quæ Fidei adhibenturFaciendæcausà, Artificij Expertes ſunt nimis: vt,quæab Vlyſſe,Subulcis;& cæteræid genus vniverſæ. 5.^a^³⁸⁸Quæ verò ex Peripetiâ, nonmeditatò adducuntur,(vt quæ abEuryclëâin Niptris) Meli-ores. 6. ^³⁸⁹Secundoloco ſunt illæ,quæ ipſiusPoëtæ ſtudioFactæ.Ideoquè nonpenitusartificij expertes: ^³⁹⁰velut,Oreſtes, in Iphigenia, ſororem agnovit exCommento Poëtæ,&moxagnitus eſtab ipſa, Deterioreviâ:Hæc quidem, per Epiſtolam, quamdederat illi portandam in Græciam:7. ^³⁹¹llle,per Signorum Concurſum, Poëtæarbitratu Fictum.Itaquè Oreſtes,ſorori ſuæ,quæ Iubet Poëta, dicit; non quæTextus-Rerum cogit,&Fabula: 8. ^³⁹²Quamobrem,nevaldè probetur hæcRatio,ab eo, (quod dixi ^³⁹³)Peccato non longè abeſt: Ex ijs enim, quibusſe indicavit Oreſtes,quædam licebat ponere anteoculos,ſororiquememoriam refricare.9. ^³⁹⁴Et in Sophoclis Tereo; Radij-Textorij Vox intelâ depicta,Philomelæ-elinguiscalamitatem enarrat.10. ^³⁹⁵Tertia Agnitio,eſtquæ per Memoriamfit;cùm, quiAgnoſci debet,remaliquamnuncSpectando, aliudquid PriùsSenſerit, i.in Memoriam revocet:^³⁹⁶vt,quæ in Cyprijs, Tragœdiâ Dicæogenis: Dùm enim picturam videret,in fletum prorûpit. 11. ^³⁹⁷Et,quæ in Alcinoi Apologo perAuditum fit:cùm. n. Citharœdus, Troianumbellum caneret, Vlyſſes id Audiens,ſuarumquererumrecordatus, Lacrymavit; vndè Agnitus eſt abAlcinoo.12. ^³⁹⁸Quartaeſt, quæ ex SYLLOGISMO exiſtit: velut, ^³⁹⁹in ChoëphorisÆſchyli;Electra,cùmfratris-Oreſtis cæſariem,ſui simile, inueniſſet, argumentataeſt;“Quòd ſuiSimilis,quidamvenit:Atquiſimilis nemo,quàmOreſtes:Ergo: Iſtevenit.^⁴⁰⁰Etilla Polyïdæ Sophiſtæ, de Iphigeniâ Dianæiam Sacerdote;cuifrater,exSyllogiſmo agnitus fuit:Veriſimile namque erat,Oreſtem, cùmad aram duceretur,ratiocinatũ eſſe: “Inillis terris,&ſororemimmolatamfuiſſe,&Ipſi quoque,vtimmoletur,accidere.^⁴⁰¹Etin Tydeo Theodectis: vbipater quidam,hocSyllogiſmo questus eſt: “Quòd, cùmveniſſet,vtinveniurus filium,ipſeperijt.^⁴⁰²EtquæinPhinidibus Æſchyli:Cùm. n. locum illævidiſſent,ratiocinando collegêre Fati-Vim: “Ibì,vtmorerentur,ſtatutumeſſe: quoniam ibidem olìm infantes fuiſſent expoſitæ.13. ^⁴⁰³Eſtetiam quædam Compoſita Agnitio,quævnâfitex Paralogismo-Theatri:Velut inVlyſſe-Falſo-Nuncio;Hic. n. “Illum (ſiverusſit Vlyſſes)cogniturumeſſe,dixit, Vlyßis-arcum,quemnondùm viderat: Illeverò,quasìper arcum, ſe is agniturus eſſet; hoc ipſo, Paralogiſmum fecit.¶ 14. ^⁴⁰⁴Omniumautem Præſtantiſſima Agnitio eſt, quæ paullatimexIpſis-Rebus enaſcitur; cùm ex Veriſimilibus ſeriatìmductis,magnafit &illius,quiAgnoſcit,&eorum,quiAudiunt,conſternatio:^qvelut,in Sophoclis Oedipode-Tyranno; ^r&EuripidisIphigeniâ. Nam literas eam mittere voluiſſe, Veriſimile fuit, cùmoccaſionemnactaeſſet:Hæc,inquam,OmniumOptima.15. ^⁴⁰⁵Tales. n. ſolæ, ſine Signis-à-Poëtâ-Factis procedunt;& ſine Torquibus incollo,reliquiſqueExternis.16. ^⁴⁰⁶Secundæab his cenſendæ,quæ Syllogiſmo fiunt; quætametſi Signis aliquatenùsvtantur;exRerum tamen Serie, vltrà quàm Species Tertia,videnturaccidere.

DeNormâ,ſeuPraxi Tragicâ. Cap.X.

Hucuſq́;Principia, ſeu θεωρίαTragica.Reſtat Exercitatio, quam Praxin dicimus: quâ Poëta in Cellulaſedens, priuſquam se in Theatrum det, ad Exarandum Opus accingatſeſe. Praceptionum igitur,quarum ſe cancellis circumſcribere oportet, Duo ſpectamus Genera.Vnum, de Fabulâ & Moribus: in quibus concinn andis, binatempora, imprimis notanda; 1^um,quo Poëta ad Fabulam Extruendam ſe parat: a part. 1.2^m,In ipſâ Extructione, atque Epiſodiorum Adjectione;à par. 4. Alterum Præceptionumgenus, eſt de Tragœdiâ ipſâ: Vbi 1^o,Præmiſſis eius partibus, a part. 10;& Speciebus, a part. 14;Alia; De Speciebus præcepta dat, part. 19;Alia, ex Partibus ducit, a part.20.Deindè, Locos quoſdam Tragœdiæ percurrit adnotatu dignos: vnum,de Epiſodiis, a part. 22;Alterum, de Veriſimili in Tragœdijs, à part. 24;3^m,deChoro, a part. 26.

Oportetautem ^⁴⁰⁷Fabulas tuasConſtituere,atqueElocutionis-ornatuAllaborare, ^⁴⁰⁸quàm maximè ipſasAnte-Oculos-Ponendo: Per hanc n. Collucationem,evidentiſſimè perſpiciens, tanquàm Rebus ipſis, dùm geruntur,interſis; invenies planèid, quod vbiquèDecet:minimequè te fallent Subcontraria. ^⁴⁰⁹Atquehuic rei ſigno eſt, quod Carcino datur vitio in Fabula. Amphiaräus.n. è templo, vbise occuluiſſet,ſecretòexibat: Quod quidem,cùm ſpectatorum nemo videret, ExtraTheatrumfacilè latere potuit: In Scena verò, idfaciens,lapſus atqueexploſuseſt, quippè ægrè ferentibus id ſpectatoribus. 2. ^⁴¹⁰Quantumautem poteſt, etiam Figuris-Actionis apudte ipſumAllaborando &agendo,Fabulã Fingas; vtin personaseas,quasimitaris,converſus,tanquàmilli ipſi fias.^⁴¹¹Eorum.n. (qui pari naturâ ingenioquepræditi,adperſuadendum accedunt;)qui Perturbationibus-Moti, perſuadendo plus valent, quàmqui SedatoAnimodicunt:^⁴¹²&Vnde, & fluctuare resfacit, is quiipſefluctuat; & ad iram concitat, is qui excandeſcit ipſe,veraciſimâ viâ. 3. ^⁴¹³QuamobremPoëtica, ingenioſi ^⁴¹⁴eſt hominis,vel ſaltèm (vtPlato)Furore-Correpti. Ex his. n. illi, vtcera,formas ſcenicasinduere apti ſunt; hij verò, obPhantaſiævim,inalienâ perſonâ,extra ſeſe poſiti. ¶ 4. ^⁴¹⁵Et^⁴¹⁶Argumenta, tùm quibus Antèa-Factis vtitur, tùm quæ DenuòConfingit ipſe, Exponere Vniversìm ^⁴¹⁷oportet;^⁴¹⁸atque ità moxEpiſodia, (quæadventitia ſunt,)ſuis locis accommodare atque inſerere. 5. ^⁴¹⁹Dico verò, Vniverſale, abomnicircumſtantiâſeiunctum,ità ſpectari: velut, in Iphigenia: “Cùmante oras conſtituta eſſet quædam virgo,vtimmolaretur;clanculumquèeximmolantiumconſpectu ſurrepta;ſubindècomportata in aliam Regionem,inqua lex erat,hoſpitesDeæ immolare;eiusSacri miniſterio præpoſita eſt.Procedentetempore contigit,vtSacerdotis eò ſe conferret Frater.^⁴²⁰Quamob cauſam? “Quiàreſponſum dedit Deus,vtpropter quandam certè illûc accederet.Ea verò, Extra Vniverſale eſt.^⁴²¹At cur ita inſupèr?Id quidem omninò eſt Extra Fabulam. “Cùmverò veniſſet,& captivusfactus eſſet;dùmiam immolandus duceretur,^⁴²²eumSoror Agnovit:ſive eo modo, quo Euripides, agnoſcerefecit,(exLiteris Datis:)^⁴²³ſiveeo,quoPolyïdes^⁴²⁴;dùm Frater,ex veriſimili: inquit “Nonſolùm,Sorori,ſed& ſibi,vt immoletur, fataleeſſe:)^⁴²⁵exquo vtriquè affulſit ſalusacfelicitas.6. ^⁴²⁶Poſt hanc autem Generalem,Expoſitionem,cùm Perſonarum iam Nomina impoſueris ^⁴²⁷,Epiſodia ſtatìminſerere oportet.7. ^⁴²⁸Atq; hæc inprimis,Quo-Pacto Propria ^⁴²⁹ſint, Actioniq; Coniuncta,conſiderandum eſt: ^⁴³⁰velut, in Perſona Oreſtis, eſt,^⁴³¹& Inſania, ob quam àpaſtoribuscaptus, &ad Thoantem regem,vtimmolaretur,ductus fuit; ^⁴³²& Salus eicomparata,per ſimulachriexpiationem, quamIphigenia aſtutè commenta eſt:8. ^⁴³³Acin Dramatibus quidem, Epiſodia, Conciſa breviaqueſunt:9. ^⁴³⁴Epopœïacontrà,horum Longitudineproducitur^⁴³⁵,^⁴³⁶Odyſſeæ namque Argumentum, vtſuâ vi,itàampliùs etiam Epiſodiorumoperâ,longum eſt. “Cùmquidammultosper annos peregrè profectus eſſet;àNeptuno,quasìinſidiante,obſervatus;&,Socijsvarioexitioextinctis,ſolusſuperſtes;^⁴³⁷Adhæc,“Cùmſic ſe baberent res domi,^⁴³⁸vtopes omnesabſumerenturà Procis,&Filius infidijs peteretur;^⁴³⁹inhoc ſtatu ſuarum rerum,ipſetempeſtatibusactusdomum venit;^⁴⁴⁰Cùmquealiquos è ſuisAgnoviſſet,Procosvi adortus,ipſeevaſit ſoſpes,inimicosexitio perdidit.Atque hoc quidem Argumentum,Fabulæeiuspeculiare eſt; quodpaucishiſce abſolvitur;^⁴⁴¹Reliquaverò, ſuntEpiſodia; vtin tanto Poëmate,Multailla quidem,&Prolixa.¶ 10. ^⁴⁴²Omnisautem Tragœdiæ, (Complicatæan Simplicis?)vna quidem Pars eſt Nexvs;(quæConnexio,Confuſionquererumdicitur:)Altera, Nodiillius paullatìm factaSolvtio.Ac ea quidem, quæ vt Extra-Actionem-Facta,ſupponuntur,& pars etiam eorum, quæ Intra eandemcontinentur,plerumquè ſuntNexus; Reliquum verò omne,(ſiveFactum ſeu Faciendum,)eſtSolutio. 11. ^⁴⁴³Dicoautem Nexum, eſſe eum, qui à Principio, ad hanc vſquè deduciturPartem, quæPoſtremaeſt;ex qua Mutatio-Forturnæ, fit in Proſperam, velAdverſam;cùmpriùscontràres eſſet:12. ^⁴⁴⁴Solutionem verò, quæ à Principio illiusMutationis, ſeu Tranſitus;pertingitvſque ad Finem Fabulæ: 13. ^⁴⁴⁵Vtin Lynceo ^⁴⁴⁶Theodectis;Nexus ſunt, ea quæ Extra-Scenampriùs geſta ſunt; & pueri ItyösAcceptio, ſeudeprehenſio,àPhilomela & Progne.^⁴⁴⁷Solutio verò, incipità Crimine Cædis, (quodDryanti Tereï-fratriobiectumfuit:)& protrabitur vſquè ad FabulæFinem: ¶ 14. ^⁴⁴⁸Tragœdiæverò Species ^⁴⁴⁹,ſunt quatuor: (Tot enim etiam Partes, ſeu resPræcipuæ,in Tragœdiâ ſuperiùs dictæ ſunt:) 15. ^⁴⁵⁰Vnaquidem, Implexa,cuius Totum Summaquevis,eſtPeripetia, & Agnitio: 16. ^⁴⁵¹Alteraverò, Pathetica,cuiusSumma vis & elegantia,eſtin Perpeßionibus acerbis:velut Ajaces, & Ixiones, Sophoclis,Euripidis,&aliorum:17. ^⁴⁵²Tertia, Moralis,quæmagnâ ex parteMores bonos egregièexprimit:velut, Fabula Phthiotides; quæmulieresfuêre caſtæ;& Peleus, quivir ſanctus, &dijscharus.18. ^⁴⁵³Quartaſpecies,[Simplex]Et eodem tenore,abinitio ad exitum perducta: velutÆſchyliPhorcides, i.tres Gorgones ſorores;& Prometheus: inquibus Dij colloquentes inducuntur.Et quæcunque ſunt de Perſonis, &Rebus apudInferos. ¶ 19. ^⁴⁵⁴Ac Omnia quidem hæcmaximoperè enitendum, vt habeas inpromptu,paritèrqueexcellas in Singulis:Sin minùs, ſaltèmMaxima & Plurima, ſiquâ poßis:^⁴⁵⁵idquecùm in alijs,tùmpræſertìm;quòd ætate hàc maledicã arripiant homines,quæpoſſunt,ad criminandos Poëtas. Cùm. n. ſecundùm quamque Speciem probatiiamexiſtantPoëtæ; quo ſinguliexcellunt bono, eo niſi ſingulos ſuperet vnuſquiſque, haud ſatisdignum putant. ¶ 20. ^⁴⁵⁶Tragœdiamverò; etiam Diverſam Eandemvèappellarepar eſt, nihil fortaſsè ob Fabulam: (quippèquæ,Eadempoteſteſſe,Tragœdiis interim Diverſis.) Verum hoc, (vtEademsit,)contingitin ijs,quarum eadem Plicatio ^⁴⁵⁷ac Solutio; contraquèDiverſa,inijs,quarumNexus,SolutioqueDiverſa.21. ^⁴⁵⁸Multiautem, cùmFabulamBenè Plicârint, poſteàremißis ingenij viribus,Solvunt Malè. Verùm Ambas adæquè (Solutionemac Nexum,)ſummâperpoliri diligentiâ,ſemperque cum plauſu oportet excipi. ¶ 22. ^⁴⁵⁹Opusautem eſt recordari, quod ſæpè monui; nec committerevt Tragœdia, Conſtitutio fiat Epica ^⁴⁶⁰:(Epicam dico eam, quæ ex Multis Fabulis conſtat; veluti, ſi quisex totâ Iliadis Fabulâ, (cuiTragicæ-Actiones inſunt multæ,)Tragœdiamconcinnârit Vnam.Illîc enim, ob Longitudinem Operis,congruentem quoquèmagnitudinem, ſibi,Singulæ aſſumunt Partes, quò & interſeſe,&cum toto mirificè quadrent.In Dramatibus, longè præter exiſtimationem accidet;Siquis tàm Anguſtis Terminis,tàmgrandes putet partes coërceri.23. ^⁴⁶¹Cuireiſignum eſt,quòdquicunque Totum Ilij Excidium^⁴⁶²,(non ſingulas partes,) in Vnâ fecêre Tragœdiâ(ſingulis,quæillîc accidêre,enumerates.)Sicut Euripides, qui Nioben-Integram-Fecit; non vt Æſchylus, quiSe-iunxit;vel medioin opereexploduntur èScenâ;vel, ſiincontentionemres venerit,infelicitèr, &ſinelaudecertant. ^⁴⁶³Siquidemetiam Agatho, quireliquis abſtinere vitijs potuit,ob hoc ſolùm aliquandò exploſus eſt. ¶ 24. ^⁴⁶⁴InPeripetijs autem, (quibusIngentes-Mutationes inſunt,)atque in Actionibus-Simplicibus, affectant Poëtæ,quæ volunt, per Admirabile: Siquidèmet hæcratio,Tragicum ſapit; & Senſum-Tangit-Humanitatis communis. ^⁴⁶⁵Eſtautem hoc (quod Admirabiledico:) vt,quandòquis Aſtutè-Sapiens,ſed vitio affinis,abInſcitodeceptus fuerit;vt, Siſyphus Æſchyli:^⁴⁶⁶&Fortis quidem, ſed ideminiuſtus, abhomine ignavoſuperatus ſit; vt Oenomâus. 25. ^⁴⁶⁷AtqueAdmirabilehoc, tametſiVeriſimilipugnarecredas,eſttamenetiam Veriſimile: non aliàs, quàm vt Agatho dicit:

“Veriſimileenim eſt,multæ fieri, etiam Præter Veriſimile.

¶26. ^⁴⁶⁸Quin& ^⁴⁶⁹Chorus, quantumvispopulumrepræſentet,de Hiſtrionibus cenſetur Vnus; ^⁴⁷⁰necadventitiumquid eſſe,ſedvtPars totius Fabulæ;^⁴⁷¹atqueActione, (quòFabula ad Finem veniat;)Vna-Contendere: non, vt apud Euripidem, cuiinterdùmeadicit,quæalius quivis poſſet;ſed vt apud Sophoclem, vbiſemper ea,quæipſum decent.27. ^⁴⁷²Reliquisautem Tragicis,(quorumalia ratio:)Partes Chori,quæ àMagiſtratu datæ,nihilo magis ſunt Fabulæ illius,quàm alterius cuiuſvisTragœdiæ.^⁴⁷³Quamobremætate noſtrâ, Embolima, i.Inſerta quædam,canunt: quorum quidem primus inventor fuit Agatho. Quanquam, Quidintereſt, ſiquis Embolima cantet, an ex vnoPoëmatein aliud Diſceptationemaliquam tranſmoveat,aut etiamEpiſodium Integrum? Quæquàmabſurdaſint,nemoignorat.

TractatusdeSententia & Elocutione.

DeSententia. Cap.XI.

Sententia,(quæ Græcè, διάνοια,non γνώμη,)Quid ſit, par. 2^a:& Quæ eius Munera, ac Partes, a par. 2^a.Theorema, de Rebus, quæ in Scenam veniunt;& de Sententijs, par. 3^a.

Acde alijs quidem (Fabulâſc: Moribuſq́)iamdictum eſt. Supereſt porrò de Elocutione, animique-Sententiâdicere. ¶ 2. ^⁴⁷⁴Acquæ Sententiam attingunt, Rhetoricis libris comprehenſa,nuncPoſita-Sunto: Hæc. n. diſceptare,illius proprium eſt potiùs, quàm huiusMethodi. ^⁴⁷⁵Sententiæautem adjudicantur ^⁴⁷⁶ea, quæ per Orationem-Poëtæconfici,accomparari opus eſt. 3.^⁴⁷⁷Eorumverò Partes ſunt, tùm ObſcuraDemonſtrare, & AdverſantiaDiſſolvere; tùm AffectusMovere;vt miſericordiam, metum, iram, & id genus alia; tùm porròAmplificare exilia,magnaDiminuere. ¶ 4. ^⁴⁷⁸Perſpicuum autem eſt, etiam in Rebus ſeuFabulâ,nonminùs,quàmin Sententijs,ab ijſdem Formis Lociſque,id quod vſui ſit, ſumendum eſſe; quandò es, quæpropoſueris,Miſerabilia, Gravia, Magna, aut Veriſimilia efficere, opus fuerit:^⁴⁷⁹Id ſolùm Diſcriminis ineſt, quòd Resquidem ipſa, Formarumvi,(ſine Docentis operâ,) Tales Apparere oportet; ^⁴⁸⁰Quæverò in Oratione poſitaſunt,à Dicente Tales Comparari, & per Orationem fieri: Quod n.Dicenti foret munus, ſi ſoloFormarum vſuApparerent illi jucunda, nec per Orationem (i.Inventionem,)efficerenturtalia?

DeElocutione Tabula.

ElocutionisPoëticæ θεωρία,2^x:

Vna,de Figuris eius: Indicandi, Imperandi, Optandi, &c. Quæ petendæſunt ex Hiſtrionicâ,velPronunciandi-Arte. Op:Ca. 12.

Altera,de Natura ipſius 2^ci.ſc.&

Materia,quæ Grammaticorum innoteſcit:vbi

1^oQuæſint Elocutionis Partes: Elemẽtũ, Syllaba, &c.

2^oQuotpartium, (ſc: Nominum,) Differentiæ: Ca. 13.

3^oExQuibus Nominũ Differentijs conſtet, Elocutionis Poëtæ Virtus Ca.14.

Formisſeu Ideis: De quibus dictum fuit Rhet. lib. 3^o.

DePartibus Elocutionis,Literis,Syllabis, Coniunctione,Articulo,&c.Cap.XII.

ElocutionisFiguræ, ex Arte-Pronunciandi cenſentur;a par.1^a;Natura verò, ex Grammaticorum inftitutis. Ex ijs enim definiunturipſius tùm Elementa Simpliciſſima;Literæ et Syllabæ; à par. 3^a:Tùm Partes exindè Compoſitæ; Conjunctio, Articulus, Nomen, &Verbum;àpar. 9; Tùm Perfectiſſima pars, Oratio;à part. 16.

^⁴⁸¹Contemplationiseorum, quæ Locutionem ſpectant, vnum genus, eſt de PronunciandiFiguris: Quas quidem minutèſcire, eſt Artis Hiſtrionicæ, aut eius qui in hoc genereArchitectonicam habet: veluti, Quid ſitMandatio; Quid Precatio, Narratio, Comminatio, Interrogatio,Reſponſio; & ſiquid aliud id genus. 2. ^⁴⁸²Ex harum. n. Cognitione, vel Ignorantiâ, in artemPoëticam Reprehenſio expetit nulla; quæ etiam ſeriò curanda ſit.^⁴⁸³Quid. n. eſt; cur inijserratum eſſe quis putet, quæ Protagoras Sophiſta,inHomerovellicat? quòd v.g.cùm Precari ſe ille putet, Præcipiat potiùs; ubi dixit:

“IramDiva cane?

NamIubere, inquit, vt faciat quid, aut ne faciat, Præceptio eſt: &Perſonæ Iubentis præſtantiam notat. Quamobrem omittatur hoc,vt Artiseius,quævocem Format,non Poëticæ Theorema. ¶ 3. ^⁴⁸⁴Locutionisautem omnis, ^⁴⁸⁵hæſunt Partes, Elementum, Syllaba, Conjunctio, Nomen, Verbum,Articulus, Caſus, Oratio. 4. ^⁴⁸⁶AcElementum quidem, Vox Individua eſt:5.Non omnis illaquidem, ſed ex qua commodèconflari queat Vox; quæ, niſiquid obſtiterit,abaliquoIntelligi poteſt: Etenim belluarum, Individuæ ſunt voces; quarumtamennullam Elementum voco; quòdneque ſignificent quidquam,neq;certâ ratione intelligantur.6. ^⁴⁸⁷HuiusveròElementi Species,ſunt Vocale, Semivocale, & Mutum. ^⁴⁸⁸Vocale,eſt quod ſine alliſu adpartes oris,vocem habet perſeexauditu facilem: velut, α&ω. ^⁴⁸⁹Semivocale,quod cum ictu &incurſu ad partes oris,vocem habet, quæ etiamexaudiri poteſt: velut, σ.& ρ.^⁴⁹⁰Mutum,quod, cum percuſſone alliſuque illo, Per Se quidem, (etiamMutæ adiuncta)vocem nullam habet, ſed Cum Vocalibus, (quævocem edunt,)huiuſmodi fit, vt exaudiri poſſit; velut γ.& δ. 7. ^⁴⁹¹Atque hæc,inter ſedifferunt, cùm ^⁴⁹²Figuris oris, hocvel illo ſc:modoformati;& locis, (labijs,dentibus,faucibus,&c.tùm ^⁴⁹³DenſitateAſpirationis,& Tenuitate; tùm ^⁴⁹⁴LongitudineTemporis,& Brevitate: prætereà verò,^⁴⁹⁵Accentusetiam Acumine, & Gravitate; & eo,quodſupradictis differentijs medium eſt;Circumflexoſc:De quibus ſingulis, in Arte-Condendorum-Carminumcontemplari decet.8.^⁴⁹⁶Syllaba verò, vox eft ſignificationis-expers, compoſita ex Mutâ,& Vocem-habente, i.Vocali,Etenim γρſine α,Syllaba non eſt,ſedcum α:velut, γρα.^⁴⁹⁷Cæterùm & horum intueri differentias, quoadFormam oris,quoadSpiritum,&cMetricæartis eſt. ¶ 9. ^⁴⁹⁸Coniunctio autem, eſt Vox ſigniſicationis expers,quæneque abſentiâſuiimpedit, nec præſentiâ,facitVocem Vnam Significativam; talem ſc:quæex pluribus Nominibuscomponi apta eſt:&^⁴⁹⁹velin Finibus Periodorum,^⁵⁰⁰velin Medio(niſipotiùs^⁵⁰¹inPrincipio poni conveniat,) collocatur:velut, μὲν,ἤτοι, δή: vel, ^⁵⁰²Eſt voxſignificationis-expers,quæ ex Vocibus quidemPluribus,quàm Vna, verùm Significativisillis,idonea eſt, quæ nectendofaciat VocemVnam.10. ^⁵⁰³Articulus, eſt vox ſignificationis expers, quæ Orationis ^⁵⁰⁴Initium,aut ^⁵⁰⁵Finem,aut ^⁵⁰⁶Diſtinctionemàcæterisindicat; velut, Articulusτό,cum dico τὸφημί, τὸ περί &c.Significat,hasvoces ab alijs diſtinctas eſſe;vel ^⁵⁰⁷Eſt vox ſignificationis expers, quæ nequeDiſceſſuſuoimpedit, nec AdventufacitVocem-Vnam Significativam, (talem ſc; quæpluribusNominibus, Componi idonea ſit:)^⁵⁰⁸Et,velin Finibus Periodorumponitur,velinMedio. 11. ^⁵⁰⁹Nomen, eſt ^⁵¹⁰vox exSyllabis,LiteriſvèCompoſita, Significandi vim habens, ſine Tempore; cujus pars nulla,eſtPerSe Significativa. 12. Nam in Duplicibus, ſeuCompoſitis Nominibus,nullâ Parte eovtimurpacto, quo etiam ipſa Per-Se Separataqueſignificat: veluti, in Nomine;“Theodoro, pars“Doron nihil ſignificat: tametſiinſententijs ſignificet,cùmSeparata ſit.13.^⁵¹¹Verbum,eſt vox Compoſita, SignificativacùmTempore, cujus vocisparsnulla, Per-Sepoſita,ſignificat: quemadmodum etiam inNominibus.14. Nam v.g.Nomen “Homo, vel “Album, non adſignificat Quando,ſeuActionem in Tempore;At verbum“Ambulat, vel “ambulavit, adſignificat; alterumquidem,Præſens Tempus, quandòres eſt:alterum verò Præteritum, quandòfuit.15. ^⁵¹²Caſus autem, eſt Nominis aut Verbi; ^⁵¹³Vnusquidem,qui inNominibus,ſignificat aliquiddehoc(i.Genitivo,apudGræcos,Caſu)dici;velhuic, i.Dativotribui:& quæcunquetalia;^⁵¹⁴Inverbis autem,isquiſignificatPerſonas;velut, “Amo, Amas: ^⁵¹⁵Alter verò,quiſignificat hoc Nomen,Vni, (inNumeroSingulari,)vel multis, (inPlurali,)in-ineſſe &c.veluti,“Homines, aut “Homo: ^⁵¹⁶Similiterquèin verbis.Alius autem Caſus, Verborum proprius;qui ſignificatea, quæ ad GeſtumActionemquepe^rtinent:velut, quæadInterrogationem, vel Præceptionem: Nam Indicativum,“Ambulavit-ne? & Imperativum,“Ambula, ſunt Caſus Verbi, ſecundùm has ActionumSpecies acMudos:¶ 16. ^⁵¹⁷Oratio, eſt Vox exNominibus alijſve partibusCompoſita, Significativa, cujus nonnullæ partes ſignificantaliquid, Per-Se. 17. ^⁵¹⁸Necenim omnis Oratio, ex Verbis & Nominibus conſtat, (veluti,Hominis Definitio; “Animal-Rationale-Mortale;eſtOratio quædam,quæex verbo non conſtat:)Sed contingit, ſine Verbis eſſe Orationem aliquam;^⁵¹⁹verumtamen Oratio,partem ſemper quampiam ſignificantem habebit: velut in illo,“Ambulat-Cleo: voxCleo, ſignificans eſt. 18. ^⁵²⁰Vnaautem eſt ^⁵²¹,Oratio duobus modis: Aut enim, quæ Vnum Significat; ^⁵²²aut quæ ex pluribus partibusper Coniunctionem Copulantem,Vnafit:veluti, Poëma“Ilias, eſt Conjunctione ſeu aggregationeVna. Hominis verò definitio,vnaeſt,eò quòd Vnum Significet.

DeGeneribusNominumvarijs. Cap.XIII.

NominumVerborumq́; (quatenùs Poëtica facultati conducunt,) Diviſiones,tres: vna, in Simplicia & Compoſita, a par. 1^a.Altera, eſt Subdiſtinctio in Propria, Linguas, Tranſlata, &c.a par. 4^a.Tertia, eſt Nominum tantùm, in Maſculina, Fœminina, & Neutra,a. part. 21.

^⁵²³NOMINISautẽ latèaccepti^⁵²⁴Specles,(quæinVſu frequentiori) duæ ſunt:^⁵²⁵Vnumquidem, Simplex eſt;quod (vtdefiniam,)conſtat ex Partibus Non Significantibus; ſc:Literis,velSyllabis;vt“flos,“terra:2.^⁵²⁶Alterum verò, Duplex èDuobus Compofitum;atque hoc vel expartibus dißimilibus,ex ſignificante ſc:& non-ſignificante; vt “demiror;vel ex vtriſqueſignificantibus conſtat; vt Altitonas.3. ^⁵²⁷Posteſtverò etiam eſſe, & Triplex, & Quadruplex Nomen, &Multiplex;velut, multa ſuntMegaliotarum vocabula:v. g. “Hermo-Caïco-Xanthus,ètribus FluviorumAſiæNominibus junctus:¶ 4. ^⁵²⁸Omneautem Nomen, (Simplex,ſeu Compoſitum,)eſt aut Proprium; aut Lingua, ſeuPeregrinum,aut Tranſlatio, aut Ornatus, aut Factum, aut Protractum, velSubtractum, vel Immutatum. 5. ^⁵²⁹VocoProprium, quo populihuius gentisvtuntur ſinguli: 6. ^⁵³⁰Linguam autem, idquo homines,genteſquediverſæ. 7. Ex quo manifeſtum eſt, fieri poſſe, vt idem ſit, &Lingua & Proprium; non autem Nationibusijſdem: Nam “Sigymnon,i.“lanceola, Cypriorum ſermone eſt Proprium; nobis,(Athenienſibus,)Lingua, ſeu Peregrinum.8. ^⁵³¹Tranſlatio, eſt Nominis-Alieni, exſua in hanc ſedemIllatio;eaqueaut à Genere ad iudicandamSpeciem, aut contrà, à Specie ad Genus; aut à Specie ad Speciem,aut ſecundùm id quod ex Proportione eſt. 9. ^⁵³²DicocomportariNomenà Genere ad Speciem: velut,

“Tuncnavis ſtetit iſta mihi Nam“In Portu Eſſe, Stare quoddam eſt, ſeu inſtatione eſſe. 10.^⁵³³ASpecie ad Genus; velut:

“Iammille decem bona fecit Vlyſſes.

Nam“Decem-Millia, Multum quiddam ſunt; eoque nominenunc vſus eſt Homeruspro “Multis. 11. ^⁵³⁴ASpecie adSpeciem;velut:

“Æreanimam poſtquàm hauſerat:&mox;

“Immitiinciderat ære.

Hicn. “Haurire, pro“Incidere; & “Incidere, pro“Haurire dixit: Ambo enim, “Auferre quiddam ſunt. 12. ^⁵³⁵ExProportione eſſedico, ^⁵³⁶quando(quatuorNominibus ſumptis,)ſimilitèr ſe habuerit Secundum ad Primum, ac Quartum ad Tertium.

^⁵³⁷PerMetaphoramenim ^⁵³⁸ſimpliciterdicet quis,pro Secundo Quartum, aut pro Quarto Secundum. 13. ^⁵³⁹Etinterdùm, einomini,quod ſimplicitèr,ProHoc Ipsopronunciat, adponit quoqueillud, AdQuod,Hoc ipfum ſe habet; ^⁵⁴⁰Dicoautem ex. gr. Similitèr ſe habet “Poculumad Bacchum,& “Clypeusad Martem:^⁵⁴¹Dicet igitur, & “Clypeum,PoculumMartis;& “Poculum,ClypeumBacchi.^⁵⁴²Prætereà,ſimilitèr ſe habet “Veſperad Diem, & “SenectusadVitam.Dicet igitur, “veſperum,i.poſtremum diei tempus,ſenectutemdiei,& Senectutem,veſperumvitæ:vel quemadmodum Empedocles dixit,“occaſumvitæ.14. ^⁵⁴³Nonnullisverò eorum, quæ ex Proportione ſehabent,non eſt Poſitum, VulgatumqueNomen, ſed nihilominùs, ſimilitèr Compoſitè dicetur. ^⁵⁴⁴Velutillud, “Semenin agrum jacere,dicitur“Serere;at “Flammamà Sole,:::: ::::: ::: eſtſinenomine: Verùm ſimilitèr ſe habet hoc, quodSine-Nomineeſt,ad “Solisflammam,& “Sereread Agricolæſemen.Quamobrem àPoëtadictum eſt,

“Solſerensflammam-à-Deo-conditam.

15.^⁵⁴⁵Licet autem, & alitèr vti hoc Tranſlationis modo; vt, cùm proNomine Proprioappellauerit id, quod Alienum eſt; neget aliquid eorum quæ Propriaſunt: ^⁵⁴⁶veluti, ſi “Clypeum,dicat “Poculum,non “Martisſed “Sine-Vino.

^⁵⁴⁷Ornatus,eſt præcipuè nomen Tranſlatum vel Epitheton;quod vel à meliori ducitur eorum, quæ ſub eodem generecontinentur: vt, Si-quis, Mendicantem, Precantem vocet;vel à rebus pulchris & honeſtis;Siveillæ in pronunciandograndes; vt ἀρχαῖοι,pro παλαιοί:Sivein ſignificandi facultate modeſiæ;vtdare operam liberis: Sive oculis auribuſve iucundæ: vt,ῥοδόχροοςκαλλίστρατος.16.^⁵⁴⁸Factum,eſt quod, cùm ànemineomnino impoſitum ſit, ipſe tuncprimùmponit Poëta.Videntur. n. talia eſſenonnulla;^⁵⁴⁹velut,cùmPoëta,“κέρατα,i.“Cornua,novâvoce appelletἐρνθτας;^⁵⁵⁰&ἱερέα, (quoGræci“Sacerdotemintelligunt,)vocet ἀρητῆρα.17.^⁵⁵¹Protractum & Subtractum: Illud quidem, eſt,ſi Vocalem iamLongiorem habeat quàm, quæ ſui erat propria;vel, ſiSyllabam inſui mediuminculcatam: 18. Hoc verò, ſi Abſciſſum quicquam, ab ipſo ſit,vel ab eo, quod inculcatum fuit: 19. ^⁵⁵²Protractum quidem; velut illud; πόλεοςπολῆος;&illud, “πηλείδου,πηληϊάδεω.^⁵⁵³Subtractumverò; veluti illud; “κρῖproκρίθη hordeum;& illud, “δῶ proδῶμα, domus.^⁵⁵⁴Et“Ambarũfiteadẽὄψ: proὄψις, i.facies.20.^⁵⁵⁵Immutatũ, eſt quod Vocabuli-Recepti vnam partem, vtantè,intactamreliquerit; altoram denovofecerit: ^⁵⁵⁶velutillud; “δεξιτερὸνκατὰ μαζὸν, proδεξιόν.¶ 21. ^⁵⁵⁷Præterea,ex Nominibus vtiq́;ipſis,quæVerba non ſunt,alia, virilia ſunt; alia Muliebria; alia, Interjecta. 22.^⁵⁵⁸Viriliaquidẽ, quæcũq; ferèdeſinunt in Liquidas,ν & ρ;& in eas,quæcunque ex σ,& Mutâ conſtant: Atque eæ ſunt duæ, ψ(ex π, β, φ, & σ:) Et ζ,ex κ, γ, χ, &σ confecta.23. ^⁵⁵⁹Muliebriaverò, quæcunque & in Vocales eas deſinunt,quæ ſemper Longæ ſunt; velut in μ,& ω; ^⁵⁶⁰Et in eas Ancipites,quæ producuntur in α. 24. Ex quibus evenit, vtPares Numero ſint Literæillæ,in quaſcunque deſinunt, Virilia, & Muliebria; nempetres numero:Nam ψ& ξ, quoadTerminationem,eadem ſunt; quumvtræque deſinant in σ.25. ^⁵⁶¹In Mutam autem nullum Nomen deſinit, neque in Vocalem naturâbrevem; ſc:ε&ο. 26. ^⁵⁶²At in ι,tria ſola; μέλι,κόμμι, πέπερι: Et in υ, quinque; πων, νάπυ,γόνυ, δόρυ, ἄστυ. Interjecta autem ſeuNeutra,in has Vocalesdefinunt,& inConſonantesνet σ.

DeElocutionis Virtute (i. Perſpicuitate & Splendore:) ex QuibusNominibus conſtet. Cap.XIIIΙ.

ElocutionisVirtus, Quæ: par. 1^a.Et ex Quibus Vocabulis Perſpicua quidem fit ex Propriis, à part. 2.Magnifica autem, ex Peregrinis, ſc. Tranſlatis, Linguis &Ornatu; à part. 3. Verùm, & Perſpicua ſimùl, &Magnifica, ex Factis, Protractis, &c. a part. 8^a.Collatio dictorum Nominum, quoad Dignitatem, part. 17.& Diſtinctio, quoad Vſum, à part. 18.

Elocutionis^⁵⁶³autemPoëticæVirtus eſt,vt ſit Perſpicua; nec Humilis tamen.¶ 2. ^⁵⁶⁴Ac quæ ex Proprijs rerum,de quibusſermo eſt,Nominibus conſtat,abſquefloribus vllis,Perſpicua maximè eſt; ^⁵⁶⁵verum Humilis, &dignitatisexpers.Exemplo eſt Cleophontis Poëſis, & Stheneli, exhoc Verborumgenereconfecta.¶ 3. ^⁵⁶⁶Quæautem ijs, quorum Species Peregrina eſt, vtitur, Grandis eſt, atqueimmutans Vulgare loquendi genus: Peregrinam-Speciem-Habentia, vocoLinguam-Externam,& Tranſlationem, & Protractionem-Vocum,& quicquid demùmpræter Proprium reiNomeneſt, demendoilliſc: aut quâvis ratione mutando.4. ^⁵⁶⁷Verùmſi quis inOratione,omnia hæc unâ attulerit, abſqueadhibito modo;aut Ænigma indeerit,aut Barbariſmus: Ac ſiquidem ex Tranſlationibus ſolis,Ænigma; ſi ex Linguis, etiam (quodmaximè fugiendum,)Barbariſmus. 5. ^⁵⁶⁸Ænigmatis.n. forma, hæc eſt; cùm quis ea dicens, quæ reiverèinſunt, conjungat admiſceatqueilla,quæ ſpecietenusfieri nequeant. ^⁵⁶⁹Atquehoc, per Compoſitionem quidem (i.Duplicia Nomina)præſtari non poteſt; (vtquod Impoßibile videtur ſc:Veritaticonſentiat:)^⁵⁷⁰Verùm:per Tranſlationem, aliquando contingit: velut,

“Ecce,viro (vidi ipſe) vir æs agglutinat igne:

&ſimilia. 6. ^⁵⁷¹Ex Linguis verò paßìmiuxtaquècollocatis,fit Barbariſmus. 7. Quamobrem Oratio,Tranſlatis,Externiſquehis, aliquo modo, i.modicèprudenterquètemperari ſolet. ^⁵⁷²Illud igitur in Dictione, quod nec Vulgare, nec Humile eſt,efficiet, & Lingua & Tranſlatio, & Ornatus, reliquæqueFormæ, quas dixi. ^⁵⁷³Perſpicuitatem verò, Vocabulum Proprium. ¶ 8. ^⁵⁷⁴Vt autem Locutio, Perſpicua ſit, nec Vulgaris, haud minimam partemconferunt Protractiones Nominum,Subtractiones, atque Immutationes àconſuetudineſuâ.^⁵⁷⁵Nam quia, quod Præter Conſuetum fit, alio modo ſe habet, acProprium: idcirco id genuseffecerit, quod inOratione,haud Vulgare eſt. ^⁵⁷⁶Sedquià, nonTotum novum eſt(vtin Linguis,)verùmcum eo, quod Conſuetum eſt, commune aliquid habet; naſcetur indePerſpicuitas. 9. ^⁵⁷⁷Quarenon rectè vituperant, qui talem inſimulant loquendi modum;Poëtamque (vtiſtius licentiæplenum,)probris vellicant: velut Euclides ille antiquus: “ ^⁵⁷⁸Facile cuique fore, veltenui ingenio,“Poëma condere; ſi quis Vocabula,quantum libeat, protrahere, velimmutareconcedat: Qui etiam in ipſâ Oratione ſolutâ; i.in Dialogis ſuis,Iambica confecit, irridendæhuius licentiæ causâ:velut,

“AnnonCharen vidi, ad vrbem Marathonem ambulantem?Et,

“Cùmnondum natus eſſet;illius exhelleboriſmum.

10.^⁵⁷⁹Atcùm Affectatòappareat quis,hoc genere Vſus eſſe; Ridiculum idquidem nimis: ^⁵⁸⁰Mediocritas verò, omnium dicendieſt partium communis. 11. Nam Tranſlationibus, & Linguis,cæteriſque Formis qui Indecorè Vtitur, perindè fecerit, ac quideditâ operâ, (vtEuclides ille,) ad riſum captandumAbvtatur. 12. ^⁵⁸¹Idautem, quod inhorum Nominum vſucongruit, Quantum in carminibus Excellat; conſyderetur, eiſdemNominibus, metro, ſiplacet,inſertis. 13. ^⁵⁸²Et certèſi in Linguas, Tranſlationes, cæteraſque Formas tranſpoſuerisNomina-Propria;itavt iſtorum,illaoccupent locum;manifeſtò perſpicies nos vera dicere: ^⁵⁸³veluti, ^⁵⁸⁴cùm eundem Iambum faceret Euripides, quem anteàfeciſſet Æſchylus: & vnum ſolùm nomen tranſponeret; vt proVſitato & Proprio ſubſtituaturLingua; Alterius (i.Euripidis)Carmen, apparet Eximium; Alterius, VulgareacHumile. Nam, de Philoctete, cecinit.

“Phagedæna(i. cancroſum vlcus) quæ mei carnes comedit pedis.

Alterverò, pro ReceptoMedicorum Vocabulo,“Comedit;poſuit τὸEpulatur.14. ^⁵⁸⁵Et,proillo,

“Nuncautem me, qui eſt & Paucus,& homo-Nihili, & Sine-Graſſante-Robore;

Siquis Propria & Vernaculadicat, tranſpoſit is Peregrinis,ſic:

“Nuncautem me, qui eſt & Parvus, & Deformit, & Imbellicus.^⁵⁸⁶Et pro illo,

“Sedile-Inhoneſtumcum poſuiſſet, Paucamque menſam.

reponat,

“SedileAbjectum cum poſuiſſet, et Exilem-menſam.

^⁵⁸⁷Etproillo,

“LittoraVociferantur reponat,

“LittoraClangunt, ſeu Reſonant

15.^⁵⁸⁸Prætereàverò Ariphrades, Tragœdos maledictis inceſſit: Quæ. n. inSermone-Communi proferret nemo, ijſdem eos perineptèvſos eſſe. Quale illud, “Domibusab;non, “ADomibus.Et “Suimet;Et “Egoautem ipſummet.Et “Achillede,non “DeAchille:& quæcunque id genus alia. 16. ^⁵⁸⁹Hæcn. omnia, cùm minimè numerentur inter Propria, faciunt id, quod inElocutitione neutiquam Vulgare eſt: Quod quidem ille turpitèrneſciebat. ¶ 17. ^⁵⁹⁰IamMagnum quidem, atquearduumeſt, unoquoque eorum, quæ dixi ^⁵⁹¹,Congruenter Vti; & Duplicibus-Nominibus & Linguis: ^⁵⁹²Maximum verò illud,ad Tranſlationes cudendas, naturâeſſe, ſtudioquePromptum ^⁵⁹³:Solùm. n. hoc, neque ab Alio authorelicet aſſumere; & ^⁵⁹⁴boni acriſqueIngenij Signum eſt: Scitè enim VerbaTransferre, atqueè ſuâ ſede in alienamcomportare,eſt Simile inrebusIntueri: Quodſinepræſtantinaturâ atque eruditione obtineri non poteſt.¶ 18. ^⁵⁹⁵Ex Nominibus autem ^⁵⁹⁶,Duplicia (quiaſonitum adfectant,)potiſſimùmconveniuntDithyrambis; Linguæ, (quià minimè vulgares,) Heroicis; AtTranſlationes,Iambicis.19. ^⁵⁹⁷Etin Heroïcis quidem, Omnia quæ dicta ſunt, Vſui eſſe, conſtat.20.Iambicis^⁵⁹⁸autem, (quæ vulgarem imitanturſermonem,)expetunt Nomina illa, quorumcunque, etiam in Familiari-Colloquio^⁵⁹⁹vſusextiterit. Talia autem ſunt & Proprium,&Tranſlatio, & Ornatus. 21. Ac de Tragœdia quidem, déque eâ,quæ in Agendo ſitaeſt,Imitatione, ſuffecerint illa nobis, quæ expoſita ſunt.

TabulaSequentium.

Epopœïamvocat Noſter, Poëſin διηγματικήν,Narrativam;quoniam hæc, non Renovando imitatur, eaſdemque Res iterùm Gerendo,(quodfacit Tragædia;)ſedNarrando & Commemorando.Rationemeius (quæ plurimum dignitatis habet)neneſcias;

Expoſuittibi ſigillatim,

1^oQuæ,Qualiſque ſit Epica;perCollationem cum Tragœdia.Cap. XV.

2^oQuomodòrectè ornatéque Extrui poſſit ac debeat;perDocumenta varia.Cap. XVI.

DeEpopeïa.Cap.XV

EpopœiæConvenit cum Tragœdia, tùm Quoad Modum-imitandi, &Conſtitutionem-Fabulæ;a part. 1^a.Tùm penes Species 4^r,a part. 10:Differunt autem, et Longitudine Conflitutionis, a part. 13;& Genere Verſus;part. 17.

^⁶⁰⁰DePoëſiautem eâ, quæ Narrando munus ſuum obit, & Soloimitatur Metro, perſpicuum eſt, ^⁶⁰¹PrimòPoëtam,Fabulas Conſtituere oportere, eodem, quo in Tragœdijs, Modo; vtſint Dramaticæ ſcil:i.quæin Scenam deducantur,aptæ,Interloquentibusmutuò Perſonis:2. ^⁶⁰²Et vt circa Vnam ſintActionem, Totam illam,& Perfectam, quæ Principium habeat, Medium, & Finem; ^⁶⁰³quò ipſa,(vt Spectanti Animal Vnum & Totum;) propriam Audientiſuamqueexcitet Voluptatem. 3. ^⁶⁰⁴Nequeveròvllatenùs vt ſint, tanquamHiſtoriæ vſitatæ; quibus Expoſitionem fieri neceſſe eſt, nonActionis Vnius, ſed FactorumVniusTemporis; eorumſcil:quæcunque Eodem Tempore,circa Vnum, Plureſve, ſivehomines,ſeupopulos,evenêre; ita vt ſingula, non alitèr, quàm Sors tulit, ad invicemſe habeant. 4. ^⁶⁰⁵Quemadmodùm n. per Eadem Tempora (Olympiade75,)Et in Salamine, commiſſa fuit Athenienſiumnavalis pugna contraXerxem;^⁶⁰⁶& in Siciliâ, Carthaginenſium prælium: Quæ tamenbella,nequaquam ad eundem tendebant Finem: 5. ^⁶⁰⁷Sic & in Temporibus, quæ Deinceps ſeexcipiunt, alteri aliquando ſuccedit alterum; ex quibus tamennaturâ diſiunctis,vnus nullus efficitur Finis. 6. ^⁶⁰⁸Hoc autem ferè facit Poëtarum vulgus, vtab Hiſtoricis ſcribendi exemplum petant.^⁶⁰⁹Quamobrem,(vtì pridèm dixi ^⁶¹⁰,)etiam hâc parte, præ cæteris, Divinus apparere Homerus debet; velquià neque Bellum Troianum,quamvis principium haberet ac finem, aggreſſus eſt verſibus Totumcanere; (Nimiò. n. Magnum, nec ſimùl omniex parteConſpectu Facile ^⁶¹¹evaſurum fuit;) ^⁶¹²vel quià, tametſi magnitudine ſe modicè haberet, immodicâſaltèmperplexum foret varietate: ^⁶¹³Nuncautem, quòhæc vitaretincommoda,Vnam bellipartem^⁶¹⁴quùm èreliquisadſcribendumauferret, Epiſodijs ipſarum partiumvſuseſt multis; velut Navium Catalogo, & alijs nonnullis;quibus diſtinguit Poëſin. 7. ^⁶¹⁵Alij verò Poëtæ,circa Vnum-Virum^⁶¹⁶verſantur, & circa Vnum-Tempus, & Actionem-Vnam ex multispartibus, quaſiFabellis,conflatam:velut, qui Cyprica confecit, & Iliadem-Parvam. 8. ^⁶¹⁷Idcirco exvtroque opere,Iliade & Odyſſeâ, vel Vna Tragœdia componi poteſt, velad ſummum, Duæ; ſc:Excidium-Ilij,& Reditus-Ulyßis.9. ^⁶¹⁸ExCypricis autem, eliciunturMultæ; & ex Parvâ-llia-de, plures, quàm octo; velut,Armorum-Iudicium Æſchyli;Philoctetes Sophoclis;Neoptolemus Theophyli;Eurypylus; Mendicatio; Lacænæ Sophoclis;Ilij-Direptio Achatis-Argivi;Reditus claſſis: Sinon Sophoclis;& EuripidisTroades.¶ 10. ^⁶¹⁹Prætereà,FabularumSpecies ^⁶²⁰,Epopœïæ eaſdem eſſe oportet, quæ Tragœdiæ: Aut enimSimplicem, aut Implexam, aut Moratam, aut Patheticam oportet eſſe:11. ^⁶²¹Et Partes ſeuFormas,exceptis Melopœïâ & Apparatu, eaſdem, Etenim Peripetijs, i.Mutationibus-ſubitis,perindèei opus eſt, acTragœdiæ;nec non Agnitionibus, quæPoëma-Implexum reddant;& Paſſionibus, i.Caſibus-acerbis: ^⁶²²Prætereà, Sententia, & Elocutio, vt rectè ſe illihabeant, æquum eſt; quòPoëmatis Granditati reſpondeant.12. ^⁶²³Quibusomnibus Homerus vſus eſt, & omniumprimus, & accuratèſatis. ^⁶²⁴Vtrumque n. eius Poëma, ſicconſtitutum eſt; Ilias quidem, vtSimplex, & Patheticum; Odyſſea verò, vtImplexum quid(Agnitio enim, per totum, ei crebròſparſimquè ineſt:)& vtpræclarèMoratum. ^⁶²⁵Adhæc, Elocutionis & Sententiæ Bonitate,ſuperavit omnes. ¶ 13. ^⁶²⁶Differt autem Epopœïa, & Conſtitutionis-Longitudine, &Metro ^⁶²⁷.14. ^⁶²⁸AcLongitudinis quidem Terminus ſufficiens is eſt, quem anteà dixi:Eiuſmodi, enim eſſe oportet, vt unicointuitu,et Principium conſpici poſſit, et Finis^⁶²⁹.^⁶³⁰Atquehoc quidem fiet, ſi Conſtitutiones-Noſtræ,quàmVeterum ^⁶³¹,minores evadant, ^⁶³²eoquèpervenerint incrementi, quantum eſt Tragœdiarum omnium,quæ Vnius DieiAuditioneconcludi ſolent. 15. ^⁶³³Habet autem Amplum quiddam, quo magnitudinem extendat, Epopœïa, etquidem de proprio acſuo.^⁶³⁴Namin Tragœdia, haud Multas, quæ ſimùl gerantur, imitari contingitPartes, ſed eam duntaxat, quæ verſaturin Scenâ, ſtudioqueHiſtrionum nititur:^⁶³⁵Atin Epopœïa, quià Narratio illaeſt, Permultas Partes effingere, ſimùlque ad finem perducerelicet: ex quibus (cùmRei quâ de agitur,Propriæ ſint,) magnoperè augetur Poëmatis Moles. 16. ^⁶³⁶Quare hoc Bonum ſortitur Epica,primò,Magnificentiam, quâtriumphat:^⁶³⁷Deindè,vt et is, qui Audit,varièmutetur, et eius,quiDicit,oratio, Epiſodijs dilatetur interſeDiſſimilibus: Cùm n. ſtatim id ſatiet, quod Simile eſt^⁶³⁸;facit, vt Tragœdiæ, præfaſtidio,exibilentur è Scena. ¶ 17. ^⁶³⁹Metrumautem Heroïcum, ^⁶⁴⁰experientiâIndice,periculoquehuius reiſacto,Granditatiquadravit Epicæ.^⁶⁴¹Namſi quis Imitationem eius(quæ Narratione conſtat) alio Metro-Vno, ^⁶⁴²faceret, Pluribuſve inter ſe mixtis; Quàm indecorum appareret? 18.^⁶⁴³Quippe Heroïcum, et Stabiliſſimum inter metra, et Elatum eſtmaximè. Quamobrem et Linguas, et Tranſlationes, præalijs Poëmatibus,maximè admittit: Nam et Imitatio Narrativa, eximia præſtanſqueeſt inter cæteras. ^⁶⁴⁴Iambicum verò et Tetrametrum, omninòad Motum Proclivia ſunt: Hoc quidem, Saltationi exprimendæ^⁶⁴⁵,illud Actioni-Hiſtrionicæidoneum. 19.^⁶⁴⁶Prætereà,Quantò abſurdius foret,ſi quis Metraipſa commiſceat^⁶⁴⁷,vt Chærêmo, inCentauroſuâ ^⁶⁴⁸;nunchoc,nuncillo,claudicanspedum genere?20. Quamobrem Prolixiorem Rerum-Conſtitutionem,nemo alio vnquàmMetro,quàm Heröo, complexus eſt: Sed (quemadmodùm ſupràdixi) quid Epicæ,quidcæteriscongruat, Natura ipſa docuit, MagiſtroVſudijudicante.

Epopœïæextruendæa Methodus. Cap.XVI.

DeEpopæïæ Fabricâ, Præcepta varia, vnâ cum Homeri laudibus, quiipſa prodidit, coniuncta: 1^m,a part. 1^a.2^m,apart. 3.3^m,a part. 6.4^m,part. 7,5^m,a part. 8.6^m,a part.11.

^⁶⁴⁹Homerusautem, cùm in alijs dignus eſt, qui laudetur, tùm velin eomaximè, ^⁶⁵⁰quòdSolus inter Poëtas, Quid ex Suâ, Quidsub AlteriusPerſonâ fingendum ſit, non ignoret. Ipſe enimPoëta,quàm Pauciſſima, exſuo quaſi oredicat, oportet; Siquidem ſecundùm hæc, (quæſuo edit nomine)ne Imitator quidemeſt. 2 ^⁶⁵¹Acalij Poëtæ,per omnem Poëmatis partem, ipſi ſeActioni immiſcent; Pauca verò, ſubAliorum Sermoneimitantur, Pauciſque in locis: ^⁶⁵²Homeruscontrà,cùm Paucula Præfat⁹ſit extemplò inducit Virum aut Mulierem, aut aliquam aliam Rem,Perſonamve^⁶⁵³Moratam:Neque omninò quicquam Morum-expers oſtendit,nihilque non ornatum Moribus. ¶ 3. ^⁶⁵⁴Acin Tragœdijs quidem, id quod Admirabileeſt, effingere oportet; ^⁶⁵⁵ſed in Epopœïa contingit citius, commodiùſque recipitur id, quodRationeVacat;(Cuius operâ et vi, id evenit maximè quod Admirabile eſt;) 4. ^⁶⁵⁶Proptereà,quòd inEpicis,nosAuribus,Narrantemexcipimus,non intuemur, quaſiin Theatro,Agentem. Quandoquidem illa, apudHomerum,(vbi Hectorem inſectatur Achilles)ſinevllâ reprehenſione Narrantur;ſi in Scenâ Agerentur, apparerent vtiquè inſulſa: vt putâ,Hinc,Græciſtantes,nechoſtem fugienteminſequentes:Illinc,Achilles,ne illum vulnerarent,innuens:Quæcertè ſingula, in Epicis latent. 5. ^⁶⁵⁷Admirabileautem omne,iucundum eſt: Cui rei ſignum eſt, quòd omnes, qui remgeſtamNunciant, “EamAdmirabilem eſſe,addant: quaſi hocpacto,quògratiores ſint,Gratum quidAuditoriſacientes. ¶ 6. ^⁶⁵⁸Maximèautem, etiam alios Poëtas:docuit Homerus, FalsasRationes,quo modo oportet, dicere. Eſt autem hoc, Paralogiſmus ^⁶⁵⁹,ſeuFallacia quædam.

Vtræq;contingẽtes & falſa

1^aDeductio, à Poſitione Antecedẽtis,adConſequentem:

Pluvit:ergo Terra madefacta eſt

2^aDedutio,à Poſitione Conſequẽtis,adAntecedentem:

TerramadefactaeſtergoPluvit.

^⁶⁶⁰Arbitranturenim homines, cùm ſi τὸPrius eſt, aut fit; τὸPoſterius quoquè ſit,autfiat; etiam viceversâ,ſi τὸPoſterius eſt, velfit,τὸPrius eſſe, vel fieri. Hæc autem Deductio Secunda,àPoſitoConſequentiad Antecedentem,Falſa eſt: ^⁶⁶¹Quãobrem porrò etiam prima Deductio, àPoſito Antecedente ad Conſequentem,Falſa erit, nonIllatiua:Verùm, ſi τὸPrius ſit, non neceſſariò ſeuſyllogiſticèſequitur,τὸPoſteriuseſſe, aut factum eſſe, aut adjectumfore.^⁶⁶²Quia.n. animus noſter, hoc (quodConſequens eſt)Verè Eſſe cognovit; falsò indèratiocinamur,etiam Primum illud, Verè acſimplicitèr Eſſe.¶ 7. ^⁶⁶³Sedet illa potiùs, quæImpoſſibilia,et AuditoriinterìmVeriſimiliaſunt,eligere oportet,quàm quæ Poſſibilia, ſedParùmAppoſita ad Perſuadendum. ¶ 8. ^⁶⁶⁴NequeveròSermones ex ijs, quæ RationeCarent,partibus Conſtituere decet: ſed maximè quidem, vt né inſitquicquam, quod Ratione Vacet; ^⁶⁶⁵ſin minùs hocdetur;ſaltemExtraFabulæ-Conſtitutionem ^⁶⁶⁶ponatur;(velut, in Oedipode, illud,Quòdneſciat,QuomodoLaïus,cuihæres ipſe erat,diemobijſſet:)^⁶⁶⁷InDramateautem, nuſquàm gentium; ſicut inElectra,ij qui, quid in Pythiis geſtumſit,nunciant; ^⁶⁶⁸aut in Myſis, is qui ſine vocevllâeditâ,tàmlongo itinere,ex Tegea Arcadiæoppido,in Myſiam pervênit. 9. ^⁶⁶⁹Quare illudſidicant, “Niſitaleἄλογονfinxiſſent,Interituram ſibifuiſſeFabulam; Quàm pulchram?Ridiculumidquidem,adeoſque excuſandos parùm vtile.^⁶⁷⁰Ab initio enim, non oportuitConſtituitales, quibusaliquid Ratione-Vacvvm,opuseſſet.^⁶⁷¹SinConſtitueritquis,eoquepacto Res Poſita,Conſentanea magis apparuerit, admitti ſanèpar erit,etiamſiAbſurdam^⁶⁷²:10. ^⁶⁷³Quoniam et quæ in Odyſſeâ, Ratione deſtituuntur; (deUlyßis ad IthacælittusExpoſitione;)perſpicuum eſt, ne tolerabilia quidem futura, ſi malus Poëtafinxiſſent. Nuncautemalijs Bonis, atqueElegantijs,Poëta contegit, quai condimentis ei, quod Abſurdiinerat,vbiquèadſperſis.¶ 11. ^⁶⁷⁴ElocutioneautemLaborare maximoperè oportet, in Partibus FabulæIgnavis, ijsſc:quæ neque Moratæ ſunt, neque Sententijs munitæ. ^⁶⁷⁵Contràenim Elocutio valdè Splendida, cùm Mores inobſcurat, tùmSententias.

DeProblematis, ſeu Reprehenfionibus Poëtarum;& Solutionibus. Cap.XVII.

Poëtæ,Scriptorum genus ſunt, quod facilè Obtrectatores invenit;quibusnec Imperitorum morſiunculæ, leves;nequePhiloſophorum, (ipſiuſque Platonis) cenſura, non gravis. Nuncigitur, cuius ingenium optimis præceptis, vitæque fructuoſisimbuit, Poëtæ, inquam, boni vt conſulat dignitati;de Problematis ſeu Dubijs Adverſariorum proponit dicere;hoc eſt, de Zoilarum Criminationibus, quibus vellicantur Poëtæ,atque imprimis Epici: (veranè illæ videantur, necne?) nec non deSolutionibus, quibus releventur. Præmiſſis ergo 3^busrerum Generibus, ſeu Formis, quæ ad Criminum Amotionem faciant;a part. 2^a:1^oDocet, Crimina alia, ſolvi ex Formis 3ⁱgeneris, a part. 7. Alia, ex Formis 1ⁱ,a part. 13. Alia, ex Formis generis 2^di,à part. 18.Deindè, Crimina omnia, cum eorum Solutionibus, reducit ad Summariaquædam Capita, a part. 28.Anacephalæoſis tàm Criminationum, quàm Solutionum, a par. 34.

^⁶⁷⁶DeObtrectatorumProblematibus, eorumqueDiſſolutionibus, ex Quot Qualibuſque Formis, hôc qui conſiderantpacto, manifeſtè remteneant. ¶ ²^⁶⁷⁷Quandoquidem enim Poëta, Imitator eſt quidam;ſicut & Pictor, vel quivis alius Imaginum Opifex: Semper ex ijs,quæ numero tria ſunt, (ſiconſiliumeiusattendas)vnum aliquod vt imitetur, neceſſe eſt. Aut enim ^⁶⁷⁸Qualia olimErant,vel adhucSunt,vtnihil mutet;Aut ^⁶⁷⁹Qualia vulgò ipſa Aivnt,vel Eſſe Videntur, vtopinionem ſequatur;Aut^⁶⁸⁰Qualia EsseOportet,vtexemplar abſolutum det.3. ^⁶⁸¹Hæcautem omniaEnuncianturElocutione, præſertìm Linguis & Tranſlationibus; Aliæetiam permultæ ſunt Paſſiones atqueOrnamentaElocutionis; Extenſiones,Immutationes,&c.(Quæ quidem omnia Poëtis, proarbitratu vſurpanda,concedimus.) 4. ^⁶⁸²Prætereàverò, non eadem Rectitudo Politicæ eſt Scientiæ,quæ Poëticæ; (Illa.n. abſolutè Vera;hæcNonnullo Erroreimplicata;)paritèrque nec aliarum Artium, & Poëticæ. 5. ^⁶⁸³Ipſiusautem Poëtici ſtudijErratum, eſt duplex; ^⁶⁸⁴vnum,Per Seipſum; Per Accidens, alterum. Nam ſi Imitationem præeligatrei, cui perficiendæ præ imbecillitate haud ſuppetit, ipſiusPoëtæPeccatuminArte Suâeſt, &Per-Se:^⁶⁸⁵Illudautem, cùm Præelegerit-Minùs Rectè;ſed tamen,VelRem ſumpſerit exprimendamFalſum; vt, Equũ,quigradiendo,vtrumq;ſimulcrusdextrum attollat:7. ^⁶⁸⁶Aut,ſiquidpeccati admittaturſecundùmQuamlibetArtem; veluti, Medicinam, autaliãaliquã,exquibus res ſuas mutuaturPoëta:8. ^⁶⁸⁷Vel cùm Res Impoſſibiles, rationiſqueexpertescommentus ſit. Hæc inquam Errata,qualiacunque fuerint, PoëticæſuntEx Accidenti quidem,non Per-Seipſam.¶9. ^⁶⁸⁸Quarein Problematibus, quæ Objiciſolent,ex horum GenerumFormarumqueintuitu, Solvenda ſunt. ^⁶⁸⁹Primùm enim, ſiRes,quæ penes ipſarum artem ſint Impoſſibiles, finxerit, peccatumadmiſit: 10. ^⁶⁹⁰Sedrectèfecerit, ſi eopacto.Finem conſequaturſuum,quemvſitatâ artis illius viâ non attigiſſet.Finis enim Fabulæ,antèdictusiseſt ^⁶⁹¹,veluti, ſi tali re (quæ fieri non poteſt) fictâ, aut Partem illam(inqua fictio eſt)aut aliquam aliam, ad Conſternandos-Animos Accommodatam fecerit.Exemplo fit Hectoris-Inſectatio;in qua,quod ImpoßibileatqueAbſurdum eſt,ſtuporemgignit.11. ^⁶⁹²Verum tamen abſquetali Peccato,ſi Finis ipſe,aut magis aut paullòminùs ineſſe contigerit; nihiloquèminùscontra Artem eam, quæ de his eſt, peccatum ſit; haud Rectè ſehabet, nequeherclèExcuſaripoteſt:Oportebat enim, ſi quâ contingeret, omninò nuſquàm Errari. 12. ^⁶⁹³Prætereà,Vtrum-tandemPeccatum gravius?Num, quod admiſeritPoëta ſecundùm Artem Suam,an ſiquid titubatum ſit,quoad Accidens-Aliud? Minus. n. idculpæeſt, velut,in cervorum ſpecie, ſi Fœminæ cornua (quæimprudentèr affixit)ineſſe ignoret, quàm ſi eamſine cornibus,vteſt,Malâ minimequèPoëticâImitatione deſcriberet. ¶ 13. ^⁶⁹⁴Adhæc,^⁶⁹⁵ſiPoëtævitio vertitur, non eſſe Vera quæeffinxit:^⁶⁹⁶Occurrendumtamen;Finxiſſe,Qualia eſſeOportet;velut etiam Sophocles dicebat; “Sequidem,quòmagis prodeſſet,ResPerſonaſque,Qualeseſſe Oportet;Euripidem,nonniſi,Qualesſint,effingere.Quamobrem idhâc vià ſolvendum eſt. 14. ^⁶⁹⁷Quòdſi neutro modo, necquæVeraſunt,finxit,necQualia eſſeOportet;dicendum,quòd ItàAivnt;velut ea, quæ de Dijs exOpinioneVulgi narrantur.15. ^⁶⁹⁸Forſan enim, nec fas dicere, Quòd Meliusſicſehabeant;neque quòd exrerum naturâVera Sint; ſed “Quòd, neſcioquî “Evenit, vtsic autument:(Quemadmodùm Xenophanes Eleatesdixit;) “verùm his, nihil ineſſeCerti. 16. ^⁶⁹⁹Fortaſſe autem. nec, QuòdMelius-Ità,dicipoteſt;ſed quod Tunc-Temporis,Ex-More,ſicfuit:velut, quæ memoranturde Armis militum-Diomedis:

‘Cuſpidenixæ

“Imâhaſtæ ſteterant;Incirculo ſc: ferreo humi defixo.

ⁿ^⁷⁰⁰^Idenim tunc, inſtituti, Græcis fuit; quemadmodùm etiam nunc dierumIllyricis, quiveterem retinent Morem.17. ^⁷⁰¹Deillo autem, Pulchrène an ſecùs, aut Dictum à quoquam ſit, aut Factum; ^⁷⁰²conſiderandumeſt, non ſolùm intuendo in ipſum, quod Factum vel Dictum; Cuiusgeneris ſit,Studioſum ne, an Pravum; ^⁷⁰³Sed in ^⁷⁰⁴Agentem quoquè vel Dicentem, &in eumErga Quem isdixit,velfecit;aut ^⁷⁰⁵Quando; aut ^⁷⁰⁶Quo Medio; aut ^⁷⁰⁷CujusGratiâ: velut, aut Maioris-Boni causâ, vt fiat veniatquead nos;aut Majoris-Mali, ne fiat. ¶ 18. ^⁷⁰⁸Quæ ad Elocutionem verò ſpectant,Crimina;hismodisintuentem ſolvere oportet: ^⁷⁰⁹veluti, per Linguam; illudHomeri,

“Οὐρῆαςquidemprimò peſtilentiaperculit

Fortaſſès.n. per“οὐρῆας,non“Mulosintelligit, ſed “Caſtrorum-Cuſtodes,quiexcubias agunt.Et ^⁷¹⁰Dolonem(dumait)

“Quiſanè,ſecundùm εἶδοςquidem,erat malus

Non“Corpore-Incompoſito fuiſſe notat,ſed “facie-Turpem. Siquidem Cretenſes, ἐυειδὲς,nonidquodCorpore Pulchrum eſt,vocent; ſedquod Facie-Specioſum. ^⁷¹¹Et, vbiAchilles Patroclo,conviviumlegatis apparenti mandat:

“Ζωρότερονautemillis merum miſce,Non

Meracius,vttemulentis,miſcerivult;ſed Feſtinantiùs, vtoccupatis.19. ^⁷¹²PerTranſlationem autem, dictum eſt illud;

“Alijquidem Dijque, & homines,

“Dormiebantvniverſam noctem:

^⁷¹³Etillud deAgamemnone varia-cogitante,

Sivequando campum-Trojanum adſpiceret: ^⁷¹⁴Et

“Dormiebantvniverſam noctem:

paullòpoſt;

“Tibiarumfiſtularumque vocem, tumultumque in caſtris.

^⁷¹⁵Etillud,

“Omnesdij,Iovemſimul ſunt ſecuti.

Nam“Omnes pro “Multi, per Tranſlationem, dictum eſt: quoniam omne,eſt Multum quiddam; ^⁷¹⁶et illud (deSydere Arcto ab Vlyſſe conſpecto:

“SolaVrſa, expers Oceani-lavacrorumi.Borealibus nunquam occidens,)per Tranſlationem dicitur: Quod enim Notiſſimum eſt, quaſiSolumeſt. 20. ^⁷¹⁷Per Accentum autem purgatur; quemadmodùm Hippias Thaſius, ſolvebatilllud, quodIupiter,Somnio mandabat; vtAgamemnoni nunciaret;

“διδόμενδὲ ὁι, vtvictoriam indè gloriamque reportet.

^⁷¹⁸Etillus deMetâ,quam Achillesin curſu equorum fixit;

“Hocquidem lignum non computreſcit imbre.

21.^⁷¹⁹Per Diviſionem autem, ſeuInterpunctionem,excuſanturilla:velut, cùmEmpedocles;

“Extemploautem (mutato curſu motus) mortalia nata ſunt, quæ priùs, in Chaoillo, didicerant immortalia eſſe;

“Mixtaque,priùs quæ pura.22. ^⁷²⁰PerAmbiguitatem verò, hæc; vt,cùmVlyſſes in Expeditione Nocturnâ,Diomedemmonet,vtproperet:

“Praæteriitautem jom major portio noctis, i. duarum noctis partium:

Namillud “πλέων,Plus,ambiguum eſt; quiàveladTertiam Noctis Partem referri debet,velabſolutè legitur.23. ^⁷²¹ExConſuetudine verò Locutionis, nonex Veritate,pendunturnonnulla:veluti “Dilutum, ſeuAquâ-Temperatum,etſivinum nonſit,vulgòtamen aiunt eſſe “Vinum: ^⁷²²Vnde & illud,detibiâ Achillis (quam Agenor haſtâ perculit) à poëta dictumeſt:

“Ocrearecens fabreſacti Stanni;

pro“Ferri:eâdemque ratione,“Fabros,qui nonniſiFerrum exercent,“Ærarios vocant. ^⁷²³Vndè etiam abÆneâ,genusſuum venditante,Ganymedes, “IoviVinum miniſtrare,dictus eſt; cùm tamenDij,non Vinum, ſedNectarbibant. Hic verò, etiam per Tranſlationem purgari, &ab inſectatione defendipoſſet. Siquidemvnius mali,remediaſæpè plura.24. ^⁷²⁴Quinetiam,quando Nomen aliquod,Subcontrarij quidpiam videtur innuere, in eâ, quæ prolata eſt,ſententiâ;Qvot-Modisidſignificet, attendere oportet: vt,ſiquisSignificatus ſuperſit,quoRepugnantia tollitur;isPoëtæ tribuatur.^⁷²⁵velut, de laminis Achilleiſcuti;quarumduas cùm penetrâſſet ÆneæSpeculum; tertia,reſtaredicta eſt,

Quâferrea ſubſtitit haſta;

Quòdejus interpoſituprohibita eſſet. 25. ^⁷²⁶Hoc autem “[Quotuplicitèr-Dicitur, Attendere;AptumqueSignificatum “Tribuere]ſic quodammodò abſolvetur; ^⁷²⁷potiſſimùmquidem,ſi quis dere propoſitâjudicium faciat, quoad Significatumillum, qui Obijcientis-Senſuiex Adverſo eſt: 26. ^⁷²⁸Velſaltemreſponderis ità,vt GlaucoSophiſtadixit: “Quòd homines nullâ ratione ducti, quædam,quaſi Præſupponere ſoleant,Damnatiſque aliorum ſuffragijs,velutipræiudiciofacto,Concludere;Iidemq;, quaſiQvodIpsisVidetvr,decreverint;reprebendant,ſiquidipſorumexiſtimationi Subcontrariũſit.27. ^⁷²⁹Atque hoc erroreimbuta ſunt ea, quæ de Icarioferuntur,Penelopespatre.Ipſum. n. Laconem fuiſſe, arbitrantur plerique:Pro Abſurdo igitur, Homeriillud habent;“Cumillo Telemachum,“quandoSpartam,inveſtigandipatris-causâ,“veniret,minimè congreſſum fuiſſe. ^⁷³⁰Hocautem fortaſſè ſe habet, ficut populi Cephalenij aⁱunt:“Aſua. n. gente,vxoremduxiſſe Vlyſſem,perhibent; ſocerumqueeius,Icadium, non (vtvulgusputat) Icarium,fuiſſe.^⁷³¹Problemaautem, quod propter PoëtæPeccatum, exArtis inſcitiâ fit,conſentaneum eſt Solvere.* (Deſyderanturquædam.) ¶28. ^⁷³²Omninò quod Impoſſibile eſt, (quò excuſari queat) ^⁷³³vel ad Poëſin, vel ad id quod Melius, vel ad Opinionem, ſeueaquæAiunt,reducendum eſt. Ad Poëſin. n. redigidebet,quiàPoëſeos gratiâ,eligendum potiùs eſt,quod Perſuaſioni-Aptum ^⁷³⁴,quàm quòd Ineptum: tametſi hoc fieri poteſt, illud non poteſt.29.^⁷³⁵Tales autem ResPerſonaſque fingi decet,nonmodòquales Zeuxis ^⁷³⁶,abſquemoribus ornatuquepinxit; veràm etiamreduciad Melius. Etenim, inomni Imitatione,quodpro Exempluri eſt, reliquisomnibusantecellere oportet. 30. ^⁷³⁷Ad ea quæ ^⁷³⁸Aiunt,redigunturhæc,quædixi;& ^⁷³⁹illa, quæ Sine-Ratione ſunt. 31. Ergo, & itaSolvenda;^⁷⁴⁰&prætereà, Quià, QuodRatione Vacat,Præter Rationem quandoquè non eſt ^⁷⁴¹.Veriſimile n. eſtetiam id,quodPræterVeriſimile eſt,fieri: Alioquiquicquid Veriſimile eſt,certumatque exploratum foret.32. ^⁷⁴²Subcontrariaverò ejuſmodi, quæ dicta ſunt; ſic conſyderare oportet,quemadmodum Confutationes in Diſputationibus fieriſolent;Si idquodpro Contrario arguitur,videatureſſeIdem, & ad Idem, & Simili-Modo ſe-habens.^⁷⁴³Quarein Poëticis, etiam Perſonamipſam animadvertas, oportet;& Ad-Quas Res ipſe reſpiciens,illadicat: Videndumque,anEâ inRe,quod Prudens Præceperit, ſecutusſit.33. ^⁷⁴⁴Iuſta autem Reprehenſio, quamqueexcuſare nequitPoëta, eſt & Vacuitas-Rationis, & Improbitas: quandò ſc:Poëta,inaliquâ parte,dùm nulla premat neceſſitas, ^⁷⁴⁵auteo quod Ratione-Vacet ^⁷⁴⁶,vſus ſit; vt Euripides illo, in Ægeo; aut ^⁷⁴⁷Pravitate-non-credendâ,vt idemEuripides,PravitateminducitMenelai, in Oreſte ^⁷⁴⁸.¶ 34. ^⁷⁴⁹Ac Reprehenſiones quidem Poëtarum, ex quinque adducunt Formis ſeuGeneribus ſummis.Nam reprehenduntaut ^⁷⁵⁰tanquam es, quæ Fieri non-Poſſunt; aut ^⁷⁵¹quæRatione Carent; aut quæ^⁷⁵²Pernicioſa, ſeuImproba;aut ^⁷⁵³Subcontraria; aut ^⁷⁵⁴tanquamea, quæ àPoëticæ vel alteriusArtis Normâ ac veritate diſcedunt. ^⁷⁵⁵Quarum omniumSolutiones, ex antèdictisFormarumNumeris, ſeuSpecialibus Differentijs,conſiderandæ: Omninòautem comperiuntur numero duodecim.

CollatioPoëſeως-Epicæcum Tragœdia. Cap.XVIII.

Problemaex Platonis 2^oleg. [AnTragœdia praſtet Epopœïæ?]1^o,Diſputatur negativè; a par. 2^a:Deinde, Demonstratur Affirmativè, pro dignitate Tragœdiæ;a part. 5^a.

^⁷⁵⁶Vtraverò ſit melior, Epica an TragicaImitatio,dubitare poſſet quiſpiam. ^⁷⁵⁷Si enim Imitatio,quæ minùs Oneroſa eſt, Melior ſit; 2. ^⁷⁵⁸Hujuſcemodiautem ſit ea, quæ pertinet ad Spectatores-Meliores: ^⁷⁵⁹Perſpicuum eſt,eam quæ omni modo, (Numero,Sermone,& Harmoniâ)imitatur, Oneroſam fore, &proindè Pejorem.^⁷⁶⁰Talesenim Imitationes,quaſi Spectatores(niſi Actione tuä Scenicâ adjunctâ) haud ſatis rem ſentiant,Multimodâ Motione moventur: ^⁷⁶¹velut,inepti Tibicines, qui non confiſiImitationi-Tibiæ,volvunt ſe circumquaquè,ſi Diſci Circumactionem fingant; & Scyllam ſi navesattrahentemcecinerint, Præcentorem ſuum adſetrahunt. 3. ^⁷⁶²Ac Tragœdia quidem, hujuſmodi Imitatioeſt; ^⁷⁶³Quemadmodùm etiam hiſtriones Priſci, (quorumſimplicior parciorque geſtus)eos qui poſteà ſubfecuti, plusſatis Geſticulatoriosputabant. Etenim Myniſcus Hiſtrio,Callippidem, (quiætate minor)tanquàm plus nimiò geſticulantem, contumeliosèvocabat Simiam. ^⁷⁶⁴Sed & talis opinio etiam de Pyndaro Hiſtrionefuit. ^⁷⁶⁵Sicut autem Iuniores iſti, ad Grandioresillos ſe habent; Ità vniverſa-Tragœdiæ-ars, ad Epicam; eodemqueverſatur in crimine.4. ^⁷⁶⁶Atque hanc quidem pertinere ad Spectatores, aiunt, Prudentes, &graves:(Quamobrem Geſtus, quibusinflectantur,non deſyderant:) ^⁷⁶⁷Tragicam verò, ad Malè-Moratos,acviles: Cùm igitur hæc, Apparatuſit, GeſtibuſqueOneroſior,Deterior profectò videri debet. ¶ 5. ^⁷⁶⁸Acprimùm quidem Accuſatio hæc,deOnere-Motionum,Hiſtrionicæ eſt, non Artis-Poëticæ; ^⁷⁶⁹SiquidemSupervacaneis remSignis, nimioqueGeſtu,ornare poteſt, non modò is, qui eam,interpoſito aliquando cantu, Recitat; (quod Soſiſtratus fecit:)ſed & is, qui Recitando, continentèr Canit: Sicut MnaſtheusOpuntius. 6. ^⁷⁷⁰Deindè,nec omnis abſquediſcrimineimprobanda Motio: ^⁷⁷¹Siquidem neque omnisSaltatio; ſed quæImproborum duntaxat;Quod & hiſtrioniCallippidi dabatur vitio, & hodiè quibuſdamalijs: Quaſi Mulieres imitenturilliNon-Ingenuas; earumqueMotus,Matronistribuant honeſtis.7. ^⁷⁷²Adde quòd, etiam abſque motu Scenico,Tragœdiam ſuum-Munus exequi, ſicut Epica, poteſt^⁷⁷³.E ſolâ namque Lectione, Qualis ſit, manifeſta eſt; vtfacilè de ipſa iudicium feras.Si igitur alijs rebusomnibuspræſtet; hoc quidem MotionumOnus(quodtuntum offenſiunculæ parit)vt ipſi inſit, non eſſe neceſſe. 8. ^⁷⁷⁴Deindè, ^⁷⁷⁵quoniamomnia illa habet, quæ Epica; Fabulamſc:,Mores,Sententiam,Elocutionem,&c.Nam & Metro etiamaliquolicet vti, ſi velit, (ſc:Iambo.)9. ^⁷⁷⁶Et inſupèr (neque exiguâ ſuiparte) adornaturApparatu& Muſica; quorum acceſſu, affatimipſiceleberrima conciliatur Voluptas. 10. ^⁷⁷⁷Deinde, & Summamquoque Evidentiam habet, cum in Agnitione, tùm in OperibusſingulorumdramatumProprijs.11.^⁷⁷⁸Prætereà, quia Terminus Imitationis-hujus Minoreſt,minorem longitudinem finiens.Quod enim confertìm magis, ſimulquetotumeſt, jucundiùs propinatur, quàm quod fuſum eſt, multoquetempore, quaſidilutùm:Dico autem, veluti ſi quis Oedipodem Sophoclis, tot verſibus, quotconſtatHomeri Ilias, conſtitueret; Tragœdiahæc,quæanteà perplacuit,prætædioflacceſcens,amitteretſuavitatem ſuam.12. ^⁷⁷⁹Prætereà, minùs Vnica acSimplex(quæcunq; illa ſit) eſt quælibet Epicorum Imitatio. Cui rei fignoeſt, quòd ex Imitatione-Epicâqualicunque, complures enaſcantur Tragœdiæ. ^⁷⁸⁰Quare ſiccolligo: Si Scriptores-Epici,Fabulam (quodoportet)confecerint Vnam; ea certè^⁷⁸¹ſibreviuſculè explicetur, versùs extremum extenuata; ^⁷⁸²Sincum Metri-Longitudine provehatur, quaſi diluta &languidavbiquèappareat neceſſe eſt. ^⁷⁸³Quòd ſi, vtferè ſolet,plures diſtinctaſqueFabulascomplexiſint;velut, ex.g.ſièpluribus Actionibus conſtent; haudquaquim erit ImitatioVna:^⁷⁸⁴Sicuti& Ilias, & Odyſſea, hujuſcœomodi partes habet permultas ^⁷⁸⁵;quarum quidemſingulis,quaſi totidemFabulis,etiamIuſtaineſt Magnitudo ſua. ^⁷⁸⁶Quanquamhæc ipſa, Homeriſtudio,quantum poteſt, optimè Conſtituta ſunt; & Imitatio nimirùm,ſunt Actionis-vnius, quàm maximè potuitVna-Actiointanto opere ſervari.13. ^⁷⁸⁷Si ergo Tragœdia, & his omnibus Bonis(quæ dixi) Epopœïæpræſtet, & Proprio etiam artis Opere: (vtraſque n. nonquamlibet, ſed illam, quam ſuperiùs dixi, perficere Voluptatemdecet.) Manifeſtò efficitur, eam Præſtantiorem fore: Siquidemmultò potiùs, quàm Epica, conſequatur Finem ſuum. 14. ^⁷⁸⁸Acde Tragœdiâ quidem & Epopœia, cùm Ipſis vniversìm,^⁷⁸⁹tùm Sigillatìmde Ipſarum Formis, ac Partibus, Quot ſint, Quo pacto differant; tùmQuæ Cauſæ ſint ejus, quod in PoëmateBenèeſt, aut ſecùs; tum de Reprehenſionibus, & Solutionibus, tothabesquædicta ſunt.

FINIS.

EmendationesContextus Græci.

Verſionemquam vides dum meditarer, compoſui me ad Græcam Editionem Fred.Sylburgij: quam typis ille Wechelianis expreſſam, ex trium Editonum(Baſilienſis, Camotij, Victorij) collatione emendauit. Vt enimilli, ex Codicib. Calamo ſcriptis, plurimorum locorum emendationscollegerant; Ita is, illorum ope ac fide fretus, complura ſanavit,nonnulla etiam ſic adnotavit vt judicum Lectori permitteret. Tantiergo viri & monitu, & exemplo inductus, ex ejusdemLectionibus Varijs quæ loca vlteriùs emendanda arbitrer, indicarejam volui. Ne diſſimulem, etiam aliorum ingenia atqueanimadverſiones, mihi ſubſidio fuiſſe: Riccoboni, Caſtelvetri,Caſauboni, atque animæ acutiſſimæ Daniel. Heinſij. Quæ quidemnon alio conſilio palàm feci, quàm vt diſcrepantiæ conſtaretratio, ſic ubi Verſionem hanc minus conſentientem comperias cumCodice Græco; ſimulque appareret Lectori, nihil Nos ἐντῷ ῥητῷ Summi Philoſophi,temerè vel inconſultò immutare voluiſſe.

Paginâ224,Verſu24, ἐποίησεΚένταυρον. (SicAthenæ.l.13. c. 9. ChæremonisΚένταυρον citat.) Victor.V.28, Pro μίμων lego νόμων. & v. 15. pro μίμους.νόμους (Nomus,Cantilenaad Citharam tibiámve cantata.Plato5.Leg.& Ariſt.Sect. 19,Probl.8.Nomonde Apollinis pugnâ cum Serpente Pythone, memorat Pollux, li. 4c.10. Sueton.In Nerone; “Priuſquàm inchoatum Nomon abſolveret.) Vict.

P.225v.3, Proαἷς legeοἷς:Sic.n. Suprâ locutus eſt(224,1.)ἑτέροιςμιμεῖσθαι:&infrâ (225,21) ἐντοῖς αὐτοῖς μιμεῖσθαι;Vict.V.7,Scribeχείρονας,ἠ κιττιούτους.Vict.ex.3^b.Mſcript.V.17,ἐντῇ ἀυτῇ δὲ διαφ. Vict.v.26, proπάντας,ſcribe,πάντα.&v.27, & proπράττοντας,πράττοντες:& v. 28, & ſequ.v. pro δρῶντας,legeδρῶντες.Ita.n. emendavit Iſ.Caſaubon li 1.DeSatyra, ca 3.vbidoctiſſimam huius loci ex^poſitionumviae. P. 226v. 5, leg.Χιονίδου:Chsonidem. n. teſtaturSuidas, Comicum Athenienſem fuiſſe, veteris-Comœdiæ Poëtam,anniſque 8.docuiſſeante bella Perſica. Cuius hæ memorantur fabulæ: Heros;Mendici;Perſæ,ſeuAſſyris. Athenæus.quoque lib. 3,locum citat εχιωνίδου πτωχοῖς.

P.227,v. 16, Locummancum ſicreſtitue. Παραφανείσηςδὲ τῆς τραγωδίας καὶ κωμῳδίας, οἱ ἐφ’ἑκατέραν. ItàVict. Ex 2^busMſcr.v.22, ſcribeαὕτη.&mox, ita diſtingue:κωμῳδία.καὶ. Vict.

P.228,v. 27. Deleμετάλόγου, vtgloſſemainutile & aliunde advectum

Pag.229,v. 1, leg.ἡμὲν γάρ. Vict.v.9. leg.τῆςἐν εξαμέτροις μιμητ. Vict.ex 3^b.Mſc.

V14, leg.ἀπαγγελίας.vt& ſupr.228,v. 28. V.15, ſcribeDat. caſu,τῷπεραιν. Vict.V.16 proμέλος,(quodidem ſignificatcum præcedente vocabulo ἁρμονία)leg.μέτρον.Vict.& Caſtelv.

P.230.v.16.leg.ἐτιἄνευ μέν πράξ Madius,& Vict. cum 2^busMſcr.

P.231,v. 10. leg.οὐκἔστι δῆλον, εἰ προαιρεῖται.Vict.

P.232,v. 16, leg.κατ’ἀυτην.Vict.V.2leg.τῷγ’ἑνὶ συνβάιν. Vict.ex Mſcr.

P.235,v. 20, poſt,ἔχει,interſereparticulamἡ. Vict.ex plurib. Mſcr.V.26, Reſtitue.ἐπεὶ δὴ ἡ ἀγαγ. τ. ἐ. ἀ., ἀναγνωρίσεις,αἱ μὲν. Paccius,Madius,Vict.ex antiquiſſ.Codd. ſcr.

P.237,v. 7, proφαίνεται,legeἔσται.Vict.Ex Mſcr.

P.238,v. 18, legeἐλέου:morepariſyllaborum:vtſuprà,235, 24. Vict.

P.239,v. 23, legeδιὰγάρ τοῦτο. Vict.

P.240,v. 10, Diſtinguepoſt παρ^έχον.Vict.

V.13, legeΜελανίττοη.Camot.V.25 legeτὸἐν τῷ ὀιδίποδι:Singular,numero. Nam vnum tantùm abſonum,in ea Fabulâ conſpicitur,nonplura.Vict.ex Mſcr.

P.241,v. 3, legeτὰπαρὰ τὰς. Vict.ex lib. ſcript.V.23. ſcribe,vtappellativum, κερ^αίδους,cumminuſculoκ.Significatn. acum ſeuradium textorium: quod mulierum texentium inſtrumentum eſſeconſtat. Vict. V.24,lege, τῷἀιθεσθαι, dandicaſu& mox,ἡ ἐν Κυπρίοις.quæ in Cyprijs: ſubauditoἀναγνώρισιςVict.ex Codd. ſcr.V.28, leg.χοηΔόροις. i.Fabulâ Æſchyli,cuius bona pars adhuc ſupereſt.

P.242,v. 2. Deleparticulam ἦν.Vict.& Camot. V.5,leg.φινίσι.i. Fabulâ,cui Phinei regisnatæ nomen dedêre.V.20, leg.ἐπιτιμᾶταιΚαρκίκῳ. Madius,&Vict V.26, proἐξεταστικοὶ,malim ἐκστατικοὶ.Vict.ex Mſcr^oquodam.

P.243,v. 23. leg.εἰςἀτυχίαν. v.10. malimἐπιθέντα:vt233,23, & 25. V. 25, le.τάτεπροπεπραγμένα.Vict.

P.244,v. 2. leg.Φορκίδιες,cumpenult. acutâ,à Φόρκους.V. 6, le.ἕκαστον.Vict.exomnibus Mſcr.V.9, poſtκροτεῖσθαι,Vict.ex libr. calamo exaratis commodiſſimèreſtituit totum hocmembrum;Χρὴ δ᾽ὅπερ εἴρεται, πολλάκις, μεμνῆσθαι:Idemqueà Madio quoque viſumaddit. V.15, Delecommation [ἢΜήδειαν]Victor.& Mad. ex Codd. vetuſt.V.26, ſcribe,ἢἐιρῆσιν. Etmox,ἁρμότει, pro῾αρμόττειν.VictorijCodd. ſcripti.V.28. poſtδιδό^μεα,interponeοὐδενμᾶλλον. Madiusex ingenio: Acutè & commodè.

P.246,v. 7, leg.ἄνευτῶν α οὐκ ἔστι συλλαβή, ἀλλὰ μετὰτοῦς οἷον Robortell.ex codice pervenuſto.V.11, proἤνquam,legeἢνniſi.Victor.V.13, legeσημαντικῶνδὲ, ποεῖν, cumdiſtinctioneinterpoſitâ.Vict.Ex Mſcr. V.28. proὑποκριτὰleg.ὑποκριτικὰ.Vict.& Bafili in margine.

P.247,v. 9. Autlegend. ἐκμὴ σημαιν. autpro eodem,ſubtiliGræciſmo dixit μὴἐκ σημαιν. τάμνεν ἀτειρ^εϊχαλκῷ

P.248,v. 13, proἀλλ’ὀίνου,emenda,ἀλλ’ἄοινον. Victor.ex quibuſd.ſcript. quem vide. V.14, Diſtinguepoſt τίνων,nonpoſtκαλούμενον

V.17. leg.κεχρημένονἦ τοῦ ὀικείου.Vict.

P.249,v. 26. Proχάρινleg.Χάρην.Henſius.

P.251,v. 8, proμὴὁμοίας,leg:μὴδαμῶς.exconiectura.V. 23. proΚυπριακὰ,leg.Κυπρικὰ.Vict.ex Mſcr.

P.252,v.15,leg.πολλὰμέρη μιμ. Vict.

V.26, leg.κινητικά,paſſivè,i.Mobilia, ſeu,vt moveantur,apra:Sicapud Plutar. De 1^ofrigido.

P.253,v. 2, pro ἀυτὸleg.ἀυτῇ. Vict.ex Codd. ſcrip.V.9, proἀνάλογονſcrib. ἄλογον.&mox δἰὅ, proδιὸ.Vict.Non etiam totum illud (διὸ ὅ συ. μα. τὸ θάυμ.)Paretheſiincluſimus. V.11, le.ἐπεί,proἔπειτα.

V.18, le.ἀλλ’οὐδὲτούτου. Vict.Codd. ſcr.V.28 promẽdoſo ἐνδέχεσθαι,ſcribeεκδέχεσθαι.Eodemſenſuvſurpatur ἐκεχόμενος,8. Topic.Vict. Mſcr:& Baſilian. Margo.

P.254,v. 3, leg.ἀφανίζει.Vict.& interpretes ferè omnes. V.16, &17,Locuscorruptiſſimus,proἡμὲν, &ἡδὲ, leg.ἐι μὲν &ἐιδὲ.Vict. Henſiuspoſt μιμήσθαι,feliciſſimèſcribit, κατ’ἀδυναμίαν,άυτῆς ἡ ὰμαρτ. Vtinterponatpræpoſitionem κατ’,necpoſt ἀυτῆς, vtanteà,ſedpoſt ἀδυναμίανdiſtinguat.V. 18, Poſtvocem προβεβληκότα,diſtinguendumeſt commate,nonpuncto.V 20leg. ἤἐι ἀδύνατα.Vict.

V.26, Proᾗμὲν τοι, legἐι μὲν τοι. Vict.

V.27, Diſtinguepoſt ἁμάρτηται,nonpoſtτέχνην.

P.255,v. 7, προοὒ φασι τάδε, leg.οὐσαφῆ. τάδε. ItàVictor. ex Xenophanis carminibus;apudSext Empiric.

“Καὶτὸ μὲν οὖν σαφὲς οὐδὲν ἀνὴρ ἲδεν&c.Ex quibus mutuatus hæc videtur Ariſt.V.22, lege,

“Αὐλῶνσυπὶδγωντ’,ὁμαδιόντ’Ità.n. brevitatis amans Magiſter,nontotum Homeri verſum, ſed præcipuas citavit partes,alternisomiſſis.Subinde ſupplet Henſius, hemiſtiichion (quod deerat) addito exIliad. 1.

καὶ“θεοίδ’ἅμα πάντες ἕποντο.

P.256,v. 4, leg.ἔιηδ’ ἄν τοῦτο, omiſſânegativâ. Victor. Mſcr. Veteres. V.9.proἔνιοι,lἔνια.Vict.& Camot. V.16. Diſtinctìmſcrib δὶἁμάρημα, ſubauditoverbo εἶναι.V.27 Scribehaud dubitanter,τῷἐν Αἰγεῖ, ἣ τῇ πω νηρῖα. Vict.Mſcr.V.28, leg.τὰμὲν οὖν. VictCodd. Scr.

P.257,v. 13, leg.τουδάρουἦν. ὡς δ’οὖ &mox, ἡὅλη. Vict.Ex coniect. & Codd. S V.19, leg.διᾳ´δοντα. Vict.V.23, leg.ποιετὸἁυτῆς. VictSic & in Magn. Moral. 64.1 “σουντελεῖντὸ ἁυτῆς ἐργον. V.26, Deleno tas Parentheſeos.V.27, leg.καὶἔτι. VictMſcrⁱ.V. 28, ſcribe,δἰἧς αἰ ἡδοναὶ σου ίσανται. Vict.ex Cod. veteri.

Auctorumhoc libr. ab Ariſt. citator. Nomina.

AchatisArgiui, Ilij Direptio, Pag.59

Æſchylus, 8,56

Eiuſd.Choëphoræ, 38

Niobe, 43

Philoctetes, 56

Phinide, 38

Phorcides, 42

Prometheus, 42

Siſyphus, 44

Agatho, 20,36, 43, 44

Ariphrades, 56

Ariſtophanes, 5

AſtydamantisAlcmœn, 31

CarciniAmphiaraus, 39

Thyeſtes, 36

Chærêmo, 3

Chonnides, 5

Cleopho, 4

Crates, 10

DicæogenisCyprica, 37

Empedocles, 3,51:68

Epicharmus, 10

Euclidespriſcus, 55

Euripides, 28,34, 56

EiusÆgeus, 70

Creſphon, 33

Helle, 33

Iphigeniain Aulide, 34

InTauris, 23, 33, 37, 38, 40

Medæa, 31,35

MelanippeSophe, 34

Niobe, 43

Oreſtes, 34,70

Philoctetes, 65

Vlyſſesin Scylla, 34

GlaucoSophiſta, 69

HegemoThaſius, 4

Herodotus, 15

HippiasThaſius, 68

Homerus,paſſimcitatur:

EiusIliad.

1.46,67, bis. Odyſſ.

2.50, 67, 68. 4.69

5.53, bis 5. 67

9.67. 8 37 bis, 53.

10.67 ter, 9 56. 68 bis.

17.56. 13.63.

19.68. 20.37.

20.66,69. 21.56.

23.68. 24. 50.

Magnes, 5

MnaſitheusOpuntius, 72

Nichocharis, 4

Philoxenus, 4

Phormis, 10

Plato2. Leg. 71

PolyïdisIphigenia, 38, 40

Protagoras 46

SocratisFabellæ, 3

Sophocles, 5,8, 66

EjusAntigone, 32

Electra, 63

Myſi, 63

Oedipus-Tyrannus, 22,

Philoctetes 23,31, 35, 38

Tereus, 37

Soſiſtratus, 72

SophronisMimi, 3

TheodectisLynceus, 22,42

Tydeus 38

Timotheus, 4

XenarchiMimi, 3

XenophanesEleates, 66

Hiſtriones,

Callipides, 71

Tyndarus-

Mimus.

Mynſcus.

Pictores

Polygnotus, 4,14

Pauſon, 4

Dionyſus, 4

Leuxis, 14,70

DeoTri-Vni Gloria.

Aristot.0006_Semidiplomatic

ToC